Wikipedia

Terytorium zależne

Terytorium zależne – ogólne określenie obszarów znajdujących się pod różnymi formami zależności politycznej od jakiegoś państwa lub innego podmiotu prawa międzynarodowego. Terytoriami zależnymi są lub były: kolonie, departamenty zamorskie i terytoria zamorskie, kondominia, protektoraty, terytoria mandatowe i powiernicze, terytoria stowarzyszone, australijskie terytoria zewnętrzne, dependencje, terytoria nieinkorporowane i inne.

Osobne artykuły: Flagi terytoriów zależnych i Herby i godła terytoriów zależnych.
Zobacz też kategorię: Państwa historyczne.

Terytoria zależne istniejące obecnie

edytuj
 
Terytoria zależne świata w 2011 r.

Nie ma kryteriów pozwalających w każdym przypadku jednoznacznie rozstrzygnąć, czy dany obszar stanowi terytorium zależne, czy jest integralną częścią jakiegoś państwa. Lista terytoriów niesamodzielnych ONZ liczy tylko 17 pozycji, natomiast w oficjalnych wykazach terytoriów zamorskich poszczególnych państw uwzględnianych jest znacznie więcej takich jednostek. Ustalając, czy dany obszar jest terytorium zależnym, należy brać również pod uwagę jego oddalenie od kraju macierzystego i szczególny status administracyjny. Lista poniżej obejmuje 69 terytoriów zależnych, istniejących zgodnie z ustaleniami Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych Polski[1].

Amerykański Departament Stanu wymienia 64 terytoria zależne – w odróżnieniu od polskiej listy nie wymienia osobno terytoriów antarktycznych (wymienia łącznie Antarktydę) i trzech gmin zamorskich Holandii (Bonaire, Saba, Sint Eustatius), wymienia zaś dodatkowo jako terytoria zależne Makau i Hongkong[2].

W wykazie Unii Europejskiej również wymieniono łącznie Antarktydę, pominięto zamorskie gminy Holandii i dodano Hongkong i Makau, ponadto drobne terytoria amerykańskie wymieniono jako jedno o nazwie Małe Oddalone Wyspy Stanów Zjednoczonych, dwa terytoria norweskie wymieniono jako jedno o nazwie Svalbard i Jan Mayen oraz jako osobne terytorium wymieniono Wyspy Alandzkie[3]. Wykaz UE jest zbieżny z wykazem ISO, dwie różnice to uwzględnienie przez ISO trzech gmin zamorskich Holandii, które potraktowano jako jedno terytorium o nazwie Bonaire, Sint Eustatius i Saba, oraz pominięcie francuskiego terytorium Wyspa Clippertona[4].

W rubryce „Data utworzenia” podano rok utworzenia posiadłości – pominięto tu krótkie okresy administracji przez inne państwa; w przypadku dłuższego administrowania przez obecną metropolię podano datę wydzielenia jako osobnego terytorium.

