Kuwejt

państwo w Mezopotamii

Kuwejt, Państwo Kuwejt (‏دولة الكويت‎, trl. Dawlat al-Kuwayt, trb. Daulat al-Kuwajt) – państwo położone w południowo-zachodniej Azji, na północno-zachodnim wybrzeżu Zatoki Perskiej. Graniczy z Irakiem (242 km) i Arabią Saudyjską (222 km) – łączna długość granic lądowych wynosi 464 km, ponadto 499 km wybrzeża morskiego.

Państwo Kuwejt
‏دولة الكويت‎
Daulat al-Kuwajt
Flaga
Godło Kuwejtu
Flaga Godło
Hymn:
‏النشيد الوطني‎
trl. An-Našīd al-Waṭanī, trb. An-Naszid al-Watani
(Hymn narodowy)
Położenie Kuwejtu
Konstytucja

Konstytucja Kuwejtu

Język urzędowy

arabski

Stolica

Kuwejt

Ustrój polityczny

monarchia konstytucyjna

Typ państwa

emirat

Głowa państwa

emir Miszal al-Ahmad al-Dżabir as-Sabah

Następca tronu

książę

Szef rządu

premier Mohammad Sabah al-Salem al-Sabah

Powierzchnia
 • całkowita
 • wody śródlądowe


17 818 km²
≈0%

Liczba ludności (2017)
 • całkowita 
 • gęstość zaludnienia


4 405 000[1]
247 osób/km²

PKB (2023)
 • całkowite 
 • na osobę


164,71 mld[1] USD
33 646[1] USD

PKB (PSN) (2023)
 • całkowite 
 • na osobę


259,64 mld[1] dolarów międzynar.
53 037[1] dolarów międzynar.

Waluta

dinar kuwejcki (KWD)

Niepodległość

od Iraku
26 lutego 1991

Religia dominująca

islam (74,1%)[2][3]

Strefa czasowa

UTC +3

Kod ISO 3166

KW/KWT/414

Domena internetowa

.kw

Kod samochodowy

KWT

Kod samolotowy

9K

Kod telefoniczny

+965

Mapa Kuwejtu

Warunki naturalne edytuj

  • Powierzchnia nizinna, głównie (92,2%) pustynie i półpustynie. Najwyższe tereny w północno-zachodniej części kraju osiągają 306 m n.p.m. Użytki rolne stanowią 0,2% powierzchni kraju, łąki – 7,5%, a lasy – 0,1% powierzchni.
  • Brak stałych rzek, okresowe – po większych opadach. Ciągły deficyt wody powoduje, że flora i fauna są bardzo ubogie, obejmują głównie typowe gatunki pustynne.
  • Klimat zwrotnikowy kontynentalny suchy. Średnia temperatura stycznia 12 °C, lipca 35 °C. Zimy chłodne, silne północne wiatry z burzami piaskowymi. Lato suche i gorące, często temperatura przekracza +50 °C. Opady – wyłącznie deszcze w półroczu zimowym, często ulewne; śr. opady roczne 100–200 mm.
  • Zasoby naturalne: ogromne złoża ropy naftowej.

Historia edytuj

Tereny obecnego Kuwejtu w VII wieku znalazły się w granicach kalifatu arabsko-muzułmańskiego. Na początku XVI wieku na terenie obecnego Kuwejtu powstała portugalska faktoria handlowa. W 1710 roku uciekinierzy z terenów dzisiejszej Arabii Saudyjskiej założyli miasto Kuwejt. Od 1756 roku kraj znajdował pod władzą panującej do dziś dynastii as-Sabah, a w 1899 roku stał się protektoratem brytyjskim. Gospodarkę kraju zmienił fakt odkrycia w 1938 roku złóż ropy naftowej, już w 1945 roku Kuwejt stał się światowym potentatem w wydobyciu ropy. Od początku 1961 roku zaczęło się przejmowanie władzy przez Kuwejtczyków z brytyjskich rąk i wprowadzanie przez nich prawa miejscowego. 19 czerwca 1961 roku Kuwejt uzyskał niepodległość po podpisaniu układu z Wielką Brytanią dającego Kuwejtowi gwarancje wojskowe.

W 1961 roku Kuwejt wstąpił do Ligi Państw Arabskich. W 1963 roku Irak potwierdził wcześniejsze ustalenia z lat 1913 i 1932 o granicy między państwami. W 1969 roku Kuwejt i Arabia Saudyjska podpisały układ o podziale między siebie Strefy Neutralnej nazywanej od tej pory Strefą Podzieloną.

