Albin Skroczyński

wojskowy polski, generał

Albin Skroczyński, ps. „Klimek”, „Chrabąszcz”, „Łaszcz”, „Drabek”, „Dyrektor” (ur. 21 lutego 1890 w Warszawie, zm. 28 grudnia 1971 tamże) – oficer rosyjskiej piechoty i generał brygady Wojska Polskiego i Armii Krajowej.

Albin Skroczyński
Klimek, Chrabąszcz, Łaszcz,Drobek, Dyrektor
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

21 lutego 1890
Warszawa

Data i miejsce śmierci

28 grudnia 1971
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Jednostki

15 Pułk Strzelców
31 Pułk Strzelców Kaniowskich
64 Pułk Piechoty
15 Dywizja Piechoty

Stanowiska

dowódca piechoty dywizyjnej
komendant Obszaru AK Warszawa

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Medal Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi

Życiorys edytuj

Syn Antoniego i Bronisławy z d. Teckiej[1][2]. W 1905 był usunięty ze szkoły realnej za udział w strajku szkolnym. Uczył się w Gimnazjum im. Kreczmara, ale ze względu na brak środków materialnych musiał przerwać naukę po ukończeniu 5 klas[3]. Powołany do rosyjskiej armii we wrześniu 1908[2]. W sierpniu 1911 ukończył Odeską Junkierską Szkołę Piechoty i został przydzielony do 8 pułku strzeleckiego[3], w którym dowodził od sierpnia 1914 kompanią, a I batalionem od lipca 1916[2]. Pełnił obowiązki dowódcy II batalionu od lutego 1917, a od grudnia tego samego roku w 49 zapasowym pułku piechoty był dowódcą I batalionu[2]. Jako oficer zawodowy podczas I wojny światowej walczył na froncie austriackim[3]. Po rewolucji październikowej 1917 w Wojsku Polskim, od stycznia 1918 w Odessie, gdzie w lutym został dowódcą II batalionu, a w marcu był jednocześnie dowódcą Legii Oficerskiej Polskiego Pułku Strzelców. Niemcy rozwiązali jednostkę, więc wszedł w skład zarządu Związku Wojskowych Polaków[4][3][2]. Prowadził tam od listopada 1918 biuro werbunkowe 4 Dywizji Strzelców Polskich gen. Żeligowskiego, z którą w czerwcu 1919 przebił się do Polski. Od stycznia 1919 był zastępcą dowódcy, od lutego pełnił obowiązki dowódcy, a od kwietnia tego samego roku został dowódcą 15 pułku strzelców[3][2].

Od lipca 1919 do kwietnia 1920 dowódca 31 pułku piechoty. Major piechoty z 1 czerwca 1919. W okresie maj 1920 – styczeń 1928 kolejno: dowódca batalionu zapasowego, referent mobilizacyjny (od maja 1922), ponownie dowódca batalionu (od lipca 1922), kwatermistrz (maj 1924), zastępca dowódcy (styczeń 1925) 37 pułku piechoty[3] i jednocześnie komendant garnizonu Kutno (sierpień 1925)[2]. W miesiącach luty – maj 1928 ukończył kurs dowódców pułków w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie[5]. Podpułkownik z 15 sierpnia 1924. W lipcu 1928 został przeniesiony do 64 pułku piechoty w Grudziądzu na stanowisko dowódcy pułku[6][3]. 10 listopada 1930 Prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki nadał mu stopień pułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 i 5. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Jednocześnie zezwolił mu na nałożenie oznak nowego stopnia przed 1 stycznia 1931[7]. W październiku 1935 został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 15 Dywizji Piechoty w Bydgoszczy z którą walczył w kampanii wrześniowej w składzie Armii „Pomorze” i przebił się do Modlina. Ciężko ranny – stracił oko, a drugie z trudem uratowano.

Po wyleczeniu ran włączył się do działalności w Związku Walki Zbrojnej, potem Armii Krajowej. W okresie maj 1940 – listopad 1942 komendant rezerw Komendy Głównej ZWZ pod pseudonimami „Drobek” i „Chrabąszcz”. Pełnił także jesienią 1940 funkcję przewodniczącego Sądu Kapturowego przy KG[5]. Od styczeń/kwiecień 1942 – listopad 1944 komendant Obszaru AK Warszawa. Generał brygady z 10 sierpnia 1942. Łączył funkcję Komendanta Rezerw z funkcją komendanta Obszaru Warszawa AK[8] do listopada 1942[5]. Uczestniczył w powstaniu warszawskim pomimo, że należał do grona oficerów opowiadających się zdecydowanie przeciwko jego wybuchowi[9]. Mianowany rozkazem z 25 września 1944 szefem Delegatury Ministerstwa Obrony Narodowej. Po kapitulacji powstania, od 2 października 1944 przebywał w niewoli niemieckiej w Oflagu VII A Murnau (nr jeniecki 4449)[5][10]. Po wojnie w 1946 powrócił do Warszawy i przez wiele lat pracował w spółdzielczości inwalidzkiej. Włączył się również po 1956 do działalność w ZBoWiD. Był członkiem ZG w listopadzie 1957 w miejsce płk. Jana Rzepeckiego, a od września 1959 wchodził w skład RN. Wiceprzewodniczący ZG od 1964 do 1969, a następnie był członkiem Głównej Komisji Weryfikacyjnej Odznaczeń przy ZG ZBoWiD[5].

Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B 20-1-14)[11].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Kolekcja GiO ↓, s. 1.
  2. a b c d e f g Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T.1. Warszawa: 1987, s. 144.
  3. a b c d e f g Kolekcja GiO ↓, s. 4.
  4. Został również jego wiceprezesem.
  5. a b c d e f g h i Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T.1. Warszawa: 1987, s. 145.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 218.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1930 roku, s. 323.
  8. Pełnił ją do września 1944.
  9. Piotr Zychowicz, Obłęd '44 czyli jak Polacy zrobili prezent Stalinowi, wywołując Powstanie Warszawskie, Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, 2013, ISBN 978-83-7818-198-9 (pol.).
  10. Powstańcze Biogramy - Albin Skroczyński [online], www.1944.pl [dostęp 2020-05-01] (pol.).
  11. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  12. M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu organizacji wojska”.
  13. M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  14. Za zasługi dla obronności Kraju [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 110, 10 maja 1967, s. 2.

Bibliografia edytuj