Alchemia słowa
Alchemia słowa – erudycyjny esej (traktat[1]) dotyczący warsztatu pisarskiego różnych epok[2] autorstwa Jana Parandowskiego wydany po raz pierwszy w 1951 przez wydawnictwo Gebethner i Wolff[3].
Pierwszy zamysł napisania eseju powziął autor w okresie międzywojennym w Wilnie, ale pisanie dzieła rozpoczął w 1941, w czasie okupacji niemieckiej i kontynuował je po 1945 w Szwecji (w Bibliotece Królewskiej w Sztokholmie), Norwegii i Francji (w Bibliotece Narodowej Francji w Paryżu). Ostatecznie prace te zostały ukończone w Ustce, na kilka miesięcy przed wydaniem[4].
Według autora dzieło nie będąc ani zamaskowanym pamiętnikiem, ani podręcznikiem sztuki pisarskiej ma za cel wprowadzić ludzi obcujących z książką w proces jej powstawania, w różnorakie sprawy życia i twórczości pisarza, o jakich może nikt nie pomyśli biorąc do ręki jego dzieło[4]. Jest to książka poświęcona różnym aspektom powstawania literatury. Autor przytacza m.in. życiorysy uznanych pisarzy i trosk, jakie przysparzało im życie, w tym skomplikowane stosunki z wydawcami i sponsorami. Istotą książki jest przesłanie dotyczące roli literatury w życiu człowieka, a także mozołu, z jakim ona powstaje. Na stronach Alchemii słowa do głosu dochodzi elitaryzm cechujący perspektywę autora. Dezawuuje on kulturę masową, obawiając się z jednej strony spłycenia gustów czytelniczych, z drugiej strony nadmiernej merkantylizacji literatury[1].
Do 1998 ukazało się dziewięć wydań tego eseju[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Katarzyna Szkaradnik, I BOGIEM BYŁO SŁOWO (JAN PARANDOWSKI: 'ALCHEMIA SŁOWA'), w: Art Papier
- ↑ Antoni Bednarek, Jan Parandowski, KUL
- ↑ Zbigniew Herbert, Tadeusz Chrzanowski, Mój bliźni, mój bracie. Listy 1950–1998, przypis 100
- ↑ a b Jan Parandowski, Przedmowa do wydania VI, Alchemia słowa, Czytelnik, Warszawa, 1986, s. 7-10, ISBN 83-07-00608-2