50 halerzy czechosłowackich (1991)
50 halerzy (cz. 50 haléřů, słow. 50 halierov) – czechosłowacka moneta obiegowa o nominale 50 halerzy bita w latach 1991–1992 i wycofana z obiegu w roku 1993. Autorami projektu byli Miroslav Rónai oraz František David.
.png)
| |
| Dane podstawowe | |
| Emitent | |
|---|---|
| Nominał |
50 halerzy (50/100 Kčs) |
| Rocznik |
1991, 1992 |
| Emisja | |
| Mennica | |
| Nakład |
39 525 000 szt.[1] |
| Data emisji |
1 kwietnia 1991 |
| Data wycofania |
• 31 lipca 1993 C |
| Projektant |
Miroslav Rónai (awers), František David (rewers) |
| Opis fizyczny | |
| Masa |
3,2 g |
| Średnica |
20,8 mm |
| Grubość |
1,4 mm |
| Materiał |
miedzionikiel (CuNi20) |
| Rant |
ząbkowany |
| Stempel | |
| Uwagi | |
Wzór edytuj
Zasadniczą część awersu zajmował herb Czeskiej i Słowackiej Republiki Federacyjnej – w polu czwórdzielnym naprzemiennie ułożony czeski koronowany lew o podwójnym ogonie oraz słowackie trójwzgórze z krzyżem patriarszym. Powyżej zapisano skrót nazwy kraju („ČSFR”), u dołu zaś rok bicia. Po obu stronach tarczy herbowej wolne miejsce wypełniono lipowymi gałązkami. Oznaczenie projektanta Miroslava Rónaia – inicjał „R” – zamieszczono poniżej daty[2][4].
Rewers monety przedstawiał duży, zapisany arabskimi cyframi nominał. Cyfry częściowo nakładały się na siebie nawzajem oraz na położoną w dolnej części mniejszą literę „h” stanowiącą określenie waluty. Poniżej cyfry 0 zamieszczono niewielki inicjał „D”, znak projektanta Františka Davida[2][4].
Nakład edytuj
Moneta według projektu z 1991 roku stanowiła modyfikację 50 halerzy z roku 1978. Zmiana wzoru awersu spowodowana była odejściem od socjalistycznej nomenklatury i symboliki po upadku komunizmu[5]. W zarządzeniu Banku Państwowego z dnia 14 lutego 1991 r. przewidziano, że nowe monety będą posiadały te same parametry fizyczne co wcześniejszy wariant, z uwzględnieniem jednak m.in. nowego herbu państwowego[4]. Tym samym zastosowanie miały tu wytyczne zawarte w zarządzeniu Ministra Finansów z 4 września 1978 r. Zapisano, że monety pięćdziesięciohalerzowe będą bite z krążków o masie 3,2 g (±2%) wykonanych z miedzioniklu (miedź 80%, nikiel 20%). Wskazano również, że rant 50-halerzówek ma być ząbkowany, a średnica gotowych monet ma mierzyć 20,8 mm[6]. Ich grubość wyniosła w przybliżeniu 1,4 mm[2][3].
Bite w mennicy w Kremnicy[2] monety zostały wyemitowane wraz z pozostałymi nominałami, 1 kwietnia 1991 roku[4], stanowiąc kontynuację poprzedniego wariantu z 1978 roku[6]. Wyprodukowano zaledwie dwa roczniki w łącznej liczbie niemalże 40 mln sztuk[1][2]. Monety wzoru z 1991 uległy denominacji już po rozpadzie Czechosłowacji jednocześnie ze swoimi poprzednikami z 1978 roku – w Czechach z końcem lipca[7] i na Słowacji w połowie października roku 1993[8].
Zobacz też edytuj
- czechosłowackie monety obiegowe
- 50 halerzy wzoru z 1921, 1963 i 1978
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Thomas Michael, Richard Giedroyc, 2018 Standard Catalog of World Coins 1901-2000, wyd. 45, Iola: Krause Publications, 2017, s. 691, ISBN 978-1-4402-4797-2.
- ↑ a b c d e f Ľudovít Malinovský sr., ČSFR 50 h 1991 Päťdesiat halierov [online], coins.lmsystem.sk [dostęp 2019-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-03] (słow.).
- ↑ a b Czechosłowacja 50 halerzy, 1991-1992 [online], ucoin.net [dostęp 2019-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-02] (pol.).
- ↑ a b c d Vyhláška Státní banky československé ze dne 14. února 1991 o vydávání mincí po 1 haléři, 5 haléřích, 10 haléřích, 20 haléřích, 50 haléřích, 1 Kčs, 2 Kčs a 5 Kčs se stáním znakem České a Slovenské Federativní Republiky, „Sbírka zákonů”, č. 60/1991 Sb. (čá 13/1991), epravo.cz, 1 marca 1991 [dostęp 2019-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
- ↑ Jaroslav Moravec, Sbohem padesátihaléři, sbohem dvacetikoruno! – část 1 [online], Narodowy Bank Czeski, 1 lipca 2014 [dostęp 2018-05-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
- ↑ a b Vyhláška federálního ministerstva financí ze dne 4. září 1978 o vydání mincí po 50 haléřích vzoru 1978, „Sbírka zákonů”, č. 101/1978 Sb. (čá 23/1978), epravo.cz, 5 września 1978 [dostęp 2019-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
- ↑ Vyhláška České národní banky ze dne 26. března 1993 o vydání mincí po 50 haléřích vzoru 1993, o ukončení platnosti mincí po 50 haléřích československé měny a jejich výměně, „Sbírka zákonů”, č. 109/1993 Sb. (čá 30/1993), epravo.cz, 1 kwietnia 1993 [dostęp 2019-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
- ↑ Vyhláška Národnej banky Slovenska z 10. septembra 1993 o stiahnutí mincí po 50 halieroch vzoru 1978, 1991 a mincí po 1 Kčs vzoru 1957, 1961 a 1991 z obehu, „Zbierka zákonov”, č. 211/1993 Z. z. (čá 55/1993), zakonypreludi.sk, 28 września 1993 [dostęp 2019-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (słow.).