Wikipedia

AK-176

AK-176 – uniwersalna armata morska kalibru 76,2 mm konstrukcji radzieckiej, stosowana na licznych okrętach od lat 70 XX wieku.

AK-176 / AK-176M
Ilustracja
Armata AK-176 na kutrze rakietowym projektu 1241RE (Tarantul-I) „Hans Beimler”
Dane podstawowe
Państwo

 ZSRR

Historia
Prototypy

1977

Produkcja seryjna

od 1979

Dane taktyczno-techniczne
Kaliber

76,2 mm

Donośność

(skuteczna) do 12 km

Prędkość pocz. pocisku

980 m/s

Kąt ostrzału

podniesienia: -15 + 85 stopni

Szybkostrzelność

30, 60 lub 120 strz./min

Multimedia w Wikimedia Commons
Wnętrze armaty

Historia edytuj

Pod koniec lat 60 XX w. w ZSRR dostrzeżono potrzebę posiadania lekkiej armaty uniwersalnej średniego kalibru o stosunkowo dużej mocy ogniowej, która mogłaby stanowić uzbrojenie małych okrętów, w tym kutrów rakietowych i umożliwić im walkę artyleryjską z celami nawodnymi. W tym czasie, zachodnie lekkie okręty zaczęto uzbrajać w szybkostrzelną armatę 76 mm OTO Melara, dającą im relatywnie dużą siłę ognia. Wcześniej używana na okrętach radzieckich podwójnie sprzężona armata 57 mm AK-725 sprawiała problemy w eksploatacji i miała zbyt mały kaliber[1].

30 września 1969 roku marynarka ZSRR zatwierdziła wymagania na nową armatę automatyczną kalibru 76,2 mm[2]. Główną częścią systemu stała się jednolufowa wieża artyleryjska z nowo opracowaną armatą, ponadto obejmował on system kierowania ogniem ze stacją radiolokacyjną MR-123. W 1971 opracowano projekt armaty oznaczonej fabrycznie A-221, w biurze konstrukcyjnym CNII Buriewiestnik w Gorkim, głównym konstruktorem był G. Ryndyk[2]. Nowo opracowane działo zostało przetestowane na poligonie pod Leningradem w 1977. W 1979 roku wieża była poddana próbom morskim w rejonie Bałtyjska na kutrze rakietowym R-5 projektu 1241.1[2]. 22 czerwca 1979, zarządzeniem Ministra Obrony ZSRR, system został przyjęty na uzbrojenie pod oznaczeniem AK-176, po czym rozpoczęto produkcję wież w Gorkowskim Maszynostroitielnym Zawodzie w Gorkim[2].

Pod koniec lat 80 XX w. wprowadzono zmodernizowane armaty AK-176M, z nowym systemem kierowania ogniem MR-123-02, z kanałem telewizyjnym celownika i dalmierzem laserowym, co zwiększa odporność na zakłócenia. Wyeliminowano też usterki w układzie podawania amunicji. Armata AK-176M znajduje się w dalszym ciągu w produkcji.

System AK-176 umożliwia zwalczanie celów morskich i brzegowych, a także, dzięki dużej szybkostrzelności, powietrznych, w tym pocisków przeciwokrętowych. Stał się podstawowym systemem artyleryjskim średniego kalibru na radzieckich małych okrętach, z eksportowymi jednostkami trafił też za granicę. Eksportowany był także sam system, do państw pozostających pod wpływem techniki radzieckiej i w tej postaci trafił m.in. do Polski (AK-176M) i Indii. Jest on odpowiednikiem zachodnich systemów typu OTO Melara 76 mm.

 
AK-176M na jednym z polskich okrętów w akcji

Zastosowanie edytuj

System AK-176 używany jest lub był na okrętach konstrukcji radzieckiej lub rosyjskiej poniższych typów (lista może nie być pełna; w nawiasach nazwy w kodzie NATO):

System ten stosowany jest na używanych w Polsce korwetach rakietowych projektu 1241RE (‘Tarantul I’), a także na okrętach konstrukcji polskiej:

Okręty konstrukcji innych państw:

Opis edytuj

Część artyleryjska składa się z armaty automatycznej kalibru 76,2 mm. Automatyka działa na zasadzie krótkiego odrzutu lufy. Lufa gwintowana, monoblokowa, wyposażona w przedmuchiwacz. Zamek pionowy, klinowy. Naboje donoszone automatycznie, z dwóch stron, z magazynu pod wieżą. Lufa ma system chłodzenia wodą zaburtową podczas strzelania. Maksymalna długość serii to 70 strzałów, po czym konieczne jest chłodzenie przez 20–30 minut. Żywotność lufy wynosi 2000 strzałów[1].

Ogień wieży jest kierowany za pomocą radaru artyleryjskiego MR-123/176 Wympieł (ozn. NATO Bass Tilt)[1]. Ogniem można kierować automatycznie, półautomatycznie za pomocą celownika optycznego Kołonka-221 umieszczonego poza wieżą na pokładzie okrętu lub ręcznie, za pomocą celownika WD-221 w wieży[1].

Wysokość wieży od pokładu wynosi 2,6 m, masa armaty z wieżą i platformą podwieżową: 11,2 t (bez amunicji) lub 13,1 t (z amunicją). Szybkość naprowadzania: w pionie 13°/s, w poziomie 14°/s. Wieża wykonana jest dla zmniejszenia masy ze stopu aluminiowo-magnezowego Amg61, grubość ścianek – 4 mm.

Naboje zunifikowane są z nabojami armaty AK-726. Używane są pociski z zapalnikiem uderzeniowym WG-67 przeciw celom nawodnym lub z radarowym zapalnikiem zbliżeniowym AR-51Ł przeciw celom powietrznym. Zapas amunicji wynosi w magazynie podwieżowym 152 naboje, można przechowywać dalszą amunicję poza magazynem[1].

Dane taktyczno-techniczne edytuj

  • kaliber: 76,2 mm
  • długość lufy: 59 kalibrów (L/59) (inne dane L/54[1])
  • liczba luf: 1
  • kąt podniesienia: -15° +85°[3]
  • prędkość podnoszenia lufy: 30°/s[3]
  • szybkostrzelność: 30-120 strzałów/min
  • masa pocisku: 5,9 kg
  • masa naboju: 12,8 kg
  • prędkość wylotowa pocisku: 980 m/s
  • donośność:
    • pozioma: 16 km (efektywny zasięg 12 km)[3]
    • pionowa: efektywny zasięg 7 km
  • masa armaty z wieżą (bez amunicji): 11 200 kg[3]
  • masa armaty z wieżą (z amunicją): 13 100 kg[3]

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f Ciślak 1995 ↓, s. 212.
  2. ↑ a b c d Wolf 2007 ↓, s. 20.
  3. ↑ a b c d e Ciślak 1995 ↓, s. 213.

Bibliografia edytuj

  • Jarosław Ciślak: Polska Marynarka Wojenna 1995: okręty, samoloty i śmigłowce, uzbrojenie, organizacja. Wyd. I. Warszawa: Lampart & Bellona, 1995, seria: Ilustrowana Encyklopedia Techniki Wojskowej, 6. ISBN 83-86776-08-0.
  • Radosław Wolf tytuł =Armata automatyczna AK-176. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 4/2007. XII (64), kwiecień 2007. Warszawa. 

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=AK-176&oldid=72983469”