An-Nasir Faradż
An-Nasir Faradż (arab. الناصر زين الدين فرج) (ur. 1389, zm. 23 maja 1412 w Damaszku) – sułtan Mameluków panujący w latach 1399-1405 i 1405-1412[1].
 Kompleks grobowy sułtana Barkuka wybudowany przez Faradża w Kairze | |
| Sułtan Mamelucki | |
| Okres |
od czerwiec 1399 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Sułtan Mamelucki | |
| Okres |
od 28 listopada 1405 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Przyczyna śmierci | |
| Ojciec | |
| Rodzeństwo |
Al-Mansur Abd al-Aziz |
Życiorys edytuj
Objęcie władzy i najazd Tamerlana edytuj
Wstąpił na tron w wieku dziesięciu lat po śmierci swojego ojca Barkuka (faktyczną władzę początkowo sprawowali wpływowi emirowie). Po wstąpieniu młodego sułtana na tron o sojusz przeciw Tamerlanowi bez skutku ubiegał się sułtan osmański Bajazyd I Błyskawica. Powodem tej decyzji mogła być chęć odzyskania przez Mameluków Malatyi[2].
W 1400 roku Faradż odrzucił żądania emisariusza Tamerlana, domagającego się uwolnienia więzionego przez Mameluków dowódcy timurydzkiego, Atilmysza i grożącego najazdem na Syrię i Egipt. Stało się to pretekstem najazdu wojsk mongolskich na Syrię w październiku 1400 roku. Wojska Tamerlana zdobyły twierdze Behesni i Aintab, następnie pokonały Mameluków w bitwie pod Aleppo, co doprowadziło do upadku tej twierdzy[2].
W reakcji na atak mongolski sułtan zebrał podwyższone podatki. Teren Syrii nawiedziły klęski zarazy i głodu, co stało się jedną z przyczyn zakończenia ofensywy wojsk Tamerlana (obok rosnących sił sułtana Bajezyda I). W wyniku najazdu An-Nasi Faradż podporządkował się najeźdźcy. Po bitwie pod Ankarą z 28 lipca 1402 roku w reakcji na rosnącą potęgę Timurydów sułtan Faradż zgodził się na wymienianie imienia Tamerlana w chutbie i zamieszczenie jego imienia na egipskich monetach[1][2].
Dalsze panowanie edytuj
Sułtan An-Nasir Faradż poślubił córki czterech wpływowych emirów. Podobnie jak jego ojciec prowadził politykę dynastycznego wiązania rodzin wpływowych emirów z rodem sułtańskim. Pochodzący z dynastii o czerkieskich korzeniach sułtan wspierał swoich rodaków na wysokie urzędy i przyczynił się do wzrostu elementu czerkieskiego w armii[3].
Po śmierci Tamerlana w lutym 1405 roku zanikł też związek sułtanatu z państwem czagatajskim. We wrześniu 1405 roku, w wyniku rywalizacji frakcji mameluków tureckich z czerkieskimi, sułtan został obalony, a na jego miejscu osadzono Al-Mansura Abd-al-Aziza. Odzyskał jednak władzę w listopadzie tego samego roku. W 1412 roku podczas trwania karnej kampanii przeciw syryjskim wasalom został uwięziony w Damaszku i stracony[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Faraj | Mamlūk Sultan, Egypt, Cairo | Britannica [online], www.britannica.com, 1 marca 2024 [dostęp 2024-03-23] (ang.).
- ↑ a b c Stanisław Rek, Ankara 1402, Wydawnictwo Bellona, 2019, s. 59-61, 67, 69, 73, 74, 76, 84, 172, ISBN 978-83-11-15673-9 [dostęp 2024-03-23] (pol.).
- ↑ Clément Onimus, Chapitre 4. L’ascension de la Maison du sultan, Bibliothèque historique des pays d’Islam, Paris: Éditions de la Sorbonne, 2019, s. 159–217, ISBN 979-10-351-0544-0 [dostęp 2024-03-23] (fr.).