10 złotych wzór 1959 Mikołaj Kopernik
10 złotych wzór 1959 Mikołaj Kopernik – moneta dziesięciozłotowa, wprowadzona do obiegu 1 lipca 1959 r. zarządzeniem z 5 czerwca 1959 r. (M.P. z 1959 r. nr 56, poz. 271), wycofana 1 stycznia 1978 zarządzeniem Ministra Finansów z dnia 21 maja 1977 r. (M.P. z 1977 r. nr 14, poz. 79)[1].
| Dane podstawowe | |
| Emitent | |
|---|---|
| Nominał |
10 zł |
| Rocznik |
1959, 1965 |
| Emisja | |
| Mennica | |
| Nakład |
15 558 865 szt. |
| Data emisji |
1 lipca 1959 |
| Data wycofania |
1 stycznia 1978 |
| Projektant | |
| Opis fizyczny | |
| Masa |
12,9 g |
| Średnica |
31 mm |
| Materiał |
miedzionikiel MN19 |
| Rant |
ząbkowany |
| Stempel | |
| Uwagi | |
Monetę bito z datą 1959 oraz 1965[2]. Była bita w ramach serii tematycznej Wielcy Polacy.
Awers
edytujW centralnym punkcie umieszczono godło – orła bez korony, po obu stronach orła rok bicia, dookoła napis „POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA”, na dole napis „ZŁ 10 ZŁ”, a na monecie z 1965 roku, pod łapą orła dodano znak mennicy w Warszawie[1].
Rewers
edytujNa tej stronie monety znajduje się wizerunek Mikołaja Kopernika i napis „MIKOŁAJ KOPERNIK”, a z prawej strony na dole monogram JG, od pierwszych liter imienia i nazwiska projektanta[1].
Nakład
edytujMonetę bito w Mennicy Państwowej w miedzioniklu MN19, na krążku o średnicy 31 mm, masie 12,9 grama, z rantem ząbkowanym, według projektu Józefa Gosławskiego. Nakłady monety w poszczególnych latach przedstawiały się następująco[1]:
| Rocznik | Typ rewersu | Znak mennicy | Nakład (sztuk) |
|---|---|---|---|
| 10 złotych 1959 | Mikołaj Kopernik | 12 558 865 | |
| 10 złotych 1965 | Mikołaj Kopernik | MW | 3 000 000 |
Opis
edytujDziesięciozłotówkę wprowadzono do obiegu razem z 10 złotych wzór 1959 Tadeusz Kościuszko w celu wycofania banknotu o tym samym nominale, będącym w obiegu od dnia reformy walutowej z 1950 r. Moneta została zastąpiona dziesięciozłotówką wzór 1967 Mikołaj Kopernik, różniącą się jedynie zmniejszoną do 28 mm średnicą[1].
Do wprowadzenia w 1975 roku dziesięciozłotówek o średnicy 25 mm, moneta krążyła w obiegu razem
- ze swoją następczynią z Mikołajem Kopernikiem o zmniejszonej średnicy (wzór 1967, ɸ28 mm),
- z dziesięciozłotówkami z Tadeuszem Kościuszką (wzór 1959, ɸ31 mm) i (wzór 1969, ɸ28 mm),
- z czterema okolicznościowymi dziesięciozłotówkami o średnicy 31 mm i
- z dziewięcioma okolicznościowymi dziesięciozłotówkami o średnicy 28 mm.
Po wprowadzeniu w 1975 roku dziesięciozłotówek z Bolesławem Prusem i Adamem Mickiewiczem o średnicy 25 mm, wszystkie te monety krążyły razem w obiegu, aż do 1 stycznia 1978 roku, kiedy to dziesięciozłotówki o średnicach 31 i 28 mm zostały wycofane.
Wersje próbne
edytujIstnieje wersja tej monety należąca do serii próbnej w niklu (rok 1959) z wypukłym napisem „PRÓBA”, wybita w nakładzie 500 sztuk. Katalogi informują również o istnieniu wersji próbnych technologicznych w aluminium (1959, bez napisu „PRÓBA”, 10 sztuk), w aluminium (1965, bez napisu „PRÓBA”, 5 sztuk), w miedzioniklu (1965, nakład nieznany)[2].
W serii monet próbnych w niklu wybito, z datą 1960, konkurencyjny projekt dziesięciozłotówki obiegowej, z kołem zębatym i napisem „10 zł” na rewersie. W roku 1973 wybito również próbę niklową dziesięciozłotówki o niezmienionym rysunku, a średnicy zmniejszonej do nowego standardu, tj. 25 mm[2].
