3 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)
3 Pułk Piechoty – oddział piechoty Armii Księstwa Warszawskiego.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1806 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
płk Edward Żółtowski |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
1 Dywizja |
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujPułk został sformowany w grudniu1806 roku. Na jego dowódcę został wyznaczony Feliks Kretkowski, generał ziemski z czasu insurekcji kościuszkowskiej. W Łęczycy powstały zalążki 9 pułku, organizatorem pułkowej piechoty został por. August Komorowski, jednakże z uwagi na jego stan zdrowia od połowy grudnia 1806 żołnierzy tych szkolił mjr Wincenty Podczaski[1].
Rekruci pochodzili z powiatów brzezińskiego, gostyńskiego, łęczyckiego, orłowskiego oraz z Łęczycy i Łowicza[2]. W 1808 stacjonował w Warszawie[3]. Pod koniec 1809 roku liczył 2647 żołnierzy[4]. Według etatu z 1810 roku, pułk składał się ze 27 osobowego sztabu i trzech batalionów piechoty po 6 kompanii. Sztaby batalionów liczyć miały 4 osoby, a kompanie 136 żołnierzy. W sumie w pułku powinno służyć 2487 żołnierzy. Faktycznie stan osobowy oddziału był nieco mniejszy[5].
Zgodnie z zarządzeniem Napoleona z 17 maja 1811 roku, na terenie Księstwa Warszawskiego utworzono trzy dywizje. Pułk wszedł w skład 1 Dywizji[5].
W czasie przygotowań do inwazji na Rosję 1812 roku pułk włączony został w strukturę 16 Dywizji Józefa Zajączka z V Korpusu Wielkiej Armii ks. Józefa Poniatowskiego[6].
Po abdykacji Napoleona, car Aleksander I wyraził zgodę na odesłanie oddziałów polskich do kraju. Miały one stanowić bazę do tworzenia Wojska Polskiego pod dowództwem wielkiego księcia Konstantego. 13 czerwca 1814 roku pułkowi wyznaczono miejsce koncentracji w Kaliszu[7].
Żołnierze pułku
edytuj
- Pułkiem dowodzili[8]
- płk Edward Żółtowski (od 2 marca 1807),
- płk Kalikst Zakrzewski (od 27 grudnia 1811),
- płk Ignacy Blumer (od 19 sierpnia 1812),
- płk Antoni Starorypiński (od 1813).[9]. Od 2 czerwca 1810 podpułkownik i dowódca 2 batalionu w 3 pp Księstwa Warszawskiego.[10]
Walki pułku
edytujPułk brał udział w walkach w okresie pierwszej wojny polskiej 1807 roku, wojny polsko austriackiej, inwazji na Rosję 1812 roku i kampanii 1813 roku.
Bitwy i potyczki[11]:
- Nibork (1807),
- Dobre Miasto, Wały (5 kwietnia 1807),
- Raszyn ( 19 kwietnia 1809),
- Zamość (18 maja 1809),
- Sandomierz (27, 28 maja oraz 6,15 i 16 czerwca 1809),
- Jankowice (6 czerwca),
- Smoleńsk (17 sierpnia 1812),
- Możajsk (7 września 1812),
- Czeryków (29 września),
- Czeczerynka (4 października),
- Studzianka (29 listopada),
- Wachau i Lipsk (18 i 19 października 1813),
- oblężenie Modlina i Zamościa.
Przypisy
edytuj- ↑ Ryszard Morawski, Adam Paczuski: Wojsko Księstwa Warszawskiego: Piechota. Gwardie Narodowe. Weterani. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Karabela, 2014, s. 25. ISBN 978-83-61229-05-6.
- ↑ Maria, Manteufflowa, Kretkowski Feliks h. Dołęga (ok. 1752–1822), Polski Słownik Biograficzny, tom XV z 1970 [1].
- ↑ Askenazy i Gembarzewski 2003 ↓, s. 347.
- ↑ Zych 1961 ↓, s. 207.
- ↑ a b Wimmer 1978 ↓, s. 439.
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 443.
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 455.
- ↑ Gembarzewski 1925 ↓, s. 53.
- ↑ Rocznik dobrzyński
- ↑ Nominacja
- ↑ Gembarzewski 1925 ↓, s. 54.
Bibliografia
edytuj- Szymon Askenazy, Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807–1814. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
- Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
- Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie od wieku XI do roku 1960. T.3 od 1797 do 1814 roku. Warszawa: 1964.
- Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
- Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807–1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961.