Antoni Wandtke

Antoni Bazyli Wandtke
	; Antoni Wandtke (przed 1934)
	pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	13 września 1891 ; Zdunowice
Data i miejsce śmierci	12 sierpnia 1978 ; Katowice
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie;
Formacja	Korpus Ochrony Pogranicza
Jednostki	63 Toruński Pułk Piechoty; 35 Pułk Piechoty; 55 Poznański Pułk Piechoty; 81 Pułk Strzelców Grodzieńskich; 76 Lidzki Pułk Piechoty; Pułk KOP „Wilno”; 133 Pułk Piechoty
Stanowiska	dowódca batalionu; kwatermistrz pułku; zastępca dowódcy pułku; dowódca pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa; kampania wrześniowa
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Antoni Bazyli Wandtke (ur. 13 września 1891^[1] w Zdunowicach, zm. 12 sierpnia 1978 w Katowicach) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Antoni Bazyli Wandtke urodził się 13 września 1891 roku w Zdunowicach, w rodzinie Augusta, kierownika tamtejszej szkoły powszechnej, i Agaty z d. Błaszkowskiej^[2], jako najstarszy z dziewięciorga rodzeństwa^[3]. W 1911 roku ukończył Studium Nauczycielskie w Kościerzynie^[4]. W 1914 roku został zmobilizowany do Armii Cesarstwa Niemieckiego^[4].

Jesienią 1919 roku, w Gnieźnie, objął dowództwo III batalionu Toruńskiego pułku strzelców. W styczniu 1920 roku na czele dowodzonego przez siebie pododdziału wziął udział w zajęciu Pomorza^[4]. W trzeciej dekadzie tego samego miesiąca powierzono mu dowództwo nowo utworzonego batalionu sztabowego, występującego w strukturze pułku^[5]. 19 kwietnia 1920 roku na czele batalionu wyruszył na front i w pierwszej dekadzie maja skoncentrował się w Ostaszkiewiczach.

3 maja 1922 roku w Toruniu, jako pełniący obowiązki dowódcy 63 Toruńskiego pułku piechoty odebrał z rąk generała porucznika Władysława Sikorskiego chorągiew pułku. Tego samego dnia został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 519. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[6]. W 1923 roku pełnił obowiązki dowódcy batalionu sztabowego 35 pułku piechoty w Brześciu. W grudniu 1924 roku został przeniesiony do 55 pułku piechoty w Lesznie na stanowisko dowódcy III batalionu^[7]. W lipcu 1925 został przesunięty ze stanowiska komendanta składnicy wojennej na stanowisko kwatermistrza^[8], a w kwietniu 1928 roku na stanowisko dowódcy II batalionu^[9]. 23 stycznia 1929 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku i 20. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W 1932 roku pełnił służbę na stanowisku zastępcy dowódcy 81 pułku piechoty w Grodnie^[10]^[4]. Od 19 października 1931 roku był słuchaczem dwutygodniowego kursu informacyjno-gazowego w Szkole Gazowej w Warszawie^[11]. 13 listopada 1935 roku został dowódcą 76 Lidzkiego pułku piechoty w Grodnie. 1 lutego 1937 roku został mianowany dowódcą pułku KOP „Wilno” w Wilnie^[12]^[13]. Na pułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938 roku i 8. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[14].

W sierpniu 1939 roku, w czasie mobilizacji alarmowej, objął dowództwo rezerwowego 133 pułku piechoty. Na czele tego oddziału walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku. W latach 1939–1945 przebywał w niemieckiej niewoli, najdłużej w Oflagu II C Woldenberg.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 2456^[2]
Krzyż Walecznych^[15]
Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1931)^[16]
Brązowy Medal za Długoletnią Służbę (28 maja 1938)^[a]

Uwagi

↑ Medal nadany Rozkazem nr 25 Ministerstwa Spraw Wewnętrznych – Korpusu Ochrony Pogranicza z dnia 28 maja 1938 roku, pkt 4 (informacja ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).

Przypisy

↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 23 ogłoszono sprostowanie daty urodzenia z 15 września 1891 roku na 13 września 1891 roku oraz zmianę imienia „Antoni” na „Antoni Bazyli”.
↑ ^a ^b Kolekcja VM ↓, s. 1.
↑ Pułkownik WP August Wandtke, „Pomerania” nr 5 (88), Zarząd Główny Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, maj 1979, s. 36.
↑ ^a ^b ^c ^d Kolekcja VM ↓, s. 4.
↑ Ówczesny batalion sztabowy był pododdziałem wsparcia, w skład którego wchodziła kompania szturmowa, kompania karabinów maszynowych, pluton techniczny i pluton telegraficzny (łączności).
↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 36.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 127 z 4 grudnia 1924 roku, s. 714.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 77 z 24 lipca 1925 roku, s. 416.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 173.
↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 22, 609.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 260.
↑ Opinie podpułkowników piechoty, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/120, s. 30.
↑ Opinie dowódców pułków piechoty za 1936 rok, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/120, s. 52.
↑ Opinie pułkowników piechoty za 1938 rok, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/120, s. 310.
↑ Kolekcja VM ↓, s. 3.
↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.

Bibliografia

Wandtke Antoni. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.6-509 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-05-30].
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Aleksander Tomaszewski, Zarys historii wojennej 63-go Toruńskiego Pułku Piechoty, Warszawa 1929.

[17] Medal nadany Rozkazem nr 25 Ministerstwa Spraw Wewnętrznych – Korpusu Ochrony Pogranicza z dnia 28 maja 1938 roku, pkt 4 (informacja ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_2_z_26_stycznia_1934_roku,_s._23_ogłoszono_sprostowanie_daty_urodzenia_z_15_września_1891_roku_na_13_września_1891_roku_oraz_zmianę_imienia_„Antoni”_na_„Antoni_Bazyli”-1] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 23 ogłoszono sprostowanie daty urodzenia z 15 września 1891 roku na 13 września 1891 roku oraz zmianę imienia „Antoni” na „Antoni Bazyli”.

[CITEREFKolekcja_VMs._1-2] Kolekcja VM ↓, s. 1.

[3] Pułkownik WP August Wandtke, „Pomerania” nr 5 (88), Zarząd Główny Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, maj 1979, s. 36.

[CITEREFKolekcja_VMs._4-4] Kolekcja VM ↓, s. 4.

[5] Ówczesny batalion sztabowy był pododdziałem wsparcia, w skład którego wchodziła kompania szturmowa, kompania karabinów maszynowych, pluton techniczny i pluton telegraficzny (łączności).

[6] Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 36.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_127_z_4_grudnia_1924_roku,_s._714-7] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 127 z 4 grudnia 1924 roku, s. 714.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_77_z_24_lipca_1925_roku,_s._416-8] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 77 z 24 lipca 1925 roku, s. 416.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_9_z_26_kwietnia_1928_roku,_s._173-9] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 173.

[CITEREFRocznik_Oficerski193222,_609-10] Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 22, 609.

[11] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 260.

[12] Opinie podpułkowników piechoty, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/120, s. 30.

[13] Opinie dowódców pułków piechoty za 1936 rok, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/120, s. 52.

[14] Opinie pułkowników piechoty za 1938 rok, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/120, s. 310.

[CITEREFKolekcja_VMs._3-15] Kolekcja VM ↓, s. 3.

[16] M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[a]