Średniowieczna filozofia żydowska
filozofia rozwijana X–XIV w. przez Żydów na Bliskim Wschodzie i w Hiszpanii
Średniowieczna filozofia żydowska – filozofia uprawiana od IX do XV wieku przez myślicieli zamieszkujących kraje islamu i chrześcijaństwa. Poddana była wpływom m.in. filozofów Starożytnej Grecji i Rzymu, teologię islamu oraz w okresie schyłkowym – przez chrześcijańską myśl scholastyczną. Filozofia ta zajmowała się klasycznymi kwestiami teologii i filozofii (problem wolności, prawa żydowskiego), ale także językiem hebrajskim jako takim.
Średniowieczna filozofia żydowska płynie zasadniczo tym samym nurtem, co filozofia arabska. Filozofia żydowska, pozostając bliska arabskiej, nie rozpływa się w niej, lecz zachowuje samodzielne znaczenie. Podobnie do islamistycznego kalamu, teologia żydowska rozpada się na kierunek rabinacki i karaimski[1].
Przedstawiciele średniowiecznej filozofii żydowskiej
edytujRacjonalistyczna myśl rabinistyczna
edytuj- Dawid ben Merwan (X w.)
- Saadja ben Josef al. - Fajjumi (ur. 892, zm. 942 r.)
- Izaak ben Salomon Izraeli (ur. ok. 953 r.)
- Salomon ben Jehuda (Salomon ibn Gabirol, znany jako Awicebron)
- Abraham bar Hijja (zm. po 1136 r.)
- Abraham ben David (ur. ok. 1125, zm. 1198 r.)
- Mojżesz Majmonides (ur. 1135, zm. 1204 r.), szczególnie Przewodnik błądzących
- Nachmanides (ur. 1194, zm. 1270)
Mistycyzm
edytuj- Bachja ibn Pakuda (XI w.)
- Jehuda Halewi ur. 1075; zm. 1141)
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Historia filozofii 1961 ↓, s. 518.
Bibliografia
edytuj- po polsku
- Żydowska filozofia średnich wieków. W: Historia filozofii. Pod redakcją G. F. Aleksandrowa, B. E. Bychowskiego, M.B. Mitina, Pawła Judina. Tłum. z rosyjskiego Aleksander Neyman, Roman Korab-Żebryk, Bogdan Kupis. T. I: Filozofia starożytna i średniowieczna. Warszawa: Książka i Wiedza, 1961, s. 518–525. (pol.).
- w innych językach
- The Cambridge Companion to Medieval Jewish Philosophy, redaktorzy merytoryczni: Daniel H. Frank & Oliver Leaman, Cambridge, CUP, 2003.
Linki zewnętrzne
edytuj- Mauro Zonta, Influence of Arabic and Islamic Philosophy on Judaic Thought, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 6 maja 2016, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-01-17] (ang.). (Wpływ filozofii arabskiej i muzułmańskiej na filozofię żydowską)