Śluzica brunatna
Śluzica brunatna[3] (Eptatretus stoutii) – gatunek pasożytniczego, morskiego bezżuchwowca z rodziny śluzicowatych (Myxinidae), w rybołówstwie uznawany za szkodnika.
| Eptatretus stoutii[1] | |||
| (Lockington, 1878) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
śluzica brunatna | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 brak danych
| |||
Występowanie edytuj
Występuje w przybrzeżnych wodach północno-wschodniego Pacyfiku, od południowych wybrzeży Alaski po Dolną Kalifornię i Meksyk, najliczniej wzdłuż wybrzeży Oregonu i Kalifornii. Spotykany na głębokościach 16–966 m[2][4].
Cechy morfologiczne edytuj
Ciało silnie wydłużone, o głębokości 4–9% długości całkowitej (TL). W części przedskrzelowej nieco głębsze niż szersze, lekko ścieśnione grzbieto-brzusznie w stronę ogona. Przeciętna długość wynosi 40 cm, maksymalna do około 67 cm TL[4]. Pysk tępo zaokrąglony. Otwór gębowy zaopatrzony w liczne, rogowe ząbki położone wokół lejka przyssawki oraz w 3 pary małych wąsików. Oczy uwstecznione, niewidoczne. Na każdym z boków ciała występuje od 10 do 14 (zwykle 12[4]) bardzo małych otworów skrzelowych[3]. Płetwa grzbietowa dobrze rozwinięta, o wysokości 1–4 mm. Płetwa ogonowa zaokrąglona[4].
Ubarwienie ciemnobrązowe, jasnobrązowe, szare lub brązowoczerwone, często z niebieskim lub fioletowym przebarwieniem, nigdy czarne[5]. Spotykane są osobniki albinotyczne[6].
Biologia i ekologia edytuj
Śluzica brunatna pasożytuje na dużych rybach. Przez ich otwór gębowy lub odbyt dostaje się do tkanki mięsnej ofiary. Zjada również martwe ryby[3].
Prawdopodobnie jest gatunkiem hermafrodytycznym[5]. Rozmnaża się w głębszych wodach. Osobniki żeńskie składają od 10 do około 40 jaj, osłoniętych rogową otoczką. Rozmiary jaj dochodzą do 28,6 x 7,5 mm[2]. Każde jajo jest zaopatrzone w nitki z zadziorkami, którymi przyczepia się do podłoża[3].
Wśród drapieżników żywiących się tym gatunkiem wymieniane są ptaki morskie, płetwonogie i walenie[7]. Biologów zainteresowała przyczyna braku ryb na liście drapieżników. Stwierdzono, że liczne gruczoły skórne pobudzonej lub zagrożonej śluzicy brunatnej wydzielają znaczne ilości śluzu[3]. Prawdopodobnie jest to mechanizm obronny skierowany przeciwko zwierzętom oddychającym skrzelami. Gęsty śluz w połączeniu z wodą morską tworzy kleistą substancję zdolną do zatkania szczelin skrzelowych drapieżnika i zmniejszenia strumienia przepływającej przez nie wody, co utrudnia lub uniemożliwia rybie oddychanie[7].
Znaczenie gospodarcze edytuj
Do lat 80. XX wieku gatunek ten nie miał znaczenia gospodarczego. Jego mięso uważane było za niejadalne[3]. Śluzica brunatna jest uznawana przez rybaków za szkodnika, ponieważ powoduje znaczne straty w połowach ryb, w tym gatunków o dużym znaczeniu gospodarczym. W skrajnych przypadkach straty sięgały do 41% złowionych ryb[4].
Od roku 1988 w Stanach Zjednoczonych odnotowano rosnące połowy śluzicy brunatnej, którą – po zamrożeniu – eksportowano do Korei Południowej. W kolejnych latach rozpoczęto komercyjne połowy z użyciem pułapek, dzięki czemu żywe śluzice dostarczane są do Korei. Na rynkach azjatyckich wykorzystywane są w celach konsumpcyjnych[8], a ich skóry są stosowane do produkcji wyrobów galanterii i odzieży skórzanej, jako imitacja skór węgorzy, tzw. „eel skins”[4].
Przypisy edytuj
- ↑ Eptatretus stoutii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Eptatretus stoutii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e f Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982, s. 128–129. ISBN 83-215-2103-7.
- ↑ a b c d e f Hagfishes of the World A catalogue of Myxinidae known to date. W: Michael M. Mincarone: Revisão taxonômica da família Myxinidae [Tese de Doutorado]. Porto Alegre: 2007.
- ↑ a b Eptatretus stoutii. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 7 stycznia 2013]
- ↑ David Jensen. Albinism in the California Hagfish Eptatretus stoutii. „Science”. 130 (3378), s. 798, 1959. (ang.).
- ↑ a b Lim et al. Hagfish slime ecomechanics: testing the gill-clogging hypothesis. „The Journal of Experimental Biology”. 209, s. 702–710, 2005. DOI: 10.1242/jeb.02067. (ang.).
- ↑ Commercial Hagfish Fishery. California Department of Fish and Wildlife. [dostęp 2013-01-07]. (ang.).