Amatorowie herbaty i kuriera

obraz Feliksa Pęczarskiego

Amatorowie herbaty i kuriera – obraz olejny na płótnie autorstwa Feliksa Pęczarskiego, o wymiarach 91,5x76,5 cm. Datowany jest na prawdopodobnie 1826 rok. Własność Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku[1][2].

Amatorowie herbaty i kuriera
Ilustracja
Autor

Feliks Pęczarski

Rodzaj

malarstwo rodzajowe

Data powstania

1826

Medium

olej na płótnie

Wymiary

91,5 x 76,5 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Włocławek

Lokalizacja

Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku

Według niektórych źródeł, obraz jest tożsamy z dziełem pt. Czytelnicy Kuriera, wystawianym dwukrotnie w Warszawie w 1845 roku[3], które miało powstać właśnie ok. tego roku[4]. Chodzi tu jednak o inny obraz o tej samej tematyce, sprzedany w 1917 roku w warszawskim antykwariacie[5]. To dzieło (bądź jego autorska replika) współcześnie również znajduje się w kolekcji Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku[6].

Opis edytuj

Obraz przedstawia dwóch mężczyzn siedzących przy stole, prawdopodobnie w warszawskiej kawiarni[1]. Jeden z nich, siedzący po prawej stronie, pali papierosa. Drugi, ubrany w orientalne nakrycie głowy, czyta gazetę: Kuriera Warszawskiego. Stół zastawiony jest szklankami z herbatą, cukiernicą i papierośnicą, co stanowi swego rodzaju martwą naturę[2].

Historia edytuj

Dzieło powstało prawdopodobnie w 1826 roku w Warszawie. Obecnie znajduje się w Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, w mieście, gdzie Pęczarski spędził ostatnich piętnaście lat życia. Placówka konsekwentnie nabywa obrazy malarza. Licząca 12 dzieł kolekcja jest obecnie jedną z największych w Polsce. W przyszłości muzeum planuje utworzenie wystawy stałej dzieł artysty[1].

Jeszcze w 1990 roku, Zbiory Sztuki we Włocławku posiadały jedynie dwa obrazy Pęczarskiego. Wśród nich byli już Amatorowie herbaty i kuriera[7]. Do MZKiD dzieło mogło trafić za pośrednictwem ks. Ignacego Lasockiego. Płocki kolekcjoner sztuki posiadał duży prac dzieł Pęczarskiego, które po 1907 roku konsekwentnie wyprzedawał w celu sfinansowania budowy sierocińca. We Włocławku znajdują się m.in. prawdopodobne portrety jego rodziców, Ignacego Lasockiego oraz Natalii Polemir-Stekert[8][9]. Trafiły one jednak do tej kolekcji po 1990 roku[7]. W 1897 r. Lasocki odkupił trzy obrazy rodzajowe od spadkobierców handlarza win p. Bębenkowskiego. Ten nabył je bezpośrednio u artysty podczas jego pobytu w Płocku w 1850 roku. Następnie zdobiły one wnętrze jego kantoru. Wśród nich byli sławni Szulerzy przy świecy, a także obraz pod nazwą Amatorowie herbaty. Janusz Maciej Michałowski, historyk sztuki, autor artykułu pt. Feliks Pęczarski w Płocku utożsamia go z obrazem z ok. 1845 roku, sprzedanym w 1917 r. w antykwariacie w Warszawie. Także Piotr Cyniak w artykule dla Fundacji promocji sztuki „Niezła sztuka” utożsamia go z Amatorami herbaty i kuriera z połowy lat czterdziestych, którzy obecnie są własnością Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku[4][10][6]. Niewykluczone jest również, że to ostatnie dzieło może być repliką autorską obrazu wystawionego w Warszawie.

W 2019 roku obraz Amatorowie herbaty i kuriera z 1826 roku został poddany konserwacji w pracowni Edyty Hankowskiej-Czerwińskiej we Włocławku, w ramach programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pod nazwą Wspieranie działań muzealnych[2]. Program obejmował też konserwację i odrestaurowanie ram trzech portretów aut. Pęczarskiego - małżeństwa Lasockich oraz niezidentyfikowanego mężczyzny[1][11]. Po renowacji, został pokazany na wystawie czasowej w grudniu 2019 r. pod nazwą Cenne dzieło Feliksa Pęczarskiego po konserwacji[12]. Wystawie towarzyszyła prezentacja filmu krótkometrażowego o tym samym tytule, poświęconego postaci malarza oraz ukazującego przebieg prac konserwatorskich[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Jarosław Czerwiński, Wioleta Osińska, Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku: CENNE DZIEŁO FELIKSA PĘCZARSKIEGO PO KONSERWACJI. YouTube, 2019-12-06. [dostęp 2022-11-18]. (pol.).
  2. a b c Obraz "Amatorowie herbaty i kuriera" w: Katalog zbiorów online. Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku. [dostęp 2022-11-18]. (pol.).
  3. Irena Jakimowicz. „Studia z historii sztuki”. Tom 15. Tomasz Zieliński, kolekcjoner i Mecenas, s. 207, 1973. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk. ISSN 0081-7104. [dostęp 2022-11-18]. 
  4. a b Piotr Cyniak: Złoto, banknoty i herbata. Życie i twórczość Feliksa Pęczarskiego. Fundacja promocji sztuki „Niezła sztuka”, 2022-10-10. [dostęp 2022-11-18]. (pol.).
  5. Janusz Michałowski: Feliks Pęczarski w Płocku. 1959, s. 39-45.
  6. a b Obraz "Amatorzy herbaty i kuriera" w: Katalog zbiorów online [1] Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku [dostęp 2022-01-03] (pol.).
  7. a b Krystyna Kotula: Feliks Pęczarski (1804 lub 1805-1862). Artysta malarz. W: Zasłużeni dla Włocławka (XIII-XX wiek). Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 1991, s. 169-170.
  8. Feliks Pęczarski w: Katalog zbiorów online. Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku. [dostęp 2022-11-18]. (pol.).
  9. 6. Ksiądz Ignacy Lasocki - w służbie ludziom i miastu. W: Grupa „Szkolny Klub Wolontariusza” przy Zespole Szkół im. Leokadii Bergerowej w Płocku: My dla regionu II. Płock: Fundusz Lokalny Ziemi Płockiej „Młodzi Razem”, 2010, s. 15-17. [dostęp 2022-11-18].
  10. Janusz Michałowski: Feliks Pęczarski w Płocku. 1959, s. 39-45.
  11. Maciej Kowalczyk: Część muzealnych zbiorów po konserwacji. Włocławski Portal Internetowy Q4, 2020-01-02. [dostęp 2022-11-18]. (pol.).
  12. Jarosław Czerwiński: Dzieło sztuki po konserwacji. edupolis, 2019. [dostęp 2022-11-18]. (pol.).