Rośliny strączkowe

Rośliny strączkowe, motylkowe grubonasienne[1][2]rośliny z rodziny bobowatych (motylkowatych) o dużych nasionach uprawiane jako rośliny pastewne, jadalne i dostarczające surowca do przemysłu spożywczego. Uprawiane są dla nasion, paszy i jako zielony nawóz[1][2]. Ponieważ tak jak inne motylkowe współżyją z bakteriami brodawkowymi – wiążą wolny azot (N2). Pozostawiając go w glebie poprawiają jej żyzność i właściwości fizyczne. Dlatego są też często uprawiane jako przedplon. Do roślin strączkowych zaliczane są jare rośliny jednoroczne[1]. Klasyfikowane odrębnie wieloletnie rośliny motylkowe, zwane są drobnonasiennymi i uprawiane są głównie jako rośliny pastewne[2].

Nasiona różnych gatunków roślin strączkowych

Strączkowe rośliny jadalne

edytuj

Owoce i nasiona roślin strączkowych są po zbożach drugim pod względem ważności źródłem pożywienia roślinnego dla ludzi[3]. Wykorzystywane są w całości jako warzywo (odmiany szparagowe fasoli zwykłej i odmiany cukrowe grochu zwyczajnego), ale najczęściej spożywane są tylko zawarte w nich nasiona. W wyniku zabiegów hodowlanych odmiany udomowione cechują się większymi strąkami od przodków dziko rosnących oraz mają strąki nie pękające samoistnie, co chroni przed stratami plonów[3]. Walorem odżywczym nasion roślin strączkowych jest zwłaszcza wysoka zawartość białek, wynosząca od 20 do 42%[1]

Strączkowe rośliny jadalne uprawiane w klimacie umiarkowanym
Strączkowe rośliny jadalne uprawiane w tropikach[3]

Strączkowe rośliny pastewne

edytuj

Walorem roślin strączkowych użytkowanych jako pasza jest także wysoka zawartość białka występująca w zielonej masie roślin. Ze względu na bujny wzrost plon roślin strączkowych ustępuje pod względem wartości pokarmowej tylko wieloletnim roślinom motylkowym[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 766. ISBN 83-214-1305-6.
  2. a b c Jerzy Herse (red.): Szczegółowa uprawa roślin. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 457-464.
  3. a b c J.G. Vaughan, C.A. Geissler: Rośliny jadalne. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001, s. XXI-XXII. ISBN 83-7255-326-2.
  4. A. Kalicki: Rośliny pastewne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1954, s. 75-78.