Archidiecezja Nowego Jorku

Archidiecezja Nowego Jorku (łac. Archidioecesis Neo-Eboracensis, ang. Archdiocese of New York) – rzymskokatolicka archidiecezja metropolitalna ze stolicą w Nowym Jorku, w stanie Nowy Jork, w Stanach Zjednoczonych.

Archidiecezja Nowy Jork

Katedra św. Patryka w Nowym Jorku
Państwo	Stany Zjednoczone
Siedziba	Nowy Jork, Nowy Jork 1011 1st Avenue New York, NY
Data powołania	8 kwietnia 1808
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	Nowy Jork
Katedra diecezjalna	Katedra Świętego Patryka w Nowym Jorku
Biskup diecezjalny	kard. Timothy Dolan
Biskup pomocniczy	Peter Byrne Gerardo Colacicco Edmund Whalen John Bonnici Joseph Espaillat
Biskup senior	John O’Hara John Jenik
Dane statystyczne (2004)
Liczba wiernych • odsetek wiernych	2 521 087 45%
Liczba kapłanów	1835
Liczba parafii	480
Powierzchnia	12 212 km²
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych Nowy Jork, Nowy Jork
40°45′26,8″N 73°57′48,9″W
Strona internetowa

Herb Archidiecezji

Wnętrze katedry św. Patryka

Mapa archidiecezji Nowy Jork

Katedrą diecezjalną jest katedra św. Patryka w Nowym Jorku.

Archidiecezja znajduje się w regionie II (NY) i obejmuje terytorialnie hrabstwa Nowy Jork, Bronx, Richmond, (zbieżne odpowiednio z dzielnicami Manhattanu, Bronx i Staten Island), a także hrabstwa Dutchess, Orange, Putnam, Rockland, Sullivan, Ulster i Westchester w stanie Nowy Jork.

Historia

Terytorium obecnej archidiecezji było częścią Prefektury Apostolskiej Stanów Zjednoczonych Ameryki, powstałej 26 listopada 1784, która to 6 listopada 1789 została podniesiona do rangi diecezji ze stolicą w Baltimore.

Pierwszym katolickim kościołem w Nowym Jorku był kościół św. Piotra przy Barclay Street. Plac został zakupiony od Trinity Episcopal Church i sfinansowany przez hiszpańskiego konsula.

8 kwietnia 1808 Stolica Apostolska podniosła diecezję Baltimore do rangi archidiecezji i wyodrębniła diecezje Filadelfii, Bostonu, Nowego Jorku i Bardstown. W chwili ustanowienia, diecezja nowojorska obejmowała stan Nowy Jork i hrabstwa w stanie New Jersey: Sussex, Bergen, Morris, Essex, Somerset, Middlesex, i Monmouth.

W związku z tym, że pierwszy mianowany biskup nie mógł odpłynąć z Włoch, ze względu na blokadę napoleońską, administratorem został mianowany ks. Kohlman. Przypisuje mu się zorganizowanie diecezji i przygotowanie do budowy katedry św. Patryka przy Mulberry St. Wśród trudności na jakie w tym czasie napotykali katolicy był antykatolicki fanatyzm w szkolnictwie Nowego Jorku. Silne ruchy natywistyczne starały się trzymać katolików z dala od kraju i zapobiegać ich rozwojowi.

23 kwietnia 1847 z terytorium diecezji wyodrębniono diecezje Albany i Buffalo, a 19 lipca 1850 diecezja została podniesiona do rangi archidiecezji. 29 lipca 1853 ponownie wyodrębniono kolejne diecezje Newark w New Jersey i Brooklyn.