Państwo kontrolujące Nazwa terytorium Data utworzenia Wcześniejszy status
Zmiany statusu od czasu utworzenia terytorium
  Australia   Australijskie Terytorium Antarktyczne[5] 1933 terytorium brytyjskie
  Norfolk – Terytorium Wyspy Norfolk 1914 terytorium Nowej Południowej Walii
  Wyspa Bożego Narodzenia – Terytorium Wyspy Bożego Narodzenia 1958 terytorium brytyjskiego Singapuru
  Wyspy Ashmore i Cartiera – Terytorium Wysp Ashmore i Cartiera 1978 część Terytorium Północnego
  Wyspy Heard i McDonalda – Terytorium Wysp Heard i McDonalda 1947 terytorium brytyjskie
  Wyspy Kokosowe – Terytorium Wysp Kokosowych (Keelinga) 1955 terytorium brytyjskiego Singapuru
  Wyspy Morza Koralowego – Terytorium Wysp Morza Koralowego 1969 część australijskiego stanu Queensland
  Dania   Grenlandia 1380 posiadłość korony norweskiej; od 1380 posiadłość duńskiej Norwegii; od 1814 posiadłość Danii; od 1979 terytorium autonomiczne
  Wyspy Owcze 1380 posiadłość korony norweskiej; od 1380 posiadłość duńskiej Norwegii; od 1814 posiadłość Danii; od 1948 terytorium autonomiczne
  Francja   Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne[5] 1955 dependencja Madagaskaru
  Gujana Francuska 1643 obszar bez przynależności państwowej; od 1946 departament zamorski
  Gwadelupa 1775 część Antyli Francuskich; od 1946 departament zamorski
  Majotta[6] 1975 część francuskich Komorów; od 2003 zbiorowość zamorska; od 2011 departament zamorski
  Martynika 1783 część Antyli Francuskich; od 1946 departament zamorski
  Nowa Kaledonia 1853 obszar bez przynależności państwowej; od 1946 terytorium zamorskie, od 1999 specjalny status
  Polinezja Francuska 1842–1888 obszar bez przynależności państwowej (lokalne królestwa na poszczególnych wyspach); od 1946 terytorium zamorskie jako Francuskie Posiadłości w Oceanii, od 1957 pod obecną nazwą, od 2003 zbiorowość zamorska
  Reunion 1642 obszar bez przynależności państwowej; od 1665 posiadłość Francuskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, od 1764 kolonia, od 1946 departament zamorski
  Saint-Barthélemy – Wspólnota Saint-Barthélemy 2007 część Gwadelupy
  Saint-Martin – Wspólnota Saint-Martin 2007 część Gwadelupy
  Saint-Pierre i Miquelon – Wspólnota Terytorialna Saint-Pierre i Miquelon 1763 część brytyjskiej Nowej Szkocji; od 1946 terytorium zamorskie, od 1976 departament zamorski, od 1985 zbiorowość terytorialna, a od 2003 zbiorowość zamorska
  Wallis i Futuna – Terytorium Wysp Wallis i Futuna 1961 dependencja Nowej Kaledonii; od 1961 terytorium zamorskie, od 2003 zbiorowość zamorska
  Wyspa Clippertona 1935 część Kolonii Oceanii
  Holandia   Aruba 1986 część Antyli Holenderskich
  Bonaire 2010 część Antyli Holenderskich
  Curaçao – Kraj Curaçao 2010 część Antyli Holenderskich
  Saba 2010 część Antyli Holenderskich
  Sint Eustatius 2010 część Antyli Holenderskich
  Sint Maarten 2010 część Antyli Holenderskich
  Norwegia   Jan Mayen 1922 obszar bez przynależności państwowej
  Svalbard 1920 obszar bez przynależności państwowej
  Wyspa Bouveta 1928 terytorium brytyjskie
  Wyspa Piotra I[5] 1930 obszar bez przynależności państwowej
  Ziemia Królowej Maud[5] 1938 obszar bez przynależności państwowej
  Nowa Zelandia   Dependencja Rossa[5] 1923 terytorium brytyjskie
