33 Batalion Straży Granicznej
33 Batalion Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1922 |
| Rozformowanie |
1923 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
mjr Zygmunt Parafianowicz |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
Komenda Powiatowa Straży Granicznej w Głębokim |
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujWykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”[1]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[2]. 33 batalion celny przemianowany został na 33 batalion Straży Granicznej.
33 batalion Straży Granicznej funkcjonował w strukturze Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Głębokim, a jego dowództwo stacjonowało w Prozorokach[3]. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych w liczbie 3 plutonów po 2 karabiny maszynowe na pluton[4]. Dowódca batalionu posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku. Cały skład osobowy batalionu obejmował etatowo 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów[5]. Na podstawie uchwały Rady Ministrów z 24 maja 1923 zarządzono likwidację Straży Granicznej do dnia 1 lipca 1923[6]. Jednak 33 batalion Straży Granicznej, już w nowym etacie[a], pozostał na granicy do jesieni 1923[6]. Pod względem budżetowo-gospodarczym podlegał Komendzie Okręgowej Policji Państwowej w Wilnie[8]. Potem batalion przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany[9].
Służba graniczna
edytujOd lipca 1923 batalion ochraniał odcinek granicy od m. Mazuryno do hutoru Hornowo (do rzeki Czernicy)[8]
- Sąsiednie bataliony
- 11 batalion Straży Granicznej ⇔ 31 batalion Straży Granicznej – 1 grudnia 1922[3][10]
- 27 batalion Straży Granicznej ⇔ 31 batalion Straży Granicznej − po 1 lipca 1923[8]
Żołnierze batalionu
edytuj- Komendanci batalionu
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| major | Zygmunt Parafianowicz | IX 1922[11] – | |
| major | Jan Zięba |
Struktura organizacyjna
edytuj| Ordre de Bataille 33 batalionu Straży Granicznej w Prozorokach na dzień 14 listopada 1922[12] | |||
|---|---|---|---|
| kompanie | 1. Graziak | 2. Czeszki | 3. Zahacie |
| placówki | Dąbrowo | Osinówka | w. Stelmachowo |
| Grazi | Gorodok | flw. Stelmachowo | |
| Skrobotuny | Karczemno | flw. Zachacie | |
| Jampol | Telesze | Zachacie - stacja | |
| Zaułek | Wieretejka | Janowo | |
| Łomasze | |||
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
- ↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
- ↑ a b Dominiczak 1992 ↓, s. 79.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 246.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 82.
- ↑ a b Organizacja sześciu baonów SG 1923 ↓, s. 8.
- ↑ Organizacja sześciu baonów SG 1923 ↓, s. 9.
- ↑ a b c Organizacja sześciu baonów SG 1923 ↓, s. 10.
- ↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 19.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 28.
- ↑ Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 17.
- ↑ Wykaz placówek bSG ↓, s. 5.
Bibliografia
edytuj- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
- Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
- Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Wykaz placówek niektórych batalionów Straży Granicznej, 1922 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Zarządzenia władz zwierzchnich dotyczące organizacji sześciu batalionów Straży Granicznej na terenie Delegata Rządu w Wilnie, 1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Rozkazy organizacyjne Komendy Głównej Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.