В, Вв (we) – trzecia litera podstawowej cyrylicy. Zwykle oznacza spółgłoskę [v]. Jej kształt pochodzi od greckiej litery Β, która w czasie, gdy tworzyła się cyrylica, posiadała już tę właśnie wartość fonetyczną – stąd rozbieżność w wymowie między alfabetem łacińskim a greckim i cyrylickim.

В
Ilustracja
Informacje podstawowe
Majuskuła

В

Minuskuła

в

Podstawowe pismo

cyrylica

Pochodzenie
Oparty na grafemie

Β β

Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

W niektórych językach wymawiana jest ona odmiennie:

  • w języku rosyjskim występuje tendencja do ubezdźwięcznienia do [f];
  • w językach kaukaskich w wyrazach rodzimych oznacza [w];
  • w alfabecie ukraińskim, w ogólnonarodowej normie literackiej, nigdy nie oznacza głoski [v], lecz:
    • [w] – na końcu wyrazu oraz w pozycji po samogłosce przed spółgłoską,
    • [β] lub [ʋ] (zależnie od dialektu) – w pozostałych przypadkach.

Sytuacja w potocznym języku ukraińskim jest jeszcze bardziej skomplikowana:

  • w pozycji przed І zamiast [β] może być wymawiane [v], co daje trzecie możliwe znaczenie;
  • w dialektach zachodnich zamiast [w] może być wymawiane [v], jednak bez ubezdźwięczenienia do [f];
  • wprawdzie w języku literackim [β] nigdy nie powinno być ubezdźwięczniane, jednak w praktyce w dialektach zachodnich przed lub po spółgłosce bezdźwięcznej może przechodzić w [f], co daje czwarte możliwe znaczenie.

W alfabecie białoruskim drugą funkcję ukraińskiego В spełnia litera ў.

W języku ukraińskim, w zależności od pozycji w wyrazie i zdaniu, występuje wymiana liter В (ale wyłącznie w znaczeniu [w]) i У. Wynika to z wymiany głosek [w] – [u], którą zgodnie z ukraińską zasadą ortograficzną należy oddać w pisowni. Taka sama wymiana występuje zresztą w języku białoruskim oraz podobna – w słoweńskim (w tym ostatnim jednak nie ma odzwierciedlenia na piśmie). Z kolei analogiczna dwoistość wymowy prasłowiańskiego v (jako [v] lub [w]) występuje również w języku słowackim.

Kodowanie

edytuj
ZnakВв
Nazwa w UnikodzieCyrillic Capital Letter Ve[1]Cyrillic Small Letter Ve[2]
Kodowaniedziesiętnieszesnastkowodziesiętnieszesnastkowo
Unicode1042U+04121074U+0432
UTF-8208 146d0 92208 178d0 b2
Odwołania znakowe SGMLВВвв
Mac Cyrillic13082226E2
ISO 8859-5178B2210D2
Windows-1251194C2226E2
CP 855236EC235EB
KOI8-R i KOI8-U247F7215D7

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Cyrillic Capital Letter B. symbl.cc. [dostęp 2018-08-05].
  2. Cyrillic Small Letter B. symbl.cc. [dostęp 2018-08-05].