Artur Szablak
Artur Emanuel Szablak (ur. 6 czerwca 1965, zm. 23 lipca 2022[7]) – polski działacz neofaszystowski, wiceprezes Narodowego Odrodzenia Polski (NOP), szef Centrum Koordynacyjnego Europejskiego Frontu Narodowego, prezes Stowarzyszenia Pamięci Żołnierzy Wyklętych (2015–2022).
| Data urodzenia |
6 czerwca 1965 |
|---|---|
| Data śmierci |
23 lipca 2022[1] |
| wiceprezes | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
| Następca |
Michał Lewandowski |
| szef Centrum Koordynacyjnego | |
| Okres |
od 2003 lub 2004[5] |
| Przynależność polityczna |
Europejski Front Narodowy |
| prezes | |
| Okres |
od 2015[6] |
| Przynależność polityczna |
Stowarzyszenie Pamięci Żołnierzy Wyklętych |
| Poprzