January Suchodolski

polski malarz

January Suchodolski (ur. 19 września 1797 w Grodnie, zm. 20 marca 1875 w Bojmiu[1]) – polski malarz batalista okresu romantyzmu oraz oficer wojsk polskich. Jego grobowiec znajduje się na cmentarzu w Oleksinie.

January Suchodolski
Ilustracja
Portret Januarego Suchodolskiego autorstwa Maksymiliana Fajansa
Data i miejsce urodzenia

19 września 1797
Grodno

Data i miejsce śmierci

20 marca 1875
Bojmie

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Ważne dzieła

Bitwa pod Somosierrą

Bitwa pod Tudelą (Wincenty Krasiński składa Napoleonowi zdobyte sztandary) (1827), Muzeum Narodowe w Warszawie
Widok wzięcia szturmem fortecy Archałcyku (1839), Muzeum Wojskowo-Historyczne w Petersburgu
Pierwsze wyścigi konne na Polu Mokotowskim w Warszawie (1849), Muzeum Warszawy
Wjazd generała Jan Henryka Dąbrowskiego do Rzymu 3 maja 1798 przez bramę Porta del Popolo (1850), Muzeum Narodowe w Warszawie
Szturm Oczakowa (1853), Muzeum Wojskowo-Historyczne w Petersburgu
Odwrót spod Moskwy (1854), Muzeum Narodowe w Krakowie
Bitwa pod Somosierrą (1860), Muzeum Narodowe w Warszawie

Kariera wojskowa

edytuj

Był bratem znanego poety Rajnolda. W 1810 wstąpił do Korpusu Kadetów Szkoły Elementarnej Artylerii i Inżynierów Wojsk Księstwa Warszawskiego mieszczącej się w Arsenale warszawskim[2]. W szkole pobierał pierwsze lekcje rysunków ręcznych i topograficznych, amatorsko natomiast zainteresował się malarstwem. W 1823 został adiutantem polowym dowódcy pułku Grenadierów Gwardii Królewskiej gen. Wincentego Krasińskiego[3]. Awansował na kapitana[3]. W 1830 roku Suchodolski wziął udział w powstaniu listopadowym[3]. Walczył on między innymi pod Wawrem, Grochowem i Iganiami. W wolnym czasie zajmował się szkicowaniem scen z udziałem żołnierzy oraz portretów swoich kolegów.

Kariera artystyczna

edytuj

Po upadku powstania zdecydował się nie wyjeżdżać z kraju i przyjąć rządowe stypendium artystyczne. W latach 1832–1833 studiował malarstwo w Akademii Francuskiej w Rzymie, w pracowni Horacego Verneta. Malował tam sceny rodzajowe, m.in. o tematyce arabskiej[3]. W 1837 wrócił do Warszawy[3]. Przez pewien czas bywał w Krakowie, w Paryżu, kupił też w 1848 majątek w Bojmiu na Mazowszu[3]. W 1860 był jednym z założycieli Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych (1860) w Warszawie oraz Muzeum Sztuk Pięknych (1864)[3].

Zdobył popularność jako autor romantycznych obrazów o charakterze patriotycznym i batalistycznej tematyce. Malował głównie sceny historyczno-batalistyczne z okresu wojen napoleońskich i powstania listopadowego[3]. Uprawiał malarstwo amatorsko, jako formę deklaracji obywatelskiej. Znany jako malarz koni, malował kuligi, pokazy konne, portery końskie[3]. Dzięki niemu konie pojawiają się po raz pierwszy jako samodzielny temat – kontynuowany później m.in. przez Juliusza Kossaka.

Jego syn został uwięziony po powstaniu styczniowym, a Bojmie zostało zrujnowane[3]. Suchodolski zmarł tam w 1875 roku[3].

