Polinezja Francuska

francuskie terytorium zależne na Pacyfiku

Polinezja Francuskawspólnota zamorska Francji obejmująca 5 archipelagów i ponad 150 wysp na Oceanie Spokojnym, we wschodniej części Polinezji. Łączna powierzchnia wysp to 3521 km², a ludność – 259,7 tys. mieszk. (2007). Stolicą tego terytorium jest Papeete (26 tys., 2007) na wyspie Tahiti. Językiem urzędowym jest język francuski.

Polinezja Francuska
Polynésie française
Wspólnota zamorska
ilustracja
Godło Flaga
Godło Flaga
Hymn: Ia Ora ʻO Tahiti Nui
(z tah.) Niech żyje Thaiti Nui

Dewiza: Tahiti Nui Mareʻareʻa
Państwo

 Francja

Siedziba

Papeete

Data powstania

1903

Zarządzający

Éric Spitz

Zarządzający

Édouard Fritch[1]

Powierzchnia

4167 km²

Populacja (2017)
• liczba ludności


287 881[2]

• gęstość

69 os./km²

Numer kierunkowy

+689

Strefa czasowa

UTC –10

Języki urzędowe

francuski

Położenie na mapie
Położenie na mapie
Położenie na mapie
Położenie na mapie
Strona internetowa

Podział administracyjny

edytuj

Polinezja Francuska podzielona jest na pięć podjednostek, obejmujących główne archipelagi:

W skład Polinezji Francuskiej wchodzą m.in. wyspy: Towarzystwa (1,96 tys. km²) z największą i najbardziej znaną wyspą Tahiti (1000 km²) w archipelagu Wysp Na Wietrze oraz Markizy (1,3 tys. km²), Tuamotu (398 km²), Tubuai (287 km²), Gambiera (230 km²).

Dawniej z Polinezji Francuskiej była również administrowana wyspa Clipperton, która pozostaje osobną posiadłością Francji. W 2007 roku administracja wyspą została przekazana bezpośrednio francuskiemu rządowi, a administratorem jest Minister Terytoriów Zamorskich.

Ludność

edytuj

Polinezję Francuską według spisu powszechnego w 2007 r. zamieszkiwało 259,7 tys. mieszkańców. Przyrost naturalny wynosi 14,6‰ (2000), natomiast analfabetyzm: 2%.

Można wyróżnić trzy główne grupy mieszkańców:

Pozostali mieszkańcy to kilkutysięczna grupa wyspiarzy z innych wysp Pacyfiku.

Wielu wyspiarzy pochodzi ze związków europejsko-polinezyjskich lub chińsko-polinezyjskich. Nazywani są oni odpowiednio Demis lub Hapa.

W wyniku ingerencji kolonialnej prowadzonej na wyspach przez Francuzów, elementy polinezyjskich kultur uległy zapomnieniu. Zanikły charakterystyczne elementy organizacji społecznej Polinezyjczyków, takie jak absolutna władza naczelników i zhierarchizowana struktura społeczna. Około połowa tubylców porzuciła całkowicie tradycyjny styl życia i utrzymuje się z pracy w sektorze handlowo-usługowym, turystycznym lub pracuje w administracji państwowej. Wielu wyspiarzy emigruje w celach zarobkowych do innych państw Oceanii, głównie do Nowej Kaledonii[3].

Warunki naturalne

edytuj

Wyspy pochodzenia wulkanicznego i koralowego. Klimat zależnie od szerokości geograficznej zwrotnikowy bądź podzwrotnikowy wilgotny. Najwyższy szczyt archipelagu to Mont Orohena (2241 m).

Klimat na wyspach jest równikowy wilgotny, lub wybitnie wilgotny, a na południu zwrotnikowy wilgotny. Temperatura wynosi od 22 do 28 °C w północnych i środkowych wyspach Polinezji i 17 do 25 °C w południowych. Największe opady są notowane w południowo-zachodnich wyspach i sięgają od 2000 do nawet 2800 mm rocznie.

Gospodarka

edytuj

Głównym zajęciem ludności jest wciąż rolnictwo i rybołówstwo, ale dynamicznie wzrasta sektor usług, a zwłaszcza tych związanych z turystyką. Eksport pereł i macicy perłowej, kopry, wanilii. Import paliw, żywności, maszyn i urządzeń. Główni partnerzy handlowi: Francja, Japonia, USA. Stopa bezrobocia 11,7% (2005). PKB na 1 mieszkańca — 17,5 tys. dolarów USA (2003), inflacja — 1,1% (2006)[4].

Emisja gazów cieplarnianych

edytuj

Emisja równoważnika dwutlenku węgla z Polinezji Francuskiej wyniosła w 1990 roku około 1 Mt, z czego 0,839 Mt stanowiła emisja dwutlenku węgla. W przeliczeniu na mieszkańca emisja wyniosła wówczas 4,229 t dwutlenku węgla, a w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 175 kg. Od tego czasu emisje wahają się, przy czym dość duży, ale przejściowy wzrost nastąpił w 2012, a zauważalne spadki w 1994 i 2013. Głównym źródłem emisji przez cały czas była energetyka, a czasem wzrastała rola transportu. W 2018 emisja dwutlenku węgla pochodzenia kopalnego wyniosła 0,574 Mt, a w przeliczeniu na mieszkańca 2 t i w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 68 kg[5].

Religia

edytuj

Struktura religijna kraju w 2010 roku według Pew Research Center[6][7]:

 
Prom w Zatoce Papeete

Przypisy

edytuj
  1. French Polynesia. World Statesmen.org - Ben M. Cahoon. [dostęp 2015-01-22]. (ang.).
  2. The World Factbook — Central Intelligence Agency [online], www.cia.gov [dostęp 2017-10-04] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-15] (ang.).
  3. Aleksander Posern-Zieliński (red.): Wielka Encyklopedia Geografii Świata. T. 18: Świat grup etnicznych. Poznań: Kurpisz, 2000, s. 189-190.
  4. Polinezja Francuska. Gospodarka, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-12-29].
  5. French Polynesia, [w:] F. Monforti-Ferrario i inni, Fossil CO2 and GHG emissions of all world countries. 2019 report – Study [pdf], Luksemburg: Publications Office of the European Union, 2019, s. 108, DOI10.2760/687800, ISBN 978-92-76-11100-9 (ang.).
  6. Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-29].
  7. Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-29].

Bibliografia

edytuj