1 Komenda Odcinka Szklarska Poręba

1 Komenda Odcinka Szklarska Poręba – rozformowany samodzielny pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę na granicy polsko-czechosłowackiej.

1 Komenda Odcinka
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1945

Rozformowanie

24 kwietnia 1948

Tradycje
Kontynuacja

12 batalion OP
81 batalion WOP

Dowódcy / Komendanci
Pierwszy

mjr Antoni Dorożyński[1]

Organizacja
Dyslokacja

Szklarska Poręba
ul. Franiszkańska;
ul. 1-go Maja

Formacja

Wojska Ochrony Pogranicza

Podległość

1 Oddział OP (1945–1946)
1 Oddział WOP (1946–1948)

Skład

komendy odcinka


Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj
 
Przesłuchanie zatrzymanego przestępcy (1945–1950)

1 Komenda Odcinka sformowana została w 1945 w strukturze organizacyjnej 1 Oddziału Ochrony Pogranicza[2]. Komenda odcinka przejęła ochronę granicy państwowej na odcinku: od Stoku Izerskiego do Przesieki, od 3. batalionu 33 Pułku Piechoty 7 Dywizji Piechoty dowodzonego przez por. Bogdana Mariana Gintera, którego pododdział pełnił służbę na granicy od 30 maja do 16 października 1945. Dowództwo i pododdziały batalionu zakwaterowane były w Szklarskiej Porębie, w budynku przy ul. Franiszkańskiej[a][3]. Budynek szkoły jak i pobliskie budynki przed II wojną światową należały do zakonu. Po wejściu na te tereny wojsk polskich zorganizowano tam kwatermistrzostwo, sztab oddziału i areszt, a w pozostałych budynkach koszary wojskowe[4].

 
Żołnierze WOP w czasie szkolenia strzeleckiego (1945–1948)

We wrześniu 1946 odcinek wszedł w skład Łużyckiego Oddziału WOP nr 1[b].

W latach 1947–1948 komenda zmieniła swoją siedzibę i przeprowadziła się do dawnego szpitala dla psychicznie i nerwowo chorych przy ul. 1-go Maja[3].

Na bazie 1 Komendy Odcinka 24 kwietnia 1948 sformowano samodzielny batalion Ochrony Pogranicza nr 12[c].

Struktura organizacyjna

edytuj
 

Dyslokacja 1 Komendy Odcinka w 1946 przedstawiała się następująco[6]:

Komendanci odcinka

edytuj
  • mjr Antoni Dorożyński[1] (od 16.10.1945)[3]
  • mjr Borys Stelmach (był w 10.1946)[e].

Upamiętnienie

edytuj
 
Szklarska Poręba – pomnik poświęcony pamięci żołnierzy Wojsk Ochrony Pogranicza, odsłonięty w 70. rocznicę objęcia służby granicznej przez Wojsko Polskie (luty 2017)

29–30 maja 2015 odbyły się uroczystości rocznicowe związane z objęciem ochroną granicy przez Wojsko Polskie i z utworzeniem w Szklarskiej Porębie garnizonu WOP. Celem przyświecającym wszystkim poczynaniom było przypomnienie istotnych dla kraju i Szklarskiej Poręby wydarzeń, upamiętnienie ich poprzez ustawienie obelisku, upowszechnienie wiedzy szczególnie wśród najmłodszego pokolenia i podziękowanie ludziom dbającym o bezpieczeństwo w tamtych latach[9][10].

  1. Położenie pierwszej siedziby komendy odcinka Szklarska Poręba → 50°49′58″N 15°31′47″E/50,832889 15,529778.
  2. Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego nr 0153/org. z 21.09.1946[2].
  3. Rozkaz Ministra Obrony Narodowej nr 55/Org z 20.03.1948[5].
  4. Strażnica znajdowała się początkowo w byłym schronisku górskim przy wodospadzie Kamieńczyka.
  5. Rozkaz personalny dowódcy WOP nr 054 z 19.10.1946[8].

Przypisy

edytuj
  1. a b Ławski 1974 ↓, s. 253.
  2. a b Jackiewicz 1998 ↓, s. 41.
  3. a b c Pieter 2015 ↓, s. 124.
  4. SZTAB III Bat. 33. P.P.. [w:] Urząd miejski w Szklarskiej Porębie [on-line]. szklarskaporeba.pl, 2018-07-04. [dostęp 2021-04-30]. (pol.).
  5. Jackiewicz 1998 ↓, s. 43.
  6. ASGran., sygn. 217/143 ↓.
  7. a b c d e Historia ŁBWOP ↓.
  8. Rozkazy personalne DWOP ↓.
  9. 70 Rocznica Objęcia Ochroną Granicy w Karkonoszach i Górach Izerskich przez Wojsko Polskie. 24jgora.pl, 2015-05-22. [dostęp 2021-04-17]. (pol.).
  10. 70 lat WOP w Szklarskiej Porębie. [w:] StrimeoTV [on-line]. youtube.com, 2015-05-30. [dostęp 2021-04-17]. (pol.).

Bibliografia

edytuj