Anna Kopeć

Sprawiedliwa wśród Narodów Świata

Anna Stefania Kopeć z d. Kulig (ur. 15 czerwca 1920 w Bieździedzy, zm. 25 marca 2018 w Sowinie) – polska rolniczka, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata, odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Anna Kopeć
Anna Stefania Kulig
Data i miejsce urodzenia

15 czerwca 1920
Bieździedza

Data i miejsce śmierci

25 marca 2018
Sowina

Miejsce spoczynku

Cmentarz Komunalny w Bieździedzy

Zawód, zajęcie

rolniczka

Narodowość

polska

Rodzice

Piotr Kulig i Emilia z d. Dziok

Małżeństwo

Stanisław Kopeć

Dzieci

5

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Życiorys

edytuj

Urodziła się 15 czerwca 1920 roku w Bieździedzy na Pogórzu Strzyżowskim, jako najstarsza z siedmiorga dzieci Piotra Kuliga i Emilii z domu Dziok (ur. 1896, zm. 1970)[1].

W dniu 8 sierpnia 1938 roku, w Bieździedzy zawarła związek małżeński ze Stanisławem Kopciem (1912–1988), który brał udział w Obronie Lwowa podczas kampanii wrześniowej[2]. W 1939 r. wraz z niespełna roczną córką Jadwigą zamieszkali w Sowinie koło Kołaczyc (powiat jasielski)[3], gdzie jeszcze w trakcie okupacji niemieckiej przyszło na świat ich drugie z pięciorga dzieci. Podczas II wojny światowej Anna Kopeć wraz z mężem podjęli decyzję o pomocy[4] dziewięcioosobowej żydowskiej rodzinie swoich sąsiadów – Kruegerów[5], właścicieli sklepu w centrum wioski (od 1942 roku Abraham wraz z synem Henrym ukrywali się na strychu ich domu, pozostali członkowie rodziny często zmieniali miejsce zamieszkania)[6]. Pomoc małżeństwu Kopciom w ukrywaniu rodziny Abrahama udzielały także inne rodziny z Sowiny: Frączków, Stasiowskich i Hendzlów[7]. Pomimo wysiłku małżeństwa Kopeć: Abraham Krueger, jego żona Helena i ich syn Henry zostali zamordowani w 1945 roku[3]. Córki Kruegerów przeżyły wojnę i wyemigrowały do Stanów Zjednoczonych[8]. Wraz z mężem trudniła się rolnictwem[9].

Zmarła 25 marca 2018 roku w swoim domu, w wieku 98 lat. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 27 marca. Rozpoczęła je msza święta w kościele Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Sowinie[10]. Spoczęła na Cmentarzu Komunalnym w Bieździedzy (nr grobu 558)[11].

Odznaczenia

edytuj

14 listopada 2002 Anna i Stanisław Kopeć zostali desygnowani do uhonorowania medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przyznanym przez Instytut Jad Waszem w Jerozolimie[12][13]. Uroczystej dekoracji dokonał w 2003 roku prof. Szewach Weiss, ówczesny ambasador Izraela w Polsce[2][14]. Również w Izraelu na terenie tegoż Instytutu zostało zasadzone drzewo upamiętniające rodzinę Kopciów[15]. Dnia 28 września 2017 prezydent RP Andrzej Duda odznaczył ją „za bohaterską postawę i niezwykłą odwagę w ratowaniu życia Żydom podczas II wojny światowej oraz za wybitne zasługi w obronie godności, człowieczeństwa i praw ludzkich”[16][17]Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[18]. Odznaczenie z rąk wojewody podkarpackiego Ewy Leniart odebrała 13 lutego 2018 w Rzeszowie[19] jej córka – Teresa Frączek[20].

Przypisy

edytuj
  1. Krueger z Sowiny (woj. podkarpackie). genealodzy.pl. [dostęp 2018-03-28].
  2. a b Historia pomocy – Rodzina Kopciów [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2018-03-28] (pol.).
  3. a b Groziła im śmierć, ale nigdy nie odmówili pomocy [online], www.jaslo4u.pl [dostęp 2018-03-28].
  4. Kopeć Anna – Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej [online], muzeumulmow.pl [dostęp 2018-03-28] (pol.).
  5. Marzena Miśkiewicz: Podarowali życie. twojejaslo.pl. [dostęp 2018-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-28)]. (pol.).
  6. The Righteous Among The Nations [online], db.yadvashem.org [dostęp 2018-03-28].
  7. The New York Times - wspomina czas holokaustu w Polsce- historia z Sowiny [online], www.kolaczyce.pl [dostęp 2018-04-05] (pol.).
  8. Grupa Wirtualna Polska, Anna Kopeć, „historiasowiny.bloog.pl” [dostęp 2018-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-28] (pol.).
  9. Marzena Miśkiewicz, Podarowali życie [online], twojejaslo.pl [dostęp 2018-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-28] (pol.).
  10. Ostatnie pożegnanie Anny Kopeć z Sowiny [online], www.jaslo4u.pl [dostęp 2018-03-28].
  11. GROBONET 2.5 – wyszukiwarka osób pochowanych – Cmentarze Komunalne [online], kolaczyce.artlookgallery.com [dostęp 2018-03-30] (pol.).
  12. Lista Jad Waszem [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2018-03-28] (pol.).
  13. Muzeum Polaków Ratujących Żydów/ Museum of Poles Saving Jews [online], www.facebook.com [dostęp 2018-03-28] (pol.).
  14. Parafia pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Sowinie – Gmina Kołaczyce [online], www.kolaczyce.pl [dostęp 2018-03-28] (pol.).
  15. G. Musiał, „Wspólna historia Polaków i Żydów z Sowiny na Podkarpaciu” wywiad z Anną Kopeć – VIII edycja konkursu Kamienie Pamięci – „Życie za życie”, 16 listopada 2016.
  16. Prezydent.pl, Prezydent: 17 marca narodowym dniem pamięci Polaków ratujących Żydów [online], www.prezydent.pl [dostęp 2018-03-28] (pol.).
  17. M.P. z 2017 r. poz. 1106
  18. MONITOR POLSKI [online], webcache.googleusercontent.com [dostęp 2018-03-28].
  19. Prestiżowe wyróżnienie dla Oddziału Udarowego Kliniki Neurologii [online], rzeszow.tvp.pl [dostęp 2018-03-28].
  20. Anna Kopeć odznaczona za niezwykłą odwagę w ratowaniu Żydów. jaslo4u.pl. [dostęp 2018-03-28].