50 groszy 1938 Duże cyfry 50
50 groszy 1938 Duże cyfry 50 – próbna moneta okresu złotowego II Rzeczypospolitej, przygotowana jako propozycja wzoru monety pięćdziesięciogroszowej na wypadek spodziewanej wojny[1][2][3].
| |
| Dane podstawowe | |
| Emitent | |
|---|---|
| Nominał |
50 groszy |
| Rocznik |
1938 |
| Emisja | |
| Mennica | |
| Nakład |
200 szt. |
| Projektant |
awers – J.Aumiller |
| Opis fizyczny | |
| Masa |
4,92 g |
| Średnica |
24,5 mm |
| Materiał |
żelazo niklowane |
| Rant |
gładki |
| Stempel | |
| Uwagi |
moneta próbna kolekcjonerska
|
Rys historyczny edytuj
Pod koniec drugiego dziesięciolecia XXI w. wśród monet II Rzeczypospolitej[4] znane są wzory 10-, 20- i 50-groszówek z datą 1938 planowanych na wpadek wybuchu spodziewanej wojny[5]. Dla wszystkich trzech groszowych nominałów niklowych przygotowano projekty „wojenne” różniące się jedynie datą roczną umieszczoną na awersie – 1938 zamiast 1923 jak na monetach obiegowych[6]. Ponieważ w 1927 r. wprowadzono nowy wzór godła państwa (Dz.U. z 1927 r. nr 115, poz. 980), jedną z propozycji była również zmiana awersu, tak aby rysunek orła był zgodny z obowiązującym w latach trzydziestych XX w. prawem. Projektantem nowej głównej strony monet groszowych był Józef Aumiller[7].
Przy niezmienionym rewersie w stosunku do monet będących w obrocie od 1924 r., z nowym awersem Aumillera, wybito próbne 20- i 50-groszówki[7], z których ostatecznie jedynie 50-groszówka doczekała się milionowej emisji przeznaczonej do obiegu[8].
Wraz z pracami nad nowym awersem pojawiła się również propozycja zmiany rewersu. Tak w medalierni mennicy powstał nowy projekt rewersu 50-groszówki – mocno uproszczonego w stosunku do krążącej w obiegu – pozostawiono jedynie cyfry nominału „50” i napis „GROSZY”[3].
Awers edytuj
Na tej stronie pośrodku umieszczono godło – orła w koronie o wzorze zgodnym z ustawą z 27 grudnia 1927 r., dookoła w otoku napis: „RZECZPOSPOLITA POLSKA”, pod orłem rok: „♦ 1938 ♦”, pod łapą orła z prawej strony herb Kościesza – znak mennicy w Warszawie[3].
Rysunek awersu jest identyczny jak na monetach 50 groszy 1938[9].
Rewers edytuj
Na tej stronie umieszczono duże cyfry nominału „50”, poniżej napis: „GROSZY”, a pod nim wygięty w lekkim łuku wypukły napis „PRÓBA”[3].
Opis edytuj
Monetę wybito na krążku o średnicy 24,5 mm, z rantem gładkim, w żelazie niklowanym, w nakładzie 200 sztuk[1].
Odmiany edytuj
Istnieją również odbitki w[1]:
- aluminium (masa nieznana, nakład nieznany).
- miedzioniklu (masa 5 gramów, nakład nieznany).
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 113, ISBN 978-83-87355-65-4.
- ↑ Czesław Kamiński, Ilustrowany katalog monet polskich 1916–1975, wyd. IV poprawione i uzupełnione, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1976, s. 69.
- ↑ a b c d Czesław Kamiński, Ilustrowany katalog monet polskich 1916–1977, wyd. V poprawione i uzupełnione, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, s. 78.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 16–60, 64–278, ISBN 978-83-87355-65-4.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 90, 94, 106–113, ISBN 978-83-87355-65-4.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 90, 94, 106–108, ISBN 978-83-87355-65-4.
- ↑ a b Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 94, 109–113, ISBN 978-83-87355-65-4.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 29, ISBN 978-83-87355-65-4.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 125, 169, ISBN 83-87355-37-2.
Bibliografia edytuj
- J. Parchimowicz Monety Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939, Nefryt, Szczecin, wydanie I, ISBN 978-83-87355-65-4