  Niue 1903 część Wysp Cooka; od 1974 terytorium stowarzyszone
  Tokelau 1949 część brytyjskiej kolonii Wyspy Gilberta i Ellice
  Wyspy Cooka 1901 część Brytyjskiego Terytorium Zachodniego Pacyfiku; od 1965 terytorium stowarzyszone
  Stany Zjednoczone   Baker 1857 obszar bez przynależności państwowej
  Guam – Terytorium Guamu 1898 część hiszpańskich Filipin
  Howland 1857 obszar bez przynależności państwowej
  Jarvis 1858 obszar bez przynależności państwowej
  Johnston 1858 obszar bez przynależności państwowej
  Kingman 1922 obszar bez przynależności państwowej
  Mariany Północne – Wspólnota Marianów Północnych 1978 część Powierniczych Wysp Pacyfiku
  Midway 1867 obszar bez przynależności państwowej
  Navassa[7] 1857 obszar bez przynależności państwowej
  Palmyra 1959 część amerykańskiego Terytorium Hawajów
  Portoryko – Wspólnota Portoryka, Wolne Stowarzyszone Państwo Portoryko[8] 1898 kolonia Hiszpanii; od 1917 terytorium Stanów Zjednoczonych, od 1952 terytorium stowarzyszone ze Stanami Zjednoczonymi
  Samoa Amerykańskie – Terytorium Samoa Amerykańskiego 1899 obszar bez przynależności państwowej (lokalne królestwa)
  Wake 1898 terytorium hiszpańskie
  Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych 1917 posiadłość Danii
  Wielka Brytania   Akrotiri 1960 część brytyjskiego Cypru
  Anguilla 1980 część brytyjskiego terytorium Saint Kitts-Nevis-Anguilla
  Bermudy 1612 obszar bez przynależności państwowej; od 1612 kolonia Kompanii Wirginijskiej, od 1615 kolonia Somers Isles Company, od 1684 kolonia korony, a od 2002 terytorium zamorskie
  Brytyjskie Terytorium Antarktyczne[5] 1962 3 dependencje Falklandów: Ziemia Grahama, Orkady Południowe, Szetlandy Południowe
  Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego[9] 1965 część Mauritiusu
  Brytyjskie Wyspy Dziewicze 1871 część brytyjskiej kolonii Saint Christopher, Nevis, Anguilla i Wyspy Dziewicze; w latach 1871–1958 część Federacji Wysp Podwietrznych, a w latach 1958–1962 część Federacji Indii Zachodnich
  Dhekelia 1960 część brytyjskiego Cypru
  Falklandy[10] 1833
  Georgia Południowa i Sandwich Południowy[10] 1985 dependencja Falklandów
  Gibraltar[11] 1713 część Hiszpanii; od 1830 roku kolonia, a od 2002 terytorium zamorskie
  Guernsey – Baliwat Guernsey[12] 1204 część Księstwa Normandii
  Jersey – Baliwat Jersey[12] 1487 część Guernsey
  Kajmany 1959 dependencja Jamajki; w latach 1959–1962 część Federacji Indii Zachodnich
  Montserrat 1832 część brytyjskiej kolonii Antigua-Barbuda-Montserrat; w latach 1871–1958 część Federacji Wysp Podwietrznych, a w latach 1958–1962 część Federacji Indii Zachodnich
  Pitcairn – Wyspy Pitcairn, Henderson, Ducie i Oeno 1952 część Brytyjskiego Terytorium Zachodniego Pacyfiku; do 1970 administrowany z Fidżi
  Turks i Caicos 1959 dependencja Jamajki (w latach 1848–1873 jako samodzielna kolonia); w latach 1959–1962 część Federacji Indii Zachodnich
  Wyspa Man[12] 1333 część Królestwa Szkocji; od 1399 Dependencja korony brytyjskiej
  Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha 1659 posiadłość Holandii; do 1834 posiadłość Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej; następnie kolonia, a od 2002 terytorium zamorskie

