Acetobacter

Rodzaj bakterii kwasu octowego

Acetobacterrodzaj bezwzględnie tlenowych bakterii kwasu octowego przeprowadzających fermentację octową.

Acetobacter
ilustracja
Systematyka
Domena

bakterie

Typ

proteobakterie

Klasa

Alfaproteobakterie

Rząd

Rhodospirillales

Rodzina

Acetobacteraceae

Rodzaj

Acetobacter

Nazwa systematyczna
Acetobacter
Beijerinck 1898

Są to gramujemne pałeczki o wymiarach 0,6–0,8 × 1,0–4,0 µm[1]. Występują pojedynczo, w parach lub w formie łańcuszków. Mogą być petytrychalnie urzęsione (okołorzęse) lub nieruchliwe[2]. Optymalna temperatura wzrostu to 25–30 °C, a optymalne wartości pH mieszczą się w granicach 4,0–6,0[1], choć szczepy używane w przemysłowej produkcji kwasu octowego rosną dobrze również w przedziale 2,0–2,3. Nie tworzą przetrwalników. Większość posiada 1–8 plazmidów od 1,5 do 95 kb[2].

Bakterie Acetobacter potrafią katabolizować cukry w szlaku pentozowym, ale także w glikolizie i szlaku Entnera-Doudoroffa (w tym ostatnim szlaku tylko szczepy produkujące celulozę)[3]. Wykazują zdolność nadoksydacji polegającą na utlenianiu wytworzonego kwasu octowego do CO
2
i H
2
O
w cyklu Krebsa w warunkach niedoboru etanolu[4]. Taki pełny cykl Krebsa nie występuje u przedstawicieli innego rodzaju bakterii kwasu octowego – Gluconobacter (brak dehydrogenazy bursztynianowej i dehydrogenazy α-ketoglutaranowej[3]), dlatego wykorzystuje się tę odmienność do odróżniania tych bakterii[1][2]. Tworzenie kwasu octowego odbywa się przez błonowe dehydrogenazy (dehydrogenaza alkoholowa i dehydrogenaza aldehydowa).

Preferują środowiska bogate w etanol. Naturalnie występują na kwiatach, owocach, w occie, napojach fermentowanych i żywności fermentowanej[1][4]. Szybko infekują produkty przemysłu piwowarskiego, winiarskiego i przetwory owocowe. Rosną często w postaci biofilmu (błonki, kożucha) i są przyczyną obcego smaku i aromatu[4]. Najczęściej spotyka się szczepy A. aceti i A. pasteurianus ssp. pasteurianus[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Elżbieta Klewicka, Danuta Kusewicz: Bakterie kwasu octowego. W: Mikrobiologia techniczna tom 2. Zdzisława Libudzisz (red.), Krystyna Kowal, Zofia Żakowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 59–64. ISBN 978-83-01-15523-0.
  2. a b c R. K. Hommel: Acetobacter. W: Encyclopedia of Food Microbiology (Second Edition). Carl A. Batt (red.). Elsevier, 2014, s. 3–10. DOI: 10.1016/B978-0-12-384730-0.00001-X. ISBN 978-0-12-384730-0.
  3. a b Dhouha Mamlouk, Maria Gullo. Acetic Acid Bacteria: Physiology and Carbon Sources Oxidation. „Indian journal of microbiology”. 53 (4), s. 377–384, 2013. DOI: 10.1007/s12088-013-0414-z. 
  4. a b c Hubert Antolak, Dorota Kręgiel. Bakterie kwasu octowego – taksonomia, ekologia oraz wykorzystanie przemysłowe. „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość”. 4 (101), s. 21–35, 2015. DOI: 10.15193/ZNTJ/2015/101/053.