Żółw brunatny (Manouria emys) – gatunek gada z podrzędu żółwi skrytoszyjnych z rodziny żółwi lądowych (Testudinidae).

Żółw brunatny
Manouria emys[1]
(Schlegel & Müller, 1844)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

gady

Rząd

żółwie

Podrząd

żółwie skrytoszyjne

Rodzina

żółwie lądowe

Rodzaj

Manouria

Gatunek

żółw brunatny

Synonimy
  • Testudo emys Schlegel & Müller, 1844[2]
  • Testudo emydoides Duméril, Bibron & Duméril, 1851[2]
  • Manouria fusca Gray, 1854[2]
  • Teleopus luxatus Le Conte, 1854[2]
  • Geochelone emysPritchard, 1967[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Morfologia
Długość pancerza od 50 do 80 cm; masa ciała 25–35 kg. Ciemny, płaski pancerz, ogromne, zrogowaciałe, skórzaste płyty ułożone dachówkowato na przednich kończynach. Po wewnętrznej stronie każdego uda para grubych ostróg[potrzebny przypis].
Podgatunki

Wyróżnia się dwa podgatunki[2]:

  • Manouria emys emys (Schlegel & Müller, 1844)
  • Manouria emys phayeri (Blyth, 1854)
Występowanie
Południowa i południowo-wschodnia Azja – od północno-wschodnich Indii i Bangladeszu przez Mjanmę i Półwysep Malajski, aż po wyspy Sumatra i Borneo[2][3]. Stwierdzenia z Laosu, Wietnamu i południowych Chin dotyczą Manouria impressa lub osobników pochodzących z handlu[3].
Środowisko
Wilgotne lasy. Zazwyczaj występuje w przedziale wysokości 600–1500 m n.p.m.[3]
Odżywianie
Wszystkożerny. Zjada głównie materiał roślinny, w tym pędy bambusa, bulwy i inną soczystą roślinność; także bezkręgowce i żaby[3].
Zachowanie
Jedyny znany gatunek żółwi, które opiekują się potomstwem, pozostając w pobliżu gniazda i wykazując wtedy agresywne zachowanie. Przebywa na terenach wilgotnych. Kąpie się[potrzebny przypis].
Status zagrożenia i ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów gatunek ten został zaliczony do kategorii CR (ang. critically endangered – krytycznie zagrożony)[3]. W większości zasięgu występowania jest on rzadki lub bardzo rzadki[3]. Jest ujęty w załączniku II CITES i aneksie B UE[4].

Przypisy edytuj

  1. Manouria emys, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f g P. Uetz & J. Hallermann, Manouria emys, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-02-05] (ang.).
  3. a b c d e f g Manouria emys, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Manouria emys, [w:] Species+ [online], UNEP-WCMC, CITES Secretariat [dostęp 2024-02-05] (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj