Wikipedia

49 samodzielny batalion obserwacyjno-meldunkowy

49 samodzielny batalion obserwacyjno-meldunkowy (49 sbomel) – nieistniejący już batalion obserwacyjno-meldunkowy Wojska Polskiego.

49 sbomeld
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1950

Rozformowanie

1952

Tradycje
Rodowód

1 Okręgowy Batalion Łączności w Legionowie

Kontynuacja

8 samodzielny pułk obserwacyjno-meldunkowy w Bydgoszczy

Dowódcy
Pierwszy

mjr Wiktor Kamiński

Organizacja
Numer

JW 2820

Dyslokacja

Wałcz

Rodzaj wojsk

Wojska radiotechniczne

Podległość

Okręg Wojskowy II

Skład

Zobacz Struktura

Wałcz – 49 samodzielny batalion o-m[a]

Historia edytuj

Formowanie edytuj

Minister Obrony Narodowej wydał rozkaz Nr 020/Org. z 29 marca 1950 dla dowódcy WLiOPL o sformowaniu na bazie 1 Okręgowego Batalionu Łączności w Legionowie 49 samodzielnego batalionu obserwacyjno-meldunkowego o stanie 634 wojskowych i 2 kontraktowych[1][2][3]. W lipcu 1950 r. sztab batalionu przeniesiono do Wałcza w celu ułatwienia dowodzenia tworzonym batalionem w północno-zachodniej części Polski. Trzy kompanie obserwacyjno-meldunkowe batalionu były: w Pucku, w Koszalinie i w Szczecinie tworzyły linię 45 posterunków, obejmując odcinek 600 km wzdłuż granicy morskiej i części lądowej północno-zachodniej[2]. 15 października 1950 r. 49 samodzielny batalion obserwacyjno-meldunkowy osiągnął gotowość bojową[4][5].

Zadania, szkolenie, stacjonowanie, sprzęt edytuj

 
Drawno. Były 083 posterunek[b]

Zadaniem batalionu było wykrywanie celi przeciwnika, które prowadzono wzrokowo i słuchowo poprzez posterunki obserwacyjno-meldunkowe 49 batalionu, a jedynymi środkami technicznymi były stoliki kursowe, lornetki, dwa aparaty telefoniczne AP-48, busola, zegar – budzik i pięć kilometrów kabla telefonicznego. We własnym zakresie, w razie potrzeby, żołnierze batalionu wykonywali drewnianą wieżę, dół nasłuchowy i schron. Posterunki 49 batalionu były rozmieszczone w pasie przygranicznym w odległości 4–5 km od granicy, były od siebie oddalone o 8–10 km, głębokości 10–12 km i tworzyły kompanijne rejony obserwacyjno-meldunkowe o szerokości 60 km, głębokości 30 km, albo batalionowy rejon o szerokości 80 km i głębokości 60 km[c][5]. 3 kompania stacjonująca w Szczecinie miała 15 posterunków na odcinku Międzyzdroje – Helze (na południe od Cedyni), w tym 083 posterunek obserwacyjno-meldunkowy w Drawnie w składzie plutonu obserwacyjno-meldunkowego z 3 kompanii 49 batalionu obserwacyjno-meldunkowego. Miejscem stacjonowania dowódcy plutonu z 3 kompanii, któremu podlegał drawieński posterunek, był Czaplinek, natomiast dowództwo kompanii kwaterowało w Wałczu. Pluton obserwacyjno-meldunkowy oprócz Drawna i Studnicy miał posterunki w Czaplinku, Kaliszu Pomorskim i Budowie. W budynku Urzędu Miejskiego w Drawnie mieścił się od 1950 083 posterunek obserwacyjno-meldunkowy[d][6][5].

Rozformowanie batalionu edytuj

W 1952 roku rozpoczęła się dynamiczna modernizacja techniczna i strukturalna systemu obserwacyjno-meldunkowego, wynikająca z dążenia do pełnego zabezpieczenia granic powietrznych kraju przed penetracją obcych samolotów. Ich zwiększająca się obecność zmusiła Ministerstwo Obrony Narodowej do wprowadzenia bardziej doskonałego sprzętu i środków technicznego wykrywania, do których należały stacje radiolokacyjne. Wprowadzenie na uzbrojenie stacji radiolokacyjnych spowodowało konieczność przeprowadzenia reorganizacji istniejących batalionów obserwacyjnomeldunkowych. W pierwszej połowie 1952 roku przystąpiono do częściowego ich przeformowania w pułki o mieszanej strukturze organizacyjnej, posiadające w swoim w składzie kompanie radiotechniczne[7]. W maju 1952 na podstawie rozkazu nr 0048/Org. z 14 maja 1952 r. dowódcy wojsk OPL OK gen. bryg. Nikołaja Trawina, na bazie 49 batalionu obserwacyjno-meldunkowego i dwóch kompanii obserwacyjno-meldunkowych z Gdyni i Świnoujścia, powstał w Bydgoszczy 8 samodzielny pułk obserwacyjno-meldunkowy (8spobsmeld) o stanie 1784 wojskowych i 16 kontraktowych. Dowódcą 8 samodzielnego pułku obserwacyjno-meldunkowego został dotychczasowy dowódca 49 batalionu obserwacyjno-meldunkowego – mjr Wiktor Kamiński[8][9].

Skład etatowy, uzbrojenie, sprzęt edytuj

Struktura, skład etatowy edytuj

49 batalion miał trzy kompanie obserwacyjno-meldunkowe[1]: w Pucku, w Koszalinie i w Szczecinie, tworzyły linię 45 posterunków, obejmując odcinek 600 km wzdłuż granicy morskiej i części lądowej północno-zachodniej[2][10].

Skład etatowy batalionu w 1950[1] edytuj

  • Dowództwo i sztab
  • 3 kompanie obserwacyjno-meldunkowe[e][2]
    • 3 plutony obserwacyjno-meldunkowe[f][1]
      • 5 posterunków obserwacyjno-meldunkowych[g][2]
    • drużyna zaopatrzenia
  • kompania szkolna
  • kwatermistrzostwo
    • magazyn techniczny
    • drużyna gospodarcza

Skład etatowy batalionu w 1952[8][2] edytuj

  • Dowództwo i sztab
  • 3 kompanie obserwacyjno-meldunkowe
    • 3 plutony obserwacyjno-meldunkowe
      • 5 posterunków obserwacyjno-meldunkowych
    • drużyna zaopatrzenia
  • kompania szkolna
  • kompania radiotechniczna
    • trzy radiolokacyjne posterunki (RLP)
    • stacja radiolokacyjna P-3M
  • kwatermistrzostwo
    • magazyny techniczne
    • drużyna gospodarcza
    • drużyna remontowa

Uzbrojenie, sprzęt, zaopatrzenie edytuj

Z uzbrojenia żołnierze batalionu posiadali broń etatową: PM wz. 43, amunicję, granaty ręczne RG-42 i F-1 (po 5 szt.). Dowódca batalionu miał do dyspozycji samochód GAZ-67 oraz samochód ciężarowy GAZ-MM. Zaopatrzenie mundurowe i kwaterunkowe żołnierze otrzymywali z kompanii, natomiast zaopatrzenie żywnościowe organizowane było w oparciu o ryczałt pieniężny[h][5].

Przekształcenia edytuj

  1. 1 Okręgowy Batalion Łączności w Legionowie (1950) → 49 samodzielny batalion obserwacyjno-meldunkowy (JW 2820) w Wałczu (1950-1952) ↘ rozformowany w 1952
  2. 8 samodzielny pułk obserwacyjno-meldunkowy (JW 5665) w Bydgoszczy (1952-1956) ↘ przeformowany w 1956

