Świergotka rajska

Świergotka rajska
	Psephotellus pulcherrimus
	(Gould, 1845)
	; Osobnik widoczny przy wejściu do gniazda w 1922 w Burnett River w Queenslandzie.
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugi wschodnie
Podrodzina	damy
Plemię	Platycercini
Rodzaj	Psephotellus
Gatunek	świergotka rajska
Synonimy
	Platycercus pulcherrimus Gould, 1845; Psephotus pulcherrimus (Gould, 1845);
	Platycercus pulcherrimus Gould, 1845; Psephotus pulcherrimus (Gould, 1845);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; wymarły
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Świergotka rajska^[4] (Psephotellus pulcherrimus) – wymarły gatunek ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae), zamieszkujący niegdyś wschodnią Australię – Queensland oraz Nową Południową Walię.

Występowanie edytuj

Papuga ta miała dość wąski zasięg występowania, jednak była na nim dość powszechna. Występowała w Australii na terenie środkowego i południowego stanu Queensland, od miasta Brisbane przez miasto Duaringa, Comet i następnie rzekę Nogoa, aż po miasto St George. Niepotwierdzone obserwacje świergotek rajskich odnotowano także w północno-wschodniej Nowej Południowej Walii i północnej części stanu Queensland. Naturalnymi siedliskami ptaków były doliny rzeczne, trawiaste lasy eukaliptusowe, często położone w pobliżu gniazd termitów.

Charakterystyka edytuj

Świergotki rajskie żyły w parach lub małych grupach (prawdopodobnie rodzinnych) liczących do 7–8 osobników^[5], a swoje gniazda zakładały w wydrążonych kopcach termitów i tym podobnych miejscach, często na poziomie lub blisko poziomu gruntu. Na temat ich diety nie wiadomo za wiele. Świergotki najprawdopodobniej żywiły się prawie wyłącznie nasionami traw. Upierzenie tych ptaków było niezwykle barwne, nawet jak na papugi, o mieszance turkusu, cyjanu, szkarłatu, czerni i brązu. Samice były mniej barwne niż samce. Młode osobniki były podobne do samic^[6]. Ogon świergotki miał prawie taką samą długość jak jej ciało, co wydaje się trudne do zrozumienia w przypadku ptaka, który prawie prowadził ściśle naziemny tryb życia. Długości ciała świergotki rajskiej wynosiła do 27–30 centymetrów^[5]. Ważyły prawdopodobnie 50–70 g^[6].

Wymarcie edytuj

Przyczyny nagłego spadku populacji tej papugi pozostają kwestią dyskusyjną. Możliwą przyczyną mógł być nadmierny wypas zwierząt hodowlanych (co z pewnością przyczyniało się do spadku pożywienia ptaków), ogołacanie pól, polowania organizowane przez kolekcjonerów ptaków i introdukowanie w Australii drapieżnych ssaków, takich jak koty i psy. Świergotka stała się rzadka pod koniec XIX wieku i początkowo była uważana za gatunek wymarły już w 1915 roku. Seria poszukiwań w ciągu następnej dekady potwierdziła istnienie pojedynczych osobników. Ostatni raz świergotkę rajską zaobserwowano 14 września 1927 roku. Od tamtego czasu, pomimo intensywnych poszukiwań, nikt nie przedstawił wiarygodnych dowodów na istnienie gatunku.

Galeria edytuj

Obracający się, wypchany okaz
Rysunek przedstawiający świergotkę rajską z 1884 roku
Obracający się szkielet świergotki
Dwa okazy znajdujące się przy gnieździe w 1922 roku
Jaja w gnieździe (1922)

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b Psephotus pulcherrimus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2020-09-09] (ang.).
↑ Paradise Parrot (Psephotus pulcherrimus). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)]. (ang.).
↑ Psephotellus pulcherrimus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Platycercini Selby, 1836 (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-09].
↑ ^a ^b Psephotus pulcherrimus — Paradise Parrot, [w:] Species Profile and Threats Database [online], Australian Government; Department of Agriculture, Water and the Environment [dostęp 2020-08-09] (ang.).
↑ ^a ^b Paradise Parrot (Psephotellus pulcherrimus), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2020-08-09] (ang.).

Bibliografia edytuj

Glimpses of Paradise: The Quest for the Beautiful Parakeet, Penny Olsen ISBN 978-0-642-27652-0, Canberra: National Library of Australia, 2007.

Linki zewnętrzne edytuj

Dodatkowe informacje na temat świergotki rajskiej
Zwierzęta wymarłe w XX wieku. [w:] DinoAnimals.pl [on-line]. 2014-04-29. [dostęp 2019-12-10].

[itis-1] Psephotus pulcherrimus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2020-09-09] (ang.).

[ibc-2] Paradise Parrot (Psephotus pulcherrimus). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)]. (ang.).

[iucn-3] Psephotellus pulcherrimus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Platycercini Selby, 1836 (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-09].

[:0-5] Psephotus pulcherrimus — Paradise Parrot, [w:] Species Profile and Threats Database [online], Australian Government; Department of Agriculture, Water and the Environment [dostęp 2020-08-09] (ang.).

[:1-6] Paradise Parrot (Psephotellus pulcherrimus), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2020-08-09] (ang.).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]