Protektorat (z łac. protectio – osłona) – jedna z form zależności politycznej, w której państwo posiadające własny ustrój uzależnione jest w swej polityce od państwa silniejszego (protektora). Protektorat zachowuje jako kraj niektóre swoje instytucje, rząd i administrację, ale znajduje się pod kontrolą obcego państwa, które prowadzi jego sprawy zewnętrzne, np. politykę zagraniczną i gospodarczą.

Często protektorat był wynikiem kolonializmu, a zależność ta była często oparta na nierównoprawnej umowie międzynarodowej narzuconej przez mocarstwo kolonialne.

Specyficzną formą protektoratu są mikropaństwa, do których można zaliczyć Liechtenstein, Monako czy San Marino.

Przykłady
Protektorat Protektor Czas
 Chanat Krymski  Imperium Osmańskie 1475–1774
 Korea  Cesarstwo chińskie 1636–1895
 Chanat Krymski  Imperium Rosyjskie 1774–1783
 I Rzeczpospolita  Imperium Rosyjskie 1768–1789
1792–1795
 Cesarstwo Koreańskie  Japonia 1897–1910
 Liberia  Stany Zjednoczone 1822–1847
 Kraj Urianchajski  Imperium Rosyjskie 1914–1921
 Rodezja Północna  Imperium brytyjskie 1924–1953
 Protektorat Czech i Moraw  III Rzesza 1939–1945
 Protektorat Saary  Francja 1945–1956
 Kosowo  NATO
 ONZ
od 1999

Zobacz też

edytuj