Świergotka złotoskrzydła

Świergotka złotoskrzydła
	Psephotellus chrysopterygius
	(Gould, 1858)
	; Samica (po lewej) i samiec
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugi wschodnie
Podrodzina	damy
Plemię	Platycercini
Rodzaj	Psephotellus
Gatunek	świergotka złotoskrzydła
Synonimy
	Psephotus chrysopterygius Gould 1858; Psephotus chrysopterygius chrysopterygius Gould 1858; Psephotellus chrysopterygius nova Mathews, 1918;
	Psephotus chrysopterygius Gould 1858; Psephotus chrysopterygius chrysopterygius Gould 1858; Psephotellus chrysopterygius nova Mathews, 1918;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Świergotka złotoskrzydła^[4] (Psephotellus chrysopterygius) – gatunek średniej wielkości ptaka z podrodziny dam (Loriinae) w obrębie rodziny papug wschodnich (Psittaculidae). Występuje jedynie na półwyspie Jork w północno-wschodniej Australii. Jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka

Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał John Gould, nadając mu nazwę Psephotus chrysopterygius. Opis ukazał się w 1858 roku na łamach „Proceedings of the Zoological Society of London”. Jako miejsce typowe autor wskazał miejsce w Australii o przybliżonych współrzędnych 18°00′S 141°30′E/-18,000000 141,500000^[2]^[5]. Obecnie gatunek zwykle umieszczany jest w rodzaju Psephotellus^[3]^[4]^[6]. Nie wyróżnia się podgatunków^[6]^[7].

Morfologia

Samiec w locie

Czoło bladożółte, wierzch głowy od oka czarny, zwężający się ku tyłowi do cienkiego paska w dół karku do grzbietu; reszta głowy i części podogonowych turkusowo-niebieska; szeroka czerwona plama od brzucha do pokryw podogonowych; grzbiet płaszcza i pokrywy skrzydeł lekko brązowe, ale ze środkowymi pokrywami złotożółtymi; ogon ciemnozielonkawy z niebieskim obrzeżem; kuper turkusowo-niebieski. Samica bladozielona z bladobrązowym wierzchem głowy i bladoniebieskim kolorem na przedniej części głowy i dolnej części brzucha; blada pręga podskrzydłowa^[8].

Dorosłe osobniki osiągają 26 cm długości ciała i masę 54–56 g^[7].

Zasięg występowania

Świergotka złotoskrzydła występuje w środkowej i południowej części półwyspu Jork w północno-wschodniej Australii (północna część stanu Queensland)^[7].

Pożywienie

Dieta świergotki składa się głównie z nasion traw (w szczególności schizachyrium), uzupełniana roślinami strączkowymi^[8].

Rozmnażanie

Okres lęgowy: kwiecień–czerwiec, czasami również lipiec–sierpień.
Gniazdo: budowane w kopcach termitów.
Jaja: 3–6.
Wysiadywanie: około 20 dni^[9].

Status zagrożenia i ochrona

Ze względu na zagrożenia powodujące szybko zmniejszającą się populację, szacowaną w 2022 roku na 780–1100 dorosłych osobników, gatunek został wpisany na listę IUCN ze statusem ochronnym zagrożony (EN, Enadangered)^[3]. Gatunek ten jest ujęty w I załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)^[10].

Przypisy

↑ Psephotus chrysopterygius, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2022-11-17] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Goulden-shouldered Parrot Psephotellus chrysopterygius (Gould, J 1858). Avibase – The World Bird Base. [dostęp 2022-11-16]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Psephotellus chrysopterygius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Platycercini Selby, 1836 (Wersja: 2022-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-11-15].
↑ J. Gould. On several new species of birds from various parts of the world. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 25, s. 220, [1857]. (ang.).
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-11-17]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c N. Collar, A. Bonan & P.F.D. Boesman: Golden-shouldered Parrot (Psephotus chrysopterygius), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-11-17]. (ang.).
↑ ^a ^b HBW 1997 ↓, s. 381.
↑ HBW 1997 ↓, s. 382.
↑ Psephotus chrysopterygius. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2022-11-17]. (ang.).

Bibliografia

Josep del Hoyo, Andrew Elliot, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Volume IV Sandgrouse to Cuckoos. Barcelona: Lynx Edicions, 1997. ISBN 84-87334-22-9.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Psephotus chrysopterygius, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2022-11-17] (ang.).

[avibase-2] Goulden-shouldered Parrot Psephotellus chrysopterygius (Gould, J 1858). Avibase – The World Bird Base. [dostęp 2022-11-16]. (ang.).

[iucn-3] Psephotellus chrysopterygius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Platycercini Selby, 1836 (Wersja: 2022-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-11-15].

[oryg-5] J. Gould. On several new species of birds from various parts of the world. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 25, s. 220, [1857]. (ang.).

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-11-17]. (ang.).

[botw-7] N. Collar, A. Bonan & P.F.D. Boesman: Golden-shouldered Parrot (Psephotus chrysopterygius), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-11-17]. (ang.).

[CITEREFHBW1997381-8] HBW 1997 ↓, s. 381.

[CITEREFHBW1997382-9] HBW 1997 ↓, s. 382.

[cites-10] Psephotus chrysopterygius. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2022-11-17]. (ang.).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]