Uwagi edytuj

  1. ↑ W tym kompleksie stacjonowało dowództwo i sztab 49 samodzielnego batalionu obserwacyjno-meldunkowego w latach 1950 – 1952
  2. ↑ Na zdjęciu teraźniejsza siedziba UM w Drawnie, gdzie od 1950 zafunkcjonował 083 posterunek obserwacyjno-meldunkowy
  3. ↑ . System obserwacji przestrzeni powietrznej i wczesnego ostrzegania był dość prymitywny. Meldunek z posterunku od obserwatora do Głównego Posterunku Obserwacyjno-Meldunkowego docierał w czasie nie dłuższym niż 3-4 minuty. 3 kompania miała 15 posterunków na odcinku Międzyzdroje – Helze (na południe od Cedyni)
  4. ↑ – natomiast wieża obserwacyjna była na Górze Winnej jako wzniesienie pochodzenia polodowcowego, w południowo-wschodniej części miasta Drawno. 083 posterunek obserwacyjno-meldunkowy będący w składzie 1 plutonu (dowódca plutonu ppor. Roman Juszkiewicz) 3 kompanii 49 samodzielnego batalionu obserwacyjno-meldunkowego – osiągnął gotowość bojową 15 października 1950 r. Miejscem stacjonowania dowódcy plutonu 3 kompanii, któremu podlegał drawieński posterunek, był w Czaplinku, dowództwo kompanii kwaterowało w Wałczu
  5. ↑ 1 kompania w Pucku (dowódca – por. Józef Gelner, tworzyła 15 posterunków, obejmując obszar od Braniewa do Łeby), 2 kompania w Koszalinie (dowódca – por. Zygmunt Klimecki, organizowała sieć posterunków w sektorze Jeziorno–Łebsko–Międzyzdroje), 3 kompania w Szczecinie (dowódca – ppor. Lucjan Apeld, wystawiła również 15 posterunków na odcinku Międzyzdroje – Helze, na południe od Cedyni, w tym 083 posterunek obserwacyjno-meldunkowy w Drawnie w składzie 1 plutonu obserwacyjno-meldunkowego (dowódca ppor. Roman Juszkiewicz) 3 kompanii 49 batalionu obserwacyjno-meldunkowego (dowódca mjr Wiktor Kamiński)
  6. ↑ Posterunki 1 plutonu obserwacyjno-meldunkowy 3 kompanii 49 batalionu: 083 Drawno, 081 Studnica, 078 Czaplinek, 082 Kalisz Pomorski, 084 Budów
  7. ↑ Trzy kompanie obserwacyjno-meldunkowe batalionu: w Pucku, w Koszalinie i w Szczecinie tworzyły linię 45 posterunków, obejmując odcinek 600 km wzdłuż granicy morskiej i części lądowej północno-zachodniej
  8. ↑ Żołnierze dokonywali zakupu prowiantu w sklepach odległych nieraz o kilka kilometrów. Oprócz służby na wieży obserwacyjnej, przyrządzali posiłki, wykonywali prace gospodarcze, kupowali prowiant, uczestniczyli też w programowym szkoleniuNa wyposażeniu zimą żołnierze mieli waciaki, buty filcowe, swetry, czapki uszatki, ale tych nie można było wiązać pod brodę, długi kożuch, a na słotę podgumowaną pelerynę. Żołnierz stał na wieży lub na punkcie bez żadnego oszklenia, zbudowanym np. na dachu budynku gospodarczego. Drugi żołnierz w tym czasie czuwał w pomieszczeniu mieszkalnym przy aparacie telefonicznym. Telefony na wieży i w pomieszczeniu były połączone równolegle

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Szutowicz, Brycki 2016 ↓, s. 105.
  2. ↑ a b c d e f Historia WOPK 2011 ↓, s. 22.
  3. ↑ Wojtaszak i Kozłowski 2001 ↓, s. 167.
  4. ↑ Szutowicz i Brycki 2016 ↓, s. 105-107.
  5. ↑ a b c d Historia WOPK 2011 ↓, s. 22-25.
  6. ↑ Szutowicz, Brycki 2016 ↓, s. 105-107.
  7. ↑ Historia WOPK 2011 ↓, s. 22-28.
  8. ↑ a b Szutowicz, Brycki 2016 ↓, s. 106.
  9. ↑ Historia WOPK 2011 ↓, s. 28-29.
  10. ↑ Szutowicz, Brycki 2016 ↓, s. 105-106.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=49_samodzielny_batalion_obserwacyjno-meldunkowy&oldid=72473917”