Związek Południowej Afryki

Związek Południowej Afryki (ZPA) – dominium brytyjskie, istniejące w latach 1910–1961 na terenie obecnej suwerennej republiki Południowej Afryki.

Unie van Suid-Afrika Unie van Zuid-Afrika Union of South Africa Związek Południowej Afryki
1910 – 1961
Flaga Związku Południowej Afryki Herb Związku Południowej Afryki
Dewiza: (łacina) Ex Unitate Vires (Siła z jedności)
Hymn: Die Stem van Suid-Afrika
Stolica	Kapsztad (władze ustawodawcze), Pretoria (administracja rządowa), Bloemfontein (władza sądownicza)
Ustrój polityczny	monarchia konstytucyjna
Ostatnia głowa państwa	królowa Elżbieta II
Status terytorium	dominium
Zależne od	Wielka Brytania
W jej imieniu	ostatni gubernator generalny Charles Robberts Swart
Ostatni szef rządu	premier Hendrik Frensch Verwoerd
Powierzchnia  • całkowita	2,045,320 km²
Liczba ludności (1961)  • całkowita   • gęstość zaludnienia	18,216,000 8,9 osób/km²
Jednostka monetarna	Funt Południowoafrykański
Data powstania	31 maja 1910
Data likwidacji	31 maja 1961

Prowincje ZPA

Powołane 31 maja 1910 roku, w wyniku połączenia brytyjskich kolonii w południowej Afryce. Związek składał się z Kraju Przylądkowego, Transwalu, Wolnego Państwa Oranje i Natalu. Po ogłoszeniu suwerenności w 1961 roku Związek został przekształcony w republikę.

Związek miał charakter państwa unitarnego (w przeciwieństwie do federalistycznej Kanady czy Australii). Świadczyło o tym m.in. zniesienie parlamentów poszczególnych kolonii i powołanie w ich miejsce lokalnych rad. ZPA posiadał dwuizbowy parlament, który w systemie władzy miał największe znaczenie (demokracja parlamentarna). Stolicą administracyjną była Pretoria, siedziba parlamentu znajdowała się w Kapsztadzie. Językiem urzędowym były holenderski i angielski. W 1925 roku holenderski został zastąpiony przez afrikaans.