Accademia ligustica di belle arti

wyższa uczelnia we Włoszech

Accademia ligustica di belle arti (Liguryjska Akademia Sztuk Pięknych) – włoska akademia sztuk pięknych, założona w 1751 roku w Genui z inicjatywy oświeconej arystokracji i młodych artystów, skupionych wokół hrabiego Giovana Francesca Dorii, promotora całego przedsięwzięcia. Należy do najstarszych uczelni artystycznych na terenie Włoch; wcześniejsze od niej były tylko uczelnie artystyczne w Bolonii i w Wenecji. Przy uczelni działa muzeum sztuki oraz biblioteka.

Accademia ligustica di belle arti
Ilustracja
Budynek uczelni
Data założenia

1751

Typ

uczelnia artystyczna

Państwo

 Włochy

Adres

Genua

Adres

Accademia ligustica di belle arti
Largo Pertini 4 (piazza De Ferrari),
16121 Genova

Rektor

Guido Fiorato (dyrektor Rady Akademii)

Położenie na mapie Genui
Mapa konturowa Genui, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Accademia ligustica di belle arti”
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Accademia ligustica di belle arti”
Położenie na mapie Ligurii
Mapa konturowa Ligurii, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Accademia ligustica di belle arti”
Ziemia44°24′28″N 8°56′04″E/44,407778 8,934444
Strona internetowa

Historia

edytuj

XVIII i XIX wiek

edytuj

Liguryjska Akademia Sztuk Pięknych została założona w 1751 roku w Genui z inicjatywy oświeconej arystokracji i młodych artystów, skupionych wokół hrabiego Giovana Francesca Dorii, promotora całego przedsięwzięcia. Należy do najstarszych uczelni artystycznych na terenie Włoch; wcześniejsze powstały tylko uczelnie artystyczne w Bolonii (Accademia di Belle Arti di Bologna, założona w 1709 roku) i w Wenecji (Accademia di Belle Arti di Venezia, założona w 1750 roku[a])[1]. Pierwszą siedzibą Akademii była loggia należącego do rodu Dorów kościoła San Matteo[2]. Na przełomie XVIII i XIX wieku pojawił się pomysł utworzenia muzeum miejskiego, w którym mogłyby być eksponowane dzieła sztuki, będące już w posiadaniu Akademii (właściwe muzeum zostało otwarte dla publiczności dopiero w 1980 roku). W drugiej połowie XIX wieku ważną rolę wśród kadry pedagogicznej Akademii odgrywał Tammar Luxoro i jego Szkoła Pejzażu, stojąca w jawnej opozycji do akademickiego konserwatyzmu[1].

XX i XXI wiek

edytuj

Rola dydaktyczna i artystyczna Akademii straciła na znaczeniu od pierwszych dekadach XX wieku; uczelnia zaczęła być utożsamiana z konserwatyzmem i zniknęła jako temat z debaty kulturalnej w mieście[1]. 9 maja 1939 roku na mocy dekretu królewskiego nr. 936 uzyskała osobowość prawną[3].

Akademia Liguryjska odzyskała swoją ściśle określoną funkcję począwszy od zasadniczej transformacji z lat 70. XX wieku; w 1975 roku ponownie otworzyła się dla miasta oferując profesjonalne kursy w sferze restauracji dziedzictwa artystycznego. W 1979 roku wprowadzono czteroletnie studia artystyczne, a w 1980 roku zainaugurowano pinakotekę Muzeum, co dodatkowo wzmocniło edukacyjną i kulturalną rolę Akademii w życiu miasta i regionu. Ponadto ustawa o Reformie 508/99 i dekret ministerialny 268/2002 zrównały tytuł wydany przez Akademię z dyplomami pierwszego stopnia, wydawanymi przez uniwersytety. Był to punkt zwrotny, który pozwolił akademiom odzyskać fundamentalną rolę w kontekście edukacji i badań. W 2004 roku nastąpiło przejście od tradycyjnego, czteroletniego okresu studiów do modelu uniwersyteckiego: krótkie trzyletnie studia, kończące się dyplomem i dwuletnie studia specjalizacyjne, również kończące się dyplomem. To nowe podejście miało na celu dostosowanie Akademii Liguryjskiej do systemu uniwersyteckiego[1].

