Wikipedia

Antonina Vallentin

Antonina Vallentin (z domu Silberstein, ur. 15 października 1893 we Lwowie, zm. 18 sierpnia 1957 w Paryżu) – polska pisarka, malarka, tłumaczka, historyk sztuki pochodzenia żydowskiego.

Antonina Vallentin
Imię i nazwisko urodzenia

Antonina Silberstein

Data i miejsce urodzenia

15 października 1893
Lwów

Data i miejsce śmierci

18 sierpnia 1957
Paryż

Zawód, zajęcie

pisarka, malarka, tłumaczka, historyk sztuki

Małżeństwo

Julien Luchaire (1929–1949)

Życiorys

edytuj

Urodziła się 15 października 1893 roku we Lwowie[1], jej ojcem był dr Silberstein[2]. Była pochodzenia żydowskiego, przez całe życie praktykowała judaizm[3]. Studiowała malarstwo i grawiurowanie. Uznawszy, że brakuje jej talentu artystycznego, przerzuciła się na historię sztuki[2].

W 1920 roku zadebiutowała jako pisarka, wydając w Berlinie zbiór baśni i grotesk Die purpurne Flut. Marchen und Grotesk[4]. W następnych latach zajmowała się przekładem z języka angielskiego na niemiecki, redagowała czasopismo kulturalne „Nord und Süd”(inne języki) oraz udzielała komentarzy na temat bieżącej polityki[5]. W 1922 roku ogłosiła, że Gustav Stresemann będzie w przyszłości niemieckim mężem stanu. Rok później Stresemann został kanclerzem Republiki Weimarskiej, w następnych latach sprawował stanowisko ministra spraw zagranicznych. Vallentin została sekretarką i doradczynią Stressmana[6]. Angażowała się w pojednanie francusko-niemieckie[7].

W Berlinie oraz Paryżu prowadziła salony towarzyskie[8]. Przyjaźniła się z Albertem Einsteinem[9]. Z okazji obchodów swoich 50. urodzin fizyk dziękował pisarce za redakcję „Nord und Süd”[5]. Vallentin znała się również m.in. z niemieckimi pisarzami Heinrichem i Thomasem Mannem, kardynałem Pacellim (późniejszym papieżem Piusem XII), brytyjskim pisarzem Herbertem Georgem Wellsem[6], francuskim działaczem komunistycznym Marcelem Cachinem, francuskim powieściopisarzem i teoretykiem nacjonalizmu Mauricem Barrèsem[10], austriackim pisarzem Stefanem Zweigem[11], polsko-belgijskim pianistą pochodzenia żydowskiego Stefanem Askenazym[12]. W 1933 roku wspierała żydowskich pisarzy, prześladowanych przez Niemców w III Rzeszy[13].

Pod koniec lat 20. XX wieku porzuciła dziennikarstwo na rzecz pisarstwa. W 1930 roku napisała biografię Stresemanna. W ciągu roku ukazało się 14 edycji książki w czterech językach[11]. W 1934 roku wydała biografię Heinricha Heinego[14]. Ponadto w latach 30. XX wieku tłumaczyła z języka niemieckiego na francuski[15]. W 1938 roku wydała biografię Leonarda da Vinci. Książka cieszyła się bardzo dużą popularnością, w Stanach Zjednoczonych sprzedano 150 tys. egzemplarzy. W 1939 roku Vallentin podpisała umowę na wydanie polską edycję; tłumaczenie na język polski ukazało się w 1951 roku[16]. W trzy miesiące sprzedano 9,3 tys. egzemplarzy[17]. Po II wojnie światowej książka cieszyła się bardzo dużą popularnością w Argentynie[18].

W październiku 1939 roku Vallentin nawiązała kontakt z generałem Władysławem Sikorskim. Nawiązała współpracę z działem propagandy[16]. W broszurze Les atrocités allemandes en Pologne opisywała przebieg kampanii wrześniowej i relacje żołnierzy. Zwracała uwagę na problem antysemityzmu wśród żołnierzy polskich przebywających we Francji oraz przenoszenie ambicji personalnych na służbę wojskową[19]. Podkreślała, że III Rzesza ingeruje w relacje polsko-żydowskie w celu przekonania Polaków, że za ich problemy odpowiadają Żydzi[20]. 15 maja 1940 roku Vallentin wraz z mężem, matką i córką uciekli do południowej Francji[21]. Podczas II wojny światowej jej biografia Heinego i broszura Les atrocités allemandes en Pologne zostały ocenzurowane[22]. Nie mogąc ze względu na rodzinę opuścić Francji, podjęła się ukończenia biografii Francisca Goyi. Po samobójstwie Zweiga (23 lutego 1942) Vallentin również próbowała odebrać sobie życie[23].

