Łucja Maruszak
Łucja Maruszak ps. „Donia” (ur. 6 września 1922 w Śniadówce, zm. 14 czerwca 2017[1]) − członkini Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”, łączniczka i kolporterka, a później komendantka I Rejonu Ludowego Związku Kobiet Obwodu Batalionów Chłopskich Puławy; po wojnie rolniczka i pracownica zakładów gastronomicznych, odznaczona Orderem Wirtuti Militari.
| Data i miejsce urodzenia |
6 września 1922 |
|---|---|
| Data śmierci |
14 czerwca 2017 |
| Zawód, zajęcie |
rolniczka |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys edytuj
Łucja Maruszak[2] urodziła się 6 września 1922 w Sniadówce w rodzinie chłopskiej Piotra i Józefy z domu Mazurek. Była najstarszą z trojga dzieci. W rodzinnej miejscowości ukończyła 6-klasową szkołę powszechną, a następnie pracowała w gospodarstwie rodziców. Od wczesnej młodości należała do miejscowego koła „Nowizny Wiciowej”, a następnie była działaczką ZMW „Wici"[3].
Po wybuchu wojny dom jej rodziców stał się od początku ośrodkiem spotkań ludowców i młodzieży, którzy przystępowali do organizujących się struktur Stronnictwa Ludowego „Roch" i Batalionów Chłopskich. Łucja we wrześniu 1940 wstąpiła do BCh, a od 1942 do LZK[3]. Początkowo pełniła funkcję łączniczki i kolporterki Obwodu BCh Puławy, a następnie funkcję komendantki Zielonego Krzyża w gminie Baranów nad Wieprzem. Później była komendantką I Rejonu LZK Obwodu BCh Puławy. Jednocześnie była członkinią Komendy tego obwodu, a jego komendantką była Maria Kowalikowa „Zgrzebna”, a Łucja kierowała tam działem łączności[3]. W jej rodzinnym domu w latach 1942-1943 drukowano i powielano „Młodą Myśl” i „Orle Ciosy”[4]. Łucja była organizatorką placówek LZK. Uczestniczka i organizatorka kursów sanitarnych, a także należała do zespołów pomocy społecznej[3]. Była uczestniczką podczas przygotowywania akcji bojowych, m.in. na gorzelnię w Żyrzynie. Organizowała zaopatrzenie i podwody oraz opiekowała się rannymi, którzy się ukrywali, znajdując dla nich bezpieczne kwatery[3].
W sierpniu 1944 wstąpiła do Milicji Obywatelskiej i do 1 stycznia 1945 pracowała na posterunku w Kłoczewie koło Żelechowa. 31 października 1944 wyszła za mąż za Ryszarda Pasima, który w Kłoczewie pełnił obowiązki komendanta posterunku. W styczniu 1945 w związku ze złym stanem zdrowia wróciła do domu w Śniadówce[3]. Przez kolejne 3 lata wspólnie z mężem prowadzili gospodarstwo rolne w gminie Człopa w pow. Wałcz. W 1949 razem z rodziną przeprowadziła się do Ursusa pod Warszawą, a od 1958 zamieszkali w Warszawie[3].
Zawodowo nie pracowała do 1967, opiekując się w tym czasie chorym mężem, a także wychowując dwóch synów, Bogusława i Romana. Była bezpartyjna, a od 1968 należała do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, a później do Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych[5]. W tym samym roku zatrudniła się w Dyrekcji Zakładów Gastronomicznych i jednocześnie eksternistycznie ukończyła 7 klasę szkoły podstawowej oraz kursy zawodowe. Za pracę zawodową i społeczną została uhonorowana dyplomami uznania i odznakami resortowymi. W 1971 rozwiodła się z mężem i wróciła do swojego nazwiska. 1 lipca 1983 za działalność okupacyjną i pracę zawodową otrzymała rentę specjalną. 21 lipca 1999 przez Ministra Obrony Narodowej została mianowana porucznikiem.
Odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – Uchwała Rady Państwa Nr 0/778 z 23 czerwca 1973 „za zasługi w walce z okupantem hitlerowskim”
- Krzyż Walecznych – 20 czerwca 1972
- Krzyż Partyzancki – 11 maja 1948
- Krzyż Batalionów Chłopskich – 9 marca 1994
- Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami – Rozkaz KG BCh z 30 kwietnia 1944 „za wybitne zasługi na polu walki podziemnej”
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 – 13 marca 1974
- Odznaka Grunwaldzka – 1 maja 1948
Przypisy edytuj
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2023-10-28].
- ↑ Używała również imienia Lucyna
- ↑ a b c d e f g Zawacka 2005 ↓, s. 204.
- ↑ Redaktorem tej gazetki był narzeczony Łucji, Bolesław Kozak ps. „Kawka”, będący komendantem BCh gminy Kurów
- ↑ Zawacka 2005 ↓, s. 205.
Bibliografia edytuj
- Elżbieta Zawacka: Słownik biograficzny kobiet odznaczonych orderami wojennymi Virtuti Militari. T. II. Toruń: Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskiej Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek”, 2005, s. 204–205. ISBN 83-88693-08-5.
- Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa Maruszak Łucja [dostęp 2023-06-15]