Abemama

atol w grupie Wysp Gilberta w Kiribati

Abemama (także Abamama, Apamama, Dundas, Hopper Island, Roger Simpson Island lub Simpson Island[a][2]) – atol w zachodniej części wyspiarskiego państwa Kiribati, w archipelagu wysp Gilberta, położony 170 km na południowy wschód od atolu Tarawa, tuż powyżej równika[3].

Abemama
Ilustracja
Zdjęcie satelitarne atolu
Państwo

 Kiribati

Akwen

Ocean Spokojny

Archipelag

Wyspy Gilberta

Powierzchnia

27,37[1] km²

Populacja (2010)
• liczba ludności
• gęstość


3213
117,4 os./km²

Położenie na mapie Kiribati
Mapa konturowa Kiribati, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Abemama”
Ziemia0°23′20″N 173°46′59″E/0,388889 173,783056
Mapa wyspy

Podstawą gospodarki jest produkcja kopry, uprawa drzewa chlebowego i bananów. Nieznaczne dochody przynosi też turystyka[3].

Geografia

edytuj

Wyspa, a w zasadzie ciąg połączonych wysp, zajmuje obszar 27,37 km² i jest zamieszkana przez 3213 osób (2010). Wysepki otaczają z trzech stron głęboką lagunę. Wyspy atolu otaczające lagunę od północy i wschodu są ze sobą połączone estakadą, co umożliwia między nimi transport samochodowy. Pozostałe wyspy – Abatiku i Bike znajdują się w południowo-zachodniej części atolu.

Wioska Kariatebike jest administracyjnym centrum atolu. Mieści się tu budynek władz lokalnych, szkoły: podstawowa i średnia, kilka sklepów, targowisko, komenda policji i szpital. Jedyne lotnisko atolu znajduje się na północnym krańcu Abemama w pobliżu wioski Tabiang[4].

Na atolu panuje klimat oceaniczny, tropikalno-równikowy, ze stałymi temperaturami od +25 do +27 °C. Pora deszczowa trwa od grudnia do maja[3].

Wioski na wyspach atolu

edytuj
Abemama: Liczba ludności (2010) i powierzchnia
Wioska Ludność[5] Powierzchnia[5] Gęst. zal. (osób/km²)
Abatiku 150 279,2 ha 53,7
Tabiang 487 2425,2 ha 125,8
Tekatirirake 182
Tanimainiku 250
Kauma 74
Baretoa 387
Tabontebike 380
Kariatebike 505
Bangotantekabaia 79
Tebanga 62
Manoku 170
Kabangaki 474
Bike 13 32,3 ha 40,2
Ogółem 3213 2736,7 ha 117,4

Historia

edytuj

W roku 1892 dowódca okrętu HMS „Royalist”, kapitan Davis, ogłosił wyspę protektoratem brytyjskim. Nieco wcześniej, bo w roku 1889 mieszkał tu przez kilka miesięcy z żoną i pasierbem pisarz brytyjski Robert Louis Stevenson. W pobliżu wioski Tabontebike znajduje się grób wodza Tema Binoki, którego Stevenson uwiecznił wraz z wyspą w jednej ze swych powieści[6].

Japończycy zajęli Wyspy Gilberta 10 grudnia 1941 roku. 21 listopada 1943 amerykański okręt podwodny USS „Nautilus” wysadził na wyspie 78 żołnierzy USMC (i porucznika armii australijskiej jako tłumacza) z zadaniem jej zdobycia. Marines, wspierani ogniem „Nautilusa”, z łatwością pokonali nieliczny japoński garnizon. 25 listopada rano krajowcy donieśli, że Japończycy popełnili zbiorowe samobójstwo. Amerykanie rozbudowali tutejsze lotnisko, które w początkach 1944 roku wykorzystywane było do operacji bombowych przeciwko Wyspom Marshalla i odseparowanym, ale nieodebranym Japończykom wyspom w Archipelagu Gilberta[7].

Transport

edytuj

Na atolu znajduje się Port lotniczy Abemama.

  1. Według Google Earth Bike, podczas gdy jest to jedna z najmniejszych wysp atolu.

Przypisy

edytuj
  1. Kiribati 2020-2021 Population and Housing Census data | Kiribati National Statistics Office [online] [dostęp 2021-12-05] (ang.).
  2. Geody.com, Abemama. [dostęp 2013-04-25].
  3. a b c Abemama Atoll. W: Encyclopedia Britannica. Dale H. Hoiberg (red.). T. I: A-ak–Bayes. Chicago, IL: Encyclopedia Britannica Inc., 2010, s. 27. ISBN 978-1-59339-837-8.
  4. Abemama Island Report 2012. [w:] Government of Kiribati [on-line].
  5. a b Kiribati Census Report 2010 Volume 1. [w:] National Statistics Office, Ministry of Finance and Economic Development, Government of Kiribati [on-line].
  6. In the South Seas (1896) i (1900) Chatto & Windus; reprint: The Hogarth Press (1987).
  7. Gordon L. Rottman: US Special Warfare Units in the Pacific Theatre 1941-1945, Osprey Publishing 2005, s. 30.

Linki zewnętrzne

edytuj