Terytoria historyczne (istniejące w XX i XXI wieku)

edytuj

W rubryce potem/obecnie zaznaczono późniejsze zmiany statusu terytorium – w rubryce tej terytoria zależne oznaczono kursywą, państwa niezależne – grubszą czcionką, a państwa nieuznawane – pogrubioną kursywą.

Posiadłości Nazwa terytorium W latach Potem / Obecnie
Europa
brytyjskie Malta 1815–1964 Malta
duńskie Islandia 1814–1918/44 Islandia
francuskie Saara 1947-56 część Republiki Federalnej Niemiec
włoskie Albania 1939–1943 Albania
Dodekanez 1912 – 1943 część Grecji
Azja
brytyjskie Aden (kolonia i protektorat) 1839-1963 Federacja Arabii Południowej (bryt.), Protektorat Arabii Południowej (bryt.)
Bahrajn 1880–1971 Bahrajn
Bhutan 1910–49 Bhutan
Birma Brytyjska 1937–1948 Mjanma
Brunei 1888–1984 Brunei
Cejlon 1802–1948 Sri Lanka
Cypr 1925–1960 Cypr, Akrotiri i Dhekelia (br.), Cypr Północny
Federacja Arabii Południowej 1962-1967 Jemen Płd. ob. Jemen
Hongkong 1898–1997 część ChRL
Indie Brytyjskie poł. XVIII w.–1947 Birma Brytyjska, Indie, Pakistan, 1971 ⇒ Bangladesz
Irak[13] 1920–1932 Irak
Katar –1971 Katar
Kuwejt 1914–1961 Kuwejt
Malaje XIX w.–1957 Malezja
Malediwy –1965 Malediwy
Maskat i Oman koniec XIX w.–1971 Oman
Oman Traktatowy koniec XIX w.–1971 Zjednoczone Emiraty Arabskie
Palestyna 1922–48 Izrael, Jordania, Egipt (Strefa Gazy), ob. Autonomia Palestyńska
Protektorat Arabii Południowej 1963-67 Jemen Płd. ob. Jemen
Sabah (Borneo Północne) XIX w.–1963 Malezja
Sarawak XIX w.–1963 Malezja
Sikkim 1861–1947 Sikkim (ind.)
Singapur 1824–1963 1963–65 – Malezja, od 1965 – Singapur, Wyspy Kokosowe (aust.), Wyspa Bożego Narodzenia (aust.)
Transjordania 1921–46 Jordania
Weihaiwei 1898–1930 część ChRL
francuskie Chandernagore, Karikal, Mahé, Pondichéry i Yanaon = Indie Francuskie -1954 część Indii
Indochiny Francuskie poł. XIX w. – 1945/53 1945 – Laos, Wietnam, Guangzhouwan do Chin; 1953 – Kambodża
Kraj Hatay część Turcji
Liban 1920–43 Liban
Syria 1920–43 Syria
indyjskie Sikkim 1950–75 część Indii (stan Sikkim)
japońskie Formoza 1895–1945 Republika Chińska
Korea 1910–45 Korea Północna i Południowa
Kuryle część Rosji
Mandżukuo 1932–45 część ChRL
Port Artur 1905–45 część ChRL
holenderskie Holenderskie Indie Wschodnie XVIII w.–1945 Indonezja, Nowa Gwinea Holenderska[14]
niemieckie Jiaozhou 1897–1921 część ChRL
portugalskie Diu, Daman, Goa = Indie Portugalskie XVI w.–1961 część Indii
Makau 1887–1999 część ChRL
Timor Portugalski 1661–1975 1975–2002 – część Indonezji; od 2002 – Timor Wschodni
Stanów Zjedn. Filipiny 1898-1946 Filipiny
chińskie Mongolia Zewnętrzna XVII w. – 1921–24 Mongolia
Afryka
belgijskie Kongo Belgijskie 1884/1908-60 Zair ⇒ Dem. Rep. Konga
Ruanda-Urundi 1922–62 Rwanda i Burundi
brytyjskie Basuto 1868–1966 Lesotho
Beczuana 1885–1966 Botswana
Brytyjska Afryka Wschodnia 1895–1920 Kenia (br.)
Mauritius 1814–1968 Bryt. Teryt. O. Indyjskiego i Mauritius
Egipt 1880–1922 Egipt
Federacja Rodezji i Niasy 1953–1963 Malawi, Zambia, Rodezja
Gambia 1816–1965 Gambia
Kamerun Brytyjski 1916–1961 część Kamerunu i Nigerii
Kenia[15] 1920–1963 Kenia
Kraj Przylądkowy –1910 Związek Południowej Afryki = RPA
Natal –1910 Związek Południowej Afryki = RPA
Niasa 1891–1953 Fed. Rodezji i Niasy
Nigeria 1861–1960 Nigeria
Orania –1910 Związek Południowej Afryki = RPA
Rodezja 1964–80 Zimbabwe
Rodezja Południowa 1923–53 Fed. Rodezji i Niasy
Rodezja Północna 1924–53 Fed. Rodezji i Niasy
Seszele 1814–1976 Seszele
Sierra Leone 1808–1961 Sierra Leone
Somali Brytyjskie 1887–1960 płn. część Somalii, 1991 ⇒ Somaliland
Suazi 1903–68 Eswatini
Sudan Anglo-Egipski 1899–1956 Sudan
Tanganika 1919–1961 Tanganika, od 1964 Tanzania
Togo Brytyjskie 1922–1956 Złote Wybrzeże
Transwal –1910 Związek Południowej Afryki = RPA
Uganda 1890–1962 Uganda
Walvis Bay 1884–1910 część Związku Południowej Afryki = RPA; ob. część Namibii
Zanzibar 1890–1963 Zanzibar, od 1964 Tanzania
Złote Wybrzeże 1901–57 Ghana
francuskie Algieria Francuska 1830–1962 Algieria
Francuska Afryka Równikowa 1910-58/60 Czad, Rep. Środkowoafr., Kongo, Gabon