2 sierpnia 1990 roku Irak dokonał inwazji na Kuwejt i opanował całe terytorium znacznie słabszego sąsiada w ciągu kilku dni[4]. W kraju jednocześnie miał miejsce proiracki zamach stanu, w wyniku którego powstała Republika Kuwejtu. Od początku państwo to było traktowane przez Saddama Husajna jako byt przejściowy; pod koniec sierpnia włączono je, jako 19. prowincję, w skład państwa irackiego. W lutym 1991 roku siły ONZ pod dowództwem Stanów Zjednoczonych – po trwającej około 6 tygodni wojnie odbiły Kuwejt z rąk irackich i przekazały władzę dotychczasowemu monarsze[5]. Wycofujące się z Kuwejtu wojska irackie z rozmysłem niszczyły infrastrukturę kraju, w tym szyby naftowe[6].

Geografia edytuj

Osobny artykuł: Geografia Kuwejtu.

Ludność edytuj

Religia edytuj

Struktura religijna kraju w 2010 roku według Pew Research Center[3][7]:

Polityka edytuj

Zobacz też: stosunki polsko-kuwejckie.

Siły zbrojne edytuj

Kuwejt dysponuje trzema rodzajami sił zbrojnych: Wojskami Lądowymi, Marynarką Wojenną oraz Siłami Powietrznymi[8]. Uzbrojenie Sił Lądowych Kuwejtu składało się w 2014 roku z: 368 czołgów, 932 opancerzonych pojazdów bojowych, 98 dział samobieżnych oraz 27 wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych[8]. Marynarka Wojenna Kuwejtu dysponowała w 2014 roku 26 okrętami obrony przybrzeża[8]. Kuwejckie Siły Powietrzne z kolei posiadały w 2014 roku uzbrojenie w postaci m.in. 27 myśliwców, 29 samolotów transportowych, 29 samolotów szkolno-bojowych, 42 śmigłowców oraz 16 śmigłowców szturmowych[8].

Wojska kuwejckie w 2014 roku liczyły 15,5 tys. żołnierzy zawodowych oraz 31 tys. rezerwistów. Według rankingu Global Firepower (2014) kuwejckie Siły Zbrojne stanowią 74. siłę militarną na świecie, z rocznym budżetem na cele obronne w wysokości 5,2 mld dolarów (USD)[8].

Gospodarka edytuj

Nauka edytuj

Badania naukowe w Kuwejcie prowadzą Kuwejcki Instytut Badań Naukowych, założony w 1967 oraz Kuwejcka Narodowa Rada Kultury, Sztuki i Literatury, założona w 1973 roku. Najważniejszą uczelnią w Kuwejcie jest założony w 1962 roku Uniwersytet Kuwejcki.

Geneza nazwy państwa edytuj

Nazwa Kuwejt jest zdrobnieniem od arabskiego słowa kut (ﻛﻮت), oznaczającego "forteca"[potrzebny przypis]. "Kut" oznacza też "przybrzeżną osadę"[9], wówczas "Kuwait" oznacza bądź zdrobnienie ("mała osada nadmorska"), bądź – rzadziej – zgrubienie tego słowa.

Podział administracyjny edytuj

Kuwejt podzielony jest na 6 gubernatorstw (muhafaza, l.mn. muhafazat):

No. Muhafaza Stolica Powierzchnia
km²
Populacja
(cenzus 2005)
 
1 Al-Dżahra Al-Dżahra 12 130 272 373
2 Al-Asima Kuwejt 200 261 013
3 Al-Farwanijja Al-Farwanijja 190 622 123
4 Hawalli Hawalli 84 487 514
5 Mubarak al-Kabir Mubarak al-Kabir 94 176 519
6 Al-Ahmadi Al-Ahmadi 5 120 393 861
RAZEM 17 818 2 213 403

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2023: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2023. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  2. Stan na 2010 rok na podstawie danych Pew Research Center. Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-22].
  3. a b Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-22].
  4. Dawisha A.: Iraq. A Political History. Princeton: Princeton University Press, 2013, s. 225. ISBN 978-0-691-15793-1.
  5. Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: Iraq Since 1958. From Revolution to Dictatorship. London & New York: I. B. Tauris, 2003, s. 281-283. ISBN 1-86064-622-0.
  6. Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 296-297. ISBN 978-83-05-13567-2.
  7. Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-22].
  8. a b c d e Kuwait. Global Firepower. [dostęp 2014-08-31]. (ang.).
  9. C.K. Baranow: Arabsko-russkij slovar. Moskwa: 1984, s. 703.

Bibliografia edytuj

  • Arabowie. Słownik Encyklopedyczny. Red. M. Dziekan. Warszawa 2001
  • G. Kończyk, J. Zdanowski, Zarys historii i przemian społeczno-ekonomicznych Kuwejtu, Wrocław 1989
  • J. Zdanowski, Kuwejt – raj utracony, Warszawa 1991
  • J. Zdanowski, Początki państwowości Kuwejtu 1896-1904, Warszawa 1991