Rośliny pastewne

rośliny wykorzystywane w rolnictwie na paszę dla zwierząt gospodarskich

Rośliny pastewne – rośliny wykorzystywane w rolnictwie na paszę dla zwierząt gospodarskich[1][2][3]. Jest to grupa roślin bardzo zróżnicowana botanicznie[2], którą łączy duża masa uzyskiwana z jednostki powierzchni i duże walory odżywcze wynikające z ich składu chemicznego[3].

Rzepa w uprawie polowej

Rośliny pastewne uprawiane mogą być na gruntach ornych (polowe rośliny pastewne) oraz na użytkach zielonych. Polowe rośliny pastewne uprawia się w siewie czystym lub w mieszankach[1], nierzadko jako wsiewki lub międzyplon[4]. Na użytkach zielonych rośliny pastewne rosną z reguły w mieszankach, na które składają się: trawy, drobnonasienne rośliny motylkowe i zioła. W zależności od ich składu, stopnia dojrzałości, zawartości suchej masy, sposobu konserwowania i przechowywania uzyskiwać można z nich zróżnicowane rodzaje pasz[1]. Jako świeże pasze zielone mogą być też spasane bezpośrednio w miejscu uprawy[2].

Warunki produkcji edytuj

Do warunków skutecznej produkcji pasz należy eliminacja z upraw roślin pastewnych roślin trujących dla zwierząt. Domieszka takich roślin w plonie skutkować może nieprzydatnością całego zbioru do celów pastewnych. Gleby do uprawy roślin pastewnych powinny cechować się dużą zasobnością w składniki pokarmowe, uregulowanymi warunkami wodnymi i dobrym odchwaszczeniem. Wymagają dobrego przygotowania pod zasiew i zwykle obfitego nawożenia (nie dotyczy to nawożenia azotem upraw samych roślin motylkowych, które za pomocą bakterii brodawkowych pozyskują ten pierwiastek z powietrza)[2].

Ze względu na zmiany następujące w roślinach wraz z ich wzrostem (stopniowe zwiększanie się w ich masie procentowego udziału łodyg kosztem liści oraz wzrost udziału błonnika kosztem białek) krytyczne znaczenie dla jakości zbioru ma termin zbioru roślin pastewnych. Właściwy termin związany jest zwykle z pojawieniem się pąków kwiatowych lub początkiem kwitnienia roślin, a w przypadku surowca przeznaczanego do produkcji pasz wysokowartościowych – jeszcze wcześniej, w czasie szybkiego wydłużania pędów[2].

Przykłady i podział roślin pastewnych edytuj

W warunkach Europy Środkowej jako rośliny pastewne wykorzystywane są:

Na obszarach suchszych cenionymi roślinami pastewnymi są trawy prosowate: proso zwyczajne, sorgo alepskie, sorgo dwubarwne, chwastnica zbożowa czy włośnica ber[5].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Słownik botaniczny. Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.). Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 764. ISBN 83-214-1305-6.
  2. a b c d e f g Władysław Byszewski (red.), Surowce roślinne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 143–153.
  3. a b Lesław Zimny, Encyklopedia ekologiczno-rolnicza, Wrocław: Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, 2003, s. 178, ISBN 83-87866-79-2.
  4. Charakterystyka roślin pastewnych, [w:] Zbigniew Kowalak, Produkcja rolnicza, cz. 3, 2003, ISBN 83-88933-78-7.
  5. a b c d e f g A. Kalicki, Rośliny pastewne. Uprawa polowa, łąki i pastwiska, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1954.