Francuska Afryka Zachodnia 1904-58/60 Senegal, Mauretania, Mali, Niger, Benin, Burkina Faso, Wyb. Kości Sł., Gwinea
Fr. Teryt. Afarów i Isów 1967–77 Dżibuti
Kamerun Francuski 1916–60 Kamerun
Komory 1886–1975 Komory i Majotta (fr.)
Madagaskar 1896–1960 Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne i Madagaskar
Maroko 1912–1956 Maroko
Somali Francuskie 1896–1967 Fr. Tery. Afarów i Isów
Togo Francuskie 1922–1960 Togo
Tunezja 1881–1956 Tunezja
hiszpańskie Gwinea Hiszpańska (Rio Muni i Fernando Po) XVIII w.–1968 Gwinea Równikowa
Maroko Hiszpańskie 1912-1956/58 Maroko, Ifni (hiszp.)
Ifni 1958-1969 Maroko
Rio de Oro/Sahara Hiszpańska 1884–1975 Sahara Zachodnia
niemieckie Kamerun Niemiecki 1884–1916 Kamerun Brytyjski i Francuski
Niemiecka Afryka Wschodnia Tanganika (br.) i Ruanda-Urundi (belg.)
Niemiecka Afryka Płd.-Zach. 1884-1915 Afryka Płd.-Zach. (Zw.Pd.Afr.)
Togo (do 1905 jako Togoland) 1884–1914 Togo Brytyjskie i Togo Francuskie
południowoafrykańskie Afryka – Płd.-Zach 1915-1990 Namibia
portugalskie Angola i Kabinda –1975 Angola
Gwinea Portugalska –1973 Gwinea Bissau
Portugalska Afryka Wschodnia –1975 Mozambik
Wyspy Zielonego Przylądka 1456–1975 Republika Zielonego Przylądka
Wyspy Świętego Tomasza i Książęca –1975 Wyspy Świętego Tomasza i Książęca
włoskie Erytrea Włoska 1890–1936 Włoska Afryka Wschodnia
Libia Włoska 1912–51 Libia
Somali Włoskie 1905–36 Włoska Afryka Wschodnia
Powiernicze Terytorium Somalii 1950–60 część Somalii
Włoska Afryka Wschodnia 1935–41 Abisynia i Powiernicze Terytorium Somalii
strefa międzynarodowa Tanger 1912-56/60 część Maroka
Ameryka
brytyjskie Antigua[16] 1632–1981 Antigua i Barbuda
Bahama 1717–1973 Bahamy
Barbados[16] 1652–1966 Barbados
Dominika[16] 1783–1978 Dominika
Grenada[16] 1783–1974 Grenada
Gujana Brytyjska 1831–1966 Gujana
Honduras Brytyjski 1783–1981 Belize
Jamajka[16] poł. XVII w.–1962 Jamajka, Kajmany (br.), Turks i Caicos (br.)
Nowa Funlandia 1763-1949 część Kanady
Saint Christopher – Nevis – Anguilla[16] 1713–1980/83 Saint Kitts i Nevis, Anguilla (br.)
Saint Lucia[16] 1803–1979 Saint Lucia
Saint Vincent[16] XVIII w.–1979 Saint Vincent i Grenadyny
Trynidad i Tobago[16] 1888–1962 Trynidad i Tobago
duńskie Duńskie Indie Zachodnie 1672-1917 Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych
holenderskie Gujana Holenderska 1667–1975 Surinam
Antyle Holenderskie 1954–2010 Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius, Sint Maarten
Stanów Zjedn. Alaska[17] 1867–1959 część Stanów Zjednoczonych (stan)
Str. Kan. Panamskiego 1903-79/99 część Panamy
Australia i Oceania
australijskie Nauru 1919–1968 Nauru
Nowa Gwinea Australijska 1914–49 Papua-Nowa Gwinea
Papua 1905–49 Papua-Nowa Gwinea
Papua-Nowa Gwinea 1949–75 Papua-Nowa Gwinea
brytyjskie Br. W-y Salomona 1893–1978 Wyspy Salomona
Fidżi 1874–1970 Fidżi
Norfolk 1788–1914 Norfolk (aust.)
Papua 1884–1905 Papua (aust.)
Tokelau 1877–1926 Tokelau (n.-zel.)
Tonga 1900–70 Tonga
Wyspy Cooka 1888–1901 Wyspy Cooka (n.-zel.) i Niue (n.-zel.)
W-y Gilberta i Lagunowe 1916–76 W-y Gilberta, W-y Lagunowe
Wyspy Gilberta 1976–79 Kiribati
Wyspy Lagunowe 1976–78 Tuvalu
kondominium br. i am. Canton i Enderbury 1939–79 część Kiribati
kondominium br. i fr. Nowe Hebrydy 1906–80 Vanuatu
holenderskie Nowa Gwinea Holenderska 1945-62 Zarząd ONZ ⇒ 1963 Irian Zachodni, Indonezja
japońskie Karoliny 1920-44/47 Powiernicze Wyspy Pacyfiku (St.Zj.)
Mariany 1920-44/47 Powiernicze Wyspy Pacyfiku (St.Zj.)
Wyspy Marshalla 1920-44/47 Powiernicze Wyspy Pacyfiku (St.Zj.)
niemieckie Karoliny 1899–1920 Karoliny (jap.)
Mariany Mariany (jap.)
Nauru 1888–1914 Nauru (br., aust., n.-zel.)
Samoa Niemieckie 1900-1914 Samoa Zachodnie (n.-zel.)
Wyspy Marshalla Wyspy Marshalla (jap.)
Ziemia Cesarza Wilhelma 1884–1914 Nowa Gwinea Australijska
nowozelandzkie Samoa Zachodnie 1914-62 Samoa Zachodnie ob. Samoa
Stanów Zjedn. Hawaje[18] 1898–1959 część Stanów Zjednoczonych (stan), Palmyra
Powiernicze Wyspy Pacyfiku 1947-90/94 Palau, Mikronezja, Wyspy Marshalla, Mariany Płn. (St. Zj.)