Budynek uczelni

edytuj
 
Piazza De Ferrari: fontanna (na pierwszym planie), budynek uczelni (po prawej) i Teatro Carlo Felice (z tyłu)

Budynek, w którym od 1831 roku mieści się Akademia razem z muzeum, został zbudowany po 1826 roku według projektu architekta Carla Barabina na terenie zajmowanym wcześniej przez klasztor przylegający do XIV-wiecznego kościoła San Domenico; na tym samym terenie i według projektu tego samego architekta zbudowano Teatro Carlo Felice, oddany do użytku w 1828 roku. Budynek Akademii został przebudowany na początku XX wieku. Jest obiektem wolno stojącym, z portykami z trzech stron. Masywna fasada utrzymana jest w stylu neoklasycznym. W przebudowanym wnętrzu uwagę zwracają monumentalne schody. W niszy nad pierwszym podestem został umieszczony posąg św. Katarzyny Aleksandryjskiej, pochodzący z XVI-wiecznego portalu bastionu Acquasola, wyburzonego w 1837 roku. W niszach ośmiokątnego atrium umieszczono cztery marmurowe podobizny znanych genueńskich artystów: Luki Cambiasa, Filippa Parodiego, Bernarda Strozziego i Bernarda Schiaffina; dwie pierwsze wyrzeźbił w 1935 roku Luigi Orengo, a dwie kolejne – Guido Galletti w 1939 roku[4].

Stan dzisiejszy

edytuj

Akademia

edytuj

Uczelnia prowadzi studia w zakresie dekoracji, grafiki, malarstwa, rzeźby, nauczania przedmiotów artystycznych oraz realizacji projektów artystycznych dla przemysłu i teatru, trwające trzy lata i kończące się dyplomem pierwszego stopnia[b] (Laurea di primo livello), a także studia specjalizacyjne z zakresu dekoracji, malarstwa, rzeźby i scenografii, trwające dwa lata i kończące się dyplomem drugiego stopnia[c] (Laurea di secondo livello)[5].

Oprócz kształcenia zadaniem Akademii jest promocja – szczególnie w regionie Ligurii - sztuk wizualnych oraz wszystkich powiązanych z nimi działań, w oparciu o własne przepisy i zgodnie z prawem państwowym, również we współpracy z innymi organami i instytucjami o znaczeniu krajowym i międzynarodowym. Akademia ma również jako cel umożliwienie specjalizacji i aktualizacji wiedzy dla tych, którzy chcą uzyskać wyższy poziom profesjonalizmu w dziedzinie sztuk wizualnych[3].

Muzeum sztuki

edytuj
 
Francesco d’Oberto, Madonna z Dzieciątkiem między św. Dominikiem a św. Janem Ewangelistą, ok. 1368

Muzea zakładane w XVIII wieku przy Akademiach Sztuk Pięknych miały w swoich genezie zadania edukacyjne – ich zbiory miały być przykładowymi modelami dla młodych artystów, stanowiąc połączenie teorii a praktyką, zgodnie z założeniami edukacyjnymi epoki Oświecenia. Jednak w okresie późniejszym liczne akademickie zbiory sztuki oddzieliły się od swych organów założycielskich stając się niezależnymi instytucjami, prowadzącymi samodzielną działalność, takimi jak mediolańska Pinakoteka Brera czy wenecka Gallerie dell’Accademia. W odróżnieniu od nich Akademia Sztuk Pięknych w Genui, zachowała, niemal jako jedyna, przez ponad dwa i pół wieku, bez żadnych podziałów, swoje dwa różne segmenty: uczelnię i muzeum sztuki[6].