Biskupi diecezjalni

Diecezja Nowy Jork (1808–1850)

• Richard Luke Concanen OP (1808–1810)
• John Connolly OP (1814–1825)
• John Dubois (1826–1842)

Archidiecezja Nowy Jork (od 1850 roku)

• John Joseph Hughes (1842–1864)
• Kardynał John McCloskey (1864–1885)
• Michael Corrigan (1885–1902)
• Kardynał John Murphy Farley (1902–1918)
• Kardynał Patrick Joseph Hayes (1919–1938)
• Kardynał Francis Spellman (1939–1967)
• Kardynał Terence Cooke (1968–1983)
• Kardynał John Joseph O’Connor (1984–2000)
• Kardynał Edward Egan (2000–2009)
• Kardynał Timothy Dolan (2009–obecnie)

Biskupi pomocniczy

1. John Murphy Farley (1842-1918) - 1895-1902, następnie arcybiskup Nowego Jorku (1902-1918)
2. Thomas Francis Cusack (1862-1918) - 1904-1915, następnie biskup diecezjalny Albany (1915-1918)
3. Patrick Joseph Hayes (1867-1938) - 1914-1919, następnie arcybiskup Nowego Jorku (1919-1938)
4. John Joseph Dunn (1869-1933) - 1921-1933, zmarł
5. Stephen Joseph Donahue (1893-1982) - 1934-1972, emerytowany
6. James Francis McIntyre (1886-1979) - 1940-1946, następnie koadiutor arcybiskupa Nowego Jorku (1946-1948) i arcybiskup Los Angeles (1948-1970)
7. Joseph Patrick Donahue (1870-1959) - 1945-1959, zmarł
8. Thomas John McDonnell (1894-1961) - 1947-1951, następnie koadiutor biskupa Wheeling (1951-1961)
9. Joseph Francis Flannelly (1894-1973) - 1948-1969, emerytowany
10. Fulton Sheen (1895-1979) - 1951-1966, następnie biskup diecezjalny Rochester (1966-1969)
11. Edward Vincent Dargin (1898-1981) - 1953-1973, emerytowany
12. Walter Philip Kellenberg (1901-1986) - 1953-1954, następnie biskup diecezjalny Ogdensburga (1954-1957) i Rockville Centre (1957-1976)
13. Joseph Maria Pernicone (1903-1985) - 1954-1978, emerytowany
14. James Henry Ambrose Griffiths (1903-1964) - 1955-1964, wcześniej biskup pomocniczy archidiecezji wojskowej USA (1949-1955)
15. John Michael Fearns (1897-1977) - 1957-1972, emerytowany
16. John Joseph Maguire (1904-1989) - 1959-1965, następnie koadiutor arcybiskupa Nowego Jorku (1965-1980)
17. Edward Ernest Swanstrom (1903-1985) - 1960-1978, emerytowany
18. James Edward McManus CSsR (1900-1976) - 1963-1970, wcześniej biskup diecezjalny Ponce (1947-1963), emerytowany
19. George Henry Guilfoyle (1913-1991) - 1964-1968, następnie biskup diecezjalny Camden (1968-1989)
20. Terence Cooke (1921-1983) - 1965-1968, następnie arcybiskup Nowego Jorku (1968-1983)
21. Edwin Bernard Broderick (1917-2006) - 1967-1969, następnie biskup diecezjalny Albany (1969-1976)
22. Patrick Vincent Ahern (1919-2011) - 1970-1994, emerytowany
23. Edward Dennis Head (1919-2005) - 1970-1973, następnie biskup diecezjalny Buffalo (1973-1995)
24. James Patrick Mahoney (1925-2002) - 1972-1997, emerytowany
25. Anthony Francis Mestice (1923-2011) - 1973-2001, emerytowany
26. Francisco Garmendia Ayestarán (1924-2005) - 1977-2001, emerytowany
27. Austin Bernard Vaughan (1927-2000) - 1977-2000, zmarł
28. Theodore McCarrick (1930-) - 1977-1981, następnie biskup diecezjalny Metuchen (1981-1986), arcybiskup Newark (1986-2000) i Waszyngtonu (2000-2006)
29. Emerson John Moore (1938-1995) - 1982-1995, zmarł
30. Joseph Thomas O'Keefe (1919-1997) - 1982-1987, następnie biskup diecezjalny Syracuse (1987-1995)
31. Edward Egan (1932-2015) - 1985-1988, następnie biskup diecezjalny Bridgeport (1988-2000) i arcybiskup Nowego Jorku (2000-2009)
32. William McCormack (1924-2013) - 1986-2001, emerytowany
33. Patrick Joseph Thomas Sheridan (1922-2011) - 1990-2001, emerytowany
34. Henry Mansell (1937-) - 1992-1995, następnie biskup diecezjalny Buffalo (1995-2003) i arcybiskup Hartford (2003-2013)
35. Edwin O’Brien (1939-) - 1996-1997, następnie arcybiskup archidiecezji wojskowej USA (1997-2007), arcybiskup Baltimore (2007-2011) i wielki mistrz Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie (2011-2019)
36. Robert Brucato (1931-2018) - 1997-2006, emerytowany
37. James Francis McCarthy (1942-) - 1999-2002, emerytowany
38. Josu Iriondo (1938-) - 2001-2014, emerytowany
39. Dominick Lagonegro (1943-) - 2001-2018, emerytowany
40. Timothy McDonnell (1937-) - 2001-2004, następnie biskup diecezjalny Springfield w Massachusetts (2004-2014)
41. Dennis Sullivan (1945-) - 2004-2013, następnie biskup diecezjalny Camden (2013-)
42. Gerald Walsh (1942-) - 2004-2017, emerytowany
43. Peter Byrne (1951-) - od 2014
44. John Jenik (1944-) - 2014-2019, emerytowany
45. John O’Hara (1946-) - od 2014-2021, emerytowany
46. Gerardo Colacicco (1955-) - od 2019
47. Edmund Whalen (1958-) - od 2019
48. John Bonnici (1965-) - od 2022
49. Joseph Espaillat (1976-) - od 2022

