Łycznik białawy (Panellus mitis (Pers.) Singer) – gatunek grzybów należący do rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)[1].

Łycznik białawy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

grzybówkowate

Rodzaj

łycznik

Gatunek

łycznik białawy

Nazwa systematyczna
Panellus mitis (Pers.) Singer
Annls. mycol. 34(4/5): 334 (1936)
Górna strona owocnika
4 owocniki zrośnięte trzonami

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Panellus, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1796 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus mitis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1936 r. Rolf Singer, przenosząc go do rodzaju Panellus[1].

Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus mitis Pers. 1796
  • Dendrosarcus mitis (Pers.) Kuntze 1898
  • Panus mitis (Pers.) Kühner 1980
  • Pleurotus mitis (Pers.) Pers. 1801
  • Urospora mitis (Pers.) Fayod 1889
  • Urosporellina mitis (Pers.) E. Horak 1968

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako boczniak łagodny, bedłka łagodna, łycznik łagodny[3].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 1–2 cm, kształt muszlowaty, półkulisty lub nerkowaty. Kolor białawy, u starszych okazów przebarwiający się na gliniasto-brązowo lub czerwono-brązowo. Powierzchnia delikatna, na młodych owocnikach filcowata, na starszych gładka. Jest gumowata, lepka i daje się łatwo ściągać[4].

Blaszki

Gęste i zbiegające na trzon. Są białe, na krawędziach posiadają kolorowe, pasemkowate przebarwienia[4].

Trzon

Długość 2–5 mm, grubość 3–5 mm. Wyrasta bocznie, jest krótki, o trójkątnym przekroju i pełny. Powierzchnia biała, pokryta drobnymi łuskami[4]. Czasami trzonu brak[5].

Miąższ

Cienki, łykowaty, biały. Smak łagodny, zapachu brak[5].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki serdelkowate, amyloidalne, o rozmiarach 3,5–5 × 1–1,5 μm[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Występuje w Ameryce Północnej i Europie[6]. W Europie Środkowej jest dość pospolity.

Rośnie na drewnie drzew iglastych; na martwych drzewach, na wiszących lub leżących na ziemi martwych gałęziach, w stosach chrustu. Jest to grzyb późnojesienny i zimowy, jego owocniki pojawiają się głównie od września do kwietnia, czasami jednak pojawiają się również w lecie[5].

Grzyb niejadalny, saprotrof, czasami pasożyt wywołujący białą zgniliznę drewna[4].

Gatunki podobne

edytuj

Może być pomylony z ciżmówką miękką (Crepidotus mollis)[4], która różni się m.in. brakiem trzonu, lub bokówką białą (Pleurocybella porrigens), ta również nie posiada trzonu i jest większa[7].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-09-15] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
  3. Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f Łycznik białawy [online] [dostęp 2013-02-23].
  5. a b c Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, ISBN 978-83-258-0588-3.
  6. Rogers Mushroom [online] [dostęp 2013-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  7. Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.