Terytoria pod zwierzchnictwem Polski

edytuj

W rubryce potem/obecnie zaznaczono późniejsze zmiany statusu terytorium – w rubryce tej terytoria zależne oznaczono kursywą, a państwa niezależne – grubszą czcionką.

Posiadłości Nazwa terytorium W latach Potem / Obecnie
Europa Lenna Polski 1119–1795 (z przerwami) Polska, Rosja, Rumunia, Ukraina, Litwa, Łotwa, Białoruś, Niemcy, Słowacja, Mołdawia, Estonia
Afryka Wyspa Świętego Andrzeja1 1651–1659 Gambia, James Island
Wyspa Świętej Marii1 1651–1664?< Gambia, Bandżul
Fort Jillifree1 1651–1664?< Gambia, Jufureh
Ameryka Nowa Kurlandia1 1654–1690 Trynidad i Tobago

1 Kolonia Kurlandii i Semigalii – lenna Rzeczypospolitej (Czy Rosja uczestniczyła w pierwszym rozbiorze Polski, czyli co zaborcy zabrali Polsce w trzech rozbiorach? s.54).

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Urzędowy wykaz nazw państw i terytoriów niesamodzielnych.
  2. ↑ Dependencies and Areas of Special Sovereignty.
  3. ↑ Wykaz krajów, terytoriów i walut.
  4. ↑ ISO 3166-1.
  5. ↑ a b c d e f Na mocy Układu Antarktycznego do roku 1991 zostały zawieszone roszczenia terytorialne do obszarów znajdujących się na południe od 60°S. Na mocy podpisanego 30 kwietnia 1991 w Madrycie układu, postanowienia Układu Antarktycznego odnośnie do roszczeń terytorialnych zostały przedłużone do 2041 roku.
  6. ↑ Roszczenia Komorów.
  7. ↑ Roszczenia Haiti.
  8. ↑ Obie nazwy są w użyciu.
  9. ↑ Roszczenia Mauritiusa.
  10. ↑ a b Roszczenia Argentyny.
  11. ↑ Roszczenia Hiszpanii.
  12. ↑ a b c Dependencje Korony brytyjskiej.
  13. ↑ Irak. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-05-04].
  14. ↑ Indonezja. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-10-02].
  15. ↑ Kenia. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-05-04].
  16. ↑ a b c d e f g h i W latach 1958–1962 część Federacji Indii Zachodnich pod zwierzchnictwem Wlk. Brytanii.
  17. ↑ Alaska, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-07-27].
  18. ↑ Hawaje, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-07-27].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Terytorium_zależne&oldid=74897632”