W zbiorach muzeum Akademii znajduje się ponad trzysta obrazów, prezentowanych częściowo w systemie rotacji, które stanowią miarodajną antologię malarstwa w Ligurii od XV do XX wieku[3]. Reprezentowane są dzieła najbardziej znanych artystów, działających w Genui, takich jak: Perino del Vaga (Poliptyk św. Erazma), Giovanni Andrea De Ferrari (Święty podnosi upadłego robotnika budowlanego, Adoracja pasterzy), Luca Cambiaso, Bernardo Strozzi (Opłakiwanie martwego Chrystusa, croquis fresków apsydialnych z rozebranego kościoła San Domenico), Giovanni Andrea Ansaldo, Gioacchino Assereto (Męczeństwo św. Bartłomieja), Giovanni Benedetto Castiglione (Wejście zwierząt do arki) i Domenico Piola oraz jego pracownia. Oddzielną grupę stanowią cenne obrazy namalowane na złotym tle, pochodzące ze zburzonych lub zlikwidowanych kościołów (Francesco d’Oberto, Madonna z Dzieciątkiem między św. Dominikiem a św. Janem Ewangelistą)[7][8].

Twórczość artystyczną w XIX i XX wieku reprezentują prace takich twórców jak: Tammar Luxoro, Ernesto Rayper, Aldredo D'Andrade, Serafín De Avendaño, Rubaldo Merello i Plinio Nomellini. Kolekcję uzupełniają rysunki, ryciny, modele gipsowe i rzeźby z marmuru, brązów i terakoty, matryce miedziorytowe oraz wyroby z majoliki i porcelany, zebrane w czasie istnienia Akademii, odzwierciedlające historię dawnej stolicy Republiki Genui[7].

Biblioteka akademicka

edytuj

Zbiory biblioteki składają się z około 5500 książek i czasopism. Biblioteka zajmuje się gromadzeniem, przechowywaniem i wypożyczaniem publikacji, jest także miejscem nauki i badań naukowych dla swoich studentów Instytutu (a w niektórych specjalistycznych sferach działalności także poza uczestników spoza uczelni); Biblioteka gromadzi także wszelkie informacje o wydarzeniach związanych z teatrem, kinem, konferencjami, seminariami, organizowanymi przez różne organy, jak również ze wszystkimi wydarzeniami (lokalnymi, regionalnymi i krajowymi), wystawami, konkursami, szkoleniami, studiami podyplomowymi magisterskie, stypendiami i innymi[3].

  1. Nie licząc wcześniejszych akademii „historycznych” we Florencji, Rzymie i Bolonii, które zasadniczo różniły się od akademii XVIII-wiecznych, jeśli chodzi o strukturę kształcenia i działalność kulturalną.
  2. Nie ma ścisłego odpowiednika w polskim systemie kształcenia, jest zbliżony do studiów pierwszego stopnia.
  3. Zbliżony do studiów drugiego stopnia.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Accademia Ligustica di Belle Arti di Genova: Breve storia dell’Accademia Ligustica di Belle Arti di Genova. www.accademialigustica.it. [dostęp 2018-03-15]. (wł.).
  2. Maristella Cavanna Ciappina w: Dizionario Biografico degli Italiani: DORIA, Giovan Francesco. www.treccani.it. [dostęp 2018-03-15]. (wł.).
  3. a b c d Regione Liguria: Accademia Ligustica di Belle Arti. www.culturainliguria.it. [dostęp 2018-03-15]. (wł.).
  4. Art Bonus: Palazzo dell'Accademia Ligustica di Belle Arti. artbonus.gov.it. [dostęp 2018-03-15]. (wł.).
  5. Regione Liguria: Accademia Ligustica di Belle Arti. www.culturainliguria.it. [dostęp 2018-03-15]. (wł.).
  6. I palazzi dei Rolli di Genova: Accademia Ligustica di Belle Arti. www.irolli.it. [dostęp 2018-03-15]. (wł.).
  7. a b Comune di Genova: Museo dell’Accademia Ligustica di Belle Arti. www.visitgenoa.it. [dostęp 2018-03-15]. (wł.).
  8. Touring Club Italiano: Museo dell’Accademia Ligustica di Belle Arti. www.touringclub.it. [dostęp 2018-03-15]. (wł.).