Śmierć Artemia Cruz

powieść Carlosa Fuentesa

Śmierć Artemia Cruz (oryg. La muerte de Artemio Cruz) – powieść meksykańskiego pisarza Carlosa Fuentesa, przyniosła autorowi międzynarodową sławę i została przetłumaczona na wiele języków.

Śmierć Artemia Cruz
La muerte de Artemio Cruz
Autor

Carlos Fuentes

Typ utworu

powieść

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Meksyk

Język

hiszpański

Data wydania

1962

Wydawca

Fondo de Cultura Económica

Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego

1968

Wydawca

Czytelnik

Przekład

Kalina Wojciechowska

Fabuła

edytuj
 
Rewolucja meksykańska 1910

Artemio Cruz - deputowany, właściciel wielkiej gazety w Meksyku, wpływowa osobistość, człowiek potrafiący wykorzystywać skorumpowane obyczaje, którym sprzyjały wstrząsy społeczne, jest u kresu swego życia. Cofa się pamięcią do granic tego, co nieuchwytne i próbuje sporządzić bilans swego życia[1]. Opowieść rozwija się na planie subiektywnym, z monologiem wewnętrznym w drugiej osobie. Plan obiektywny zajmuje kronika historyczna[2]. Artemio powraca myślą do czasów młodości. Będąc uczestnikiem rewolucji, namiętnie kochał młodą dziewczynę imieniem Regina, która zginęła podczas walki. Ta śmierć zabiła w nim poczucie niewinności i pragnienia ideału. Pozostała już tylko wola stania się potężnym. Poślubił Catalinę Bernal, córkę arystokraty, która nim gardziła, ponieważ mimo osiągniętego sukcesu, nosił piętno swego pochodzenia ze zubożonej rodziny[2].

Najłatwiej nienawidzić, powtarzam. Miłość jest trudniejsza i więcej wymaga.

Carlos Fuentes, Śmierć Artemia Cruz

Problematyka

edytuj

Problematyka powieści jest złożona. Można ją potraktować jako utwór o rewolucji meksykańskiej 1910 i o geniuszu samego Meksyku, zdradzonym przez jego własne dzieci. Jest tu także obraz burżuazji ukazany w duchu powieści Balzaca i medytacja o śmierci, związana z tradycją rachunku sumienia, jaki każdy dobry chrześcijanin musi zrobić, zanim powierzy swą duszę Bogu. Carlos Fuentes w sposób realistyczny ukazuje społeczeństwo meksykańskie, jego historyczne korzenie, mechanizmy władzy, jego mity i złudzenia. Temat zdradzonej rewolucji stanowił inspirację dla wielu powieściopisarzy meksykańskich, m.in. Augustina Yaneza i Juana Rulfo[2].

Będę człowiekiem niemożliwym tak długo, póki nie zmienią się ci, co dziś są możliwi.

Carlos Fuentes, Śmierć Artemia Cruz

Przypisy

edytuj
  1. The Death of Artemio Cruz. Macmillan. [dostęp 2018-02-22]. (ang.).
  2. a b c Szenes 1994 ↓, s. 233.

Bibliografia

edytuj