Obrazy

edytuj
  • Farys,
  • Gen. Chłopicki i gen. Skrzynecki na czele Wojska Polskiego,
  • Jadwiga, królowa Polska,
  • Książę Józef Poniatowski ze sztabem,
  • Napoleon i książę Józef Poniatowski pod Lipskiem,
  • Obrona zamku Fuengirola w Hiszpanii przez oddział 4 pułku piechoty z Księstwa Warszawskiego, olej na płótnie, 93 × 66 cm,
  • Stadnina, olej na płótnie, 151 × 200 cm,
  • Wzięcie sztandaru Mahometa pod Wiedniem,
  • Szturm na mury Saragossy,
  • Śmierć Cypriana Godebskiego pod Raszynem,
  • Śmierć księcia Józefa Poniatowskiego,
  • Śmierć księcia Józefa Poniatowskiego pod Lipskiem,
  • Śmierć Władysława pod Warną,
  • Bitwa pod Tudelą (Wincenty Krasiński składa Napoleonowi zdobyte sztandary), olej na płótnie, 76,5 × 101,5 cm (1827),
  • Pracownia Verneta (1832),
  • Bitwa po Raszynem (1832),
  • Krakusi (1832),
  • Odwrót partyzantów (1835),
  • Widok wzięcia szturmem fortecy Archałcyku (1839) nagrodzony pierścieniem brylantowym oraz tytułem członka Imperatorskiej Akademii Sztuk Pięknych przez Cesarza Rosji,
  • Wjazd gen. Henryka Dąbrowskiego do Rzymu, olej na płótnie, 73,5 × 61nbsp;cm (1850), Muzeum Narodowe w Warszawie
  • Portret konny Paskiewicza, olej na płótnie, 86,5 × 71 cm (1841), Muzeum Narodowe w Warszawie
  • Apoteoza Napoleona (1842),
  • Ułan i dziewczyna (1842),
  • Powitanie Krakowa (1842),
  • Wesele krakowskie (1842),
  • Zdobycie wąwozu Samosierra (1843),
  • Szturm na mury Saragossy (1843),
  • Śmierć Czarnieckiego (1844),
  • Obrona Częstochowy (1845),
  • Bitwa na San Domingo (1845),
  • Porwanie Amazonki (1845),
  • Pole Mokotowskie (1849),
  • Zwycięstwo pod Kircholmem,
  • Odpoczywający ułani, olej na płótnie, 52 × 40 cm (1852),
  • Wiosna we Włoszech (1853),
  • Lato na wyspie San Domingo (1853),
  • Jesień nad Renem (1853),
  • Szturm Oczakowa, olej na płótnie, 230 × 345 cm, (1853),
  • Zima w Rosji (1853),
  • Odwrót spod Moskwy, epizod z roku 1812, olej na płótnie, Muzeum Narodowe w Krakowie, (1854),
  • Biwak ułanów polskich pod Wagram, olej na płótnie, 76,7 × 83,5 cm (1859), Muzeum Narodowe w Warszawie
  • Bitwa pod Somosierrą, olej na płótnie, 144 × 193nbsp;cm (1860), Muzeum Narodowe w Warszawie
  • Polowanie na jelenia (1862),
  • Przejście wojsk Napoleona przez Berezynę, olej na płótnie, (1866)
  • Ucieczka[4]

Obrazy zaginione

edytuj
  • Sobieski pod Wiedniem (obraz zaginiony podczas II w.ś.)[3].
  • Madonna z Dzieciątkiem (obraz zaginiony podczas II w.ś.)[3].

Przypisy

edytuj
  1. January Suchodolski – oficer i malarz, naszdziennik.pl, [dostęp 2009-05-02].
  2. Encyklopedja Powszechna S. Orgelbranda, Tom XIV, Warszawa 1903, s. 151.
  3. a b c d e f g h i j k l m Konieczny, Brzeski, Mój wrzesień 1939..., s. 41.
  4. reprodukcja wraz z informacją, że obraz został odrestaurowany przez łódzkiego artystę-malarza Karola Endego; '[w:]' "Łódź w Ilustracji", z 29 X 1933, nr 44, s. 5:.

Bibliografia

edytuj
  • K. Sroczyńska, January Suchodolski, Warszawa 1984.
  • Bronisław Konieczny, Jan. Brzeski: Mój wrzesień 1939 : pamiętnik z kampanii wrześniowej spisany w obozie jenieckim. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego: Księg. Akademicka, 1999. ISBN 83-7188-328-5. s. 41 (notatka biograficzna).

Linki zewnętrzne

edytuj