Parafie

Parafie archidiecezji Nowy Jork opisane na Wikipedii:

• Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Haverstraw
• Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Kingston
• Parafia św. Jana Ewangelisty w Mahopac
• Parafia św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Nowym Jorku
• Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Port Chester
• Parafia św. Józefa w Poughkeepsie
• Parafia św. Stanisława Kostki w Staten Island

Święci, błogosławieni i Słudzy Boży, Nowego Jorku

• Św. Elżbieta (Elizabeth Ann Seton) – znana również jako Matka Seton, założycielka Zakonu Sióstr Miłosierdzia, pierwsza święta kanonizowana w Nowym Jorku. Pierwsza, urodzona w Stanach Zjednoczonych, kanonizowana na świętą. Ciotka biskupa James Roosevelt Bayley (pierwszego biskupa Newark, New Jersey, a ósmego arcybiskupa Baltimore).
• Św. Franciszka (Frances Xavier Cabrini) – znana również jako Matka Cabrini, założycielka Zakonu Sióstr Misjonarek Najświętszego Serca Pana Jezusa.
• Św. Izaak Jogues – jezuicki misjonarz, aktywny na północy stanu Nowy Jork, ale przed utworzeniem diecezji w Nowym Jorku.
• Św. Jan Nepomucen Neumann – przyjął święcenia kapłańskie w Nowym Jorku, później wstąpił do Redemptorystów. Był czwartym biskupem Filadelfii (1852/60), a pierwszym, kanonizowanym biskupem Stanów Zjednoczonych. Jako biskup Filadelfii, założył pierwszy, katolicki, diecezjalny szkolny system w Stanach Zjednoczonych.
• Św. Kateri Tekakwitha
• Sługa Boży Fulton Sheen
• Sługa Boży Pierre Toussaint
• Sługa Boży Terence Cooke
• Sługa Boży Isaac Thomas Hecker – założyciel zgromadzenia paulistów.
• Sługa Boży Vincent Robert Capodanno – kapelan Marynarki Wojennej podczas wojny w Wietnamie, udekorowany Medalem Honoru.
• Sługa Boży Dorothy Day – rozpoczęty proces beatyfikacyjny w Rzymie.
• Sługa Boży Rose Hawthorne Lathrop – założycielka Sióstr Dominikanek Hawthorne.

Bibliografia

• The Official Catholic Directory 2009 Edition

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona archidiecezji
• Archdiocese of New York – Catholic hierarchy (ang.)