Album Fotografii z Obrazów Malarzy Polskich
Album Fotografii z Obrazów Malarzy Polskich – seria fotograficznych reprodukcji obrazów współczesnych polskich artystów wydawana w latach 1876–1882 przez księgarnię Hermana Altenberga i Maurycego Robitschka w Warszawie. Była to pierwsza polska cykliczna publikacja oferującą kopie obrazów w technice fotografii[potrzebny przypis].
Fotografie publikowane były w seriach po 14 odbitek każda. Pierwsze dwie serie ukazały się pod koniec 1876 roku[1]. Do końca 1882 roku wydanych zostało 157 fotograficznych reprodukcji dzieł autorstwa pięćdziesięciu polskich malarzy[2]. Wśród reprodukowanych obrazów znalazły się zarówno prace artystów uznanych już w polskich i międzynarodowych kręgach artystycznych, np. Jana Matejki, Józefa Brandta, Henryka Siemiradzkiego, Józefa Simmlera, Franciszka Kostrzewskiego, Wojciecha Gersona, Aleksandra Lessera, Januarego Suchodolskiego, Juliusza Kossaka, jak i młodych, debiutujących twórców, m.in. Marii Magdaleny Andrzeykowicz-Buttowt, Franciszka Krudowskiego, Franciszka Żmurki, Leona Wyczółkowskiego.
Wszystkie fotografie dostępne były w formacie tzw. gabinetowym. Sprzedawano je pojedynczo, po 50 kopiejek za sztukę lub w komplecie: 14 odbitek z serii z dodatkową ozdobną teczką w cenie 7 rubli srebrnych[3]. Wybrane reprodukcje oferowane były także w dwóch większych formatach w cenie 4 i 10 rubli srebrnych za sztukę.
Najwięcej ukazało się reprodukcji dzieł Jana Matejki (21 fotografii), Henryka Siemiradzkiego (14 fotografii)[4] i Aleksandra Lessera (10 fotografii). Fotokopie prac tych artystów sprzedawane były zarówno pojedynczo, jak i jako osobne albumy w specjalnych teczkach. W formie osobnego albumu wydany został także cykl kartonów Artura Grottgera Wojna (z powodu cenzury w serii nie opublikowano kartonu X pt. Świętokradztwo).
Pod koniec 1879 r. księgarnia przeszła na własność Maurycego Robitschka, który zaczął wówczas posługiwać się spolszczoną wersją nazwiska: Robiczek[5]. Od tego czasu również fotografie w cyklu Album Fotografii z Obrazów Malarzy Polskich wydawane były pod wyłącznym szyldem Maurycego Robiczka.
Większość opublikowanych w cyklu fotografii wykonana była przez znany warszawski zakład fotograficzny Konrada Brandla. W publikacji wykorzystano także pojedyncze zdjęcia innych autorów, m.in. Awita Szuberta z Krakowa (np. fotografie obrazów Jana Matejki Uczta u Wierzynka, poz. kat. 63 i Bolesław Śmiały, poz. kat. 65). Fotografie wykonywane były z oryginałów, ale także z ich graficznych kopii (sztychów i litografii). W nielicznych przypadkach kopiowano także wcześniejsze fotografie obrazów (np. fotografia obrazu Henryka Siemiradzkiego Chrystus i Jawnogrzesznica, poz. kat. 40).
Inicjatywa Altenberga i Robitschka została bardzo przychylnie przyjęta przez ówczesną prasę. Podkreślano pionierski charakter wydawnictwa na ziemiach polskich i jego znaczenie dla upowszechniania twórczości współczesnych polskich artystów[6].
Rozproszone odbitki z cyklu znajdują się m.in. w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Biblioteki Narodowej, Muzeum Warszawy, Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy.
Przypisy edytuj
- ↑ „Antrakt”, nr 115, 24 X 1876, s. 2.
- ↑ Katalog fotografji wydanych nakładem Maurycego Robiczka w Warszawie, Krakowskie Przedmieście Nr. 41 i Marszałkowska Nr 51. Album Malarzy Polskich, „Kurier Warszawski”, nr 286, 21 XII 1882, s. 12.
- ↑ „Kurier Warszawski”, nr 279, 16 XII 1876, dodatek, s. I.
- ↑ Anna Masłowska, Czy dziewiętnastowieczne fotografie są wiarygodnym źródłem do odczytywania treści obrazów Henryka Siemiradzkiego?, „Sztuka Europy Wschodniej”, t. V: Co znajduje się w obrazach Henryka Siemiradzkiego?, Warszawa-Toruń 2017, s. 178–179.
- ↑ „Nowiny”, nr 289, 19 X 1879, s. 3.
- ↑ „Przegląd Tygodniowy”, nr 48, 26 XI 1876, s. 542; „Tygodnik Ilustrowany”, 1877, nr 59, s. 82.