Po II wojnie światowej marzyła o emigracji do Stanów Zjednoczonych. Krytycznie odnosiła się o sytuacji politycznej powojennej Francji[24]. Strajk powszechny we Francji w 1947 roku porównała do kolaboracji podczas wojny. W reportażu dla „La Tribune de Nations” opisała swój kontakt z neonazizmem w Niemczech. Krytycznie odnosiła się do zajmowania wysokich pozycji przez dawnych nazistów i biznesmenów współpracujących z reżimem hitlerowskim[25]. W innym reportażu podkreślała, że Francuzi i Niemcy pragną pokoju i są niechętni remilitaryzacji Niemiec[17].

Kilkakrotnie uczestniczyła w kongresach PEN-Clubu: w Sztokholmie (1946), Zurychu (1947), Wenecji (1949)[25]. Po wojnie wydała kilka biografii[18]. Chciała wydać powieść Tant que nous vivons (pol. Póki my żyjemy)[18].

Według różnych relacji w 1921 wyszła za mąż za Maxima Vallentina (zamożnego niemieckiego Żyda). Związek z Vallentinem miał trwać około roku[4]. W lipcu 1929 roku wyszła za francuskiego pisarza i romanistę Juliena Luchaire’a(inne języki) (1876–1962)[26]. Para wzięła rozwód w 1949 roku[3].

Zmarła 18 sierpnia 1957 roku w Paryżu[1]. Do końca życia była aktywna zawodowo[9].

Twórczość pisarska

edytuj

(Na podstawie materiałów źródłowych[14][27])

  • Heinri Heine (1934)
  • Leonardo da Vinci (1938)
  • Mirabeau (1946)
  • Goya (1949)
  • H. G. Wells (1950)
  • El Greco (1951)
  • Einstein (1954)
  • Picasso (1957)

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Vallentin, Antonina. degruyter.com. [dostęp 2024-04-28]. (niem.).
  2. ↑ a b Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 117.
  3. ↑ a b Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 140.
  4. ↑ a b Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 118.
  5. ↑ a b Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 118–119.
  6. ↑ a b Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 119.
  7. ↑ Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 121.
  8. ↑ Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 119, 122.
  9. ↑ a b Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 138.
  10. ↑ Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 122.
  11. ↑ a b Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 123.
  12. ↑ Baranowski 2021 ↓, s. 31.
  13. ↑ Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 124.
  14. ↑ a b Polet 2002 ↓, s. 860.
  15. ↑ Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 125.
  16. ↑ a b Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 126.
  17. ↑ a b Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 136.
  18. ↑ a b c Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 137.
  19. ↑ Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 127.
  20. ↑ Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 128.
  21. ↑ Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 129.
  22. ↑ Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 130.
  23. ↑ Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 131.
  24. ↑ Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 134.
  25. ↑ a b Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 135.
  26. ↑ Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 121–122.
  27. ↑ Taylor-Terlecka 2015 ↓, s. 126, 137.

Bibliografia

edytuj
  • Tomasz Baranowski: Stefan Askenase jako wybitny pianista i pedagog. Szkic do portretu artysty w 35. rocznicę śmierci. W: Żydzi w kulturze muzycznej Galicji. Tom 1. Ewa Nidecka (red.). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021. ISBN 978-83-7996-913-5.
  • Jean-Claude Polet: Auteurs européens du premier XXe siècle: 2. Cérémonial pour la mort du sphynx (1940-1958). De Boeck Supérieur, 2002.
  • Nina Taylor-Terlecka: Antonina Vallentin – lwowianka – poliglotka – literatka. W: Żydzi Wschodniej Polski. Seria III: Kobieta żydowska. Anna Janicka, Jarosław Ławski, Barbara Olech (red.). Białystok: Wydawnictwo Alter Studio, 2015.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Antonina_Vallentin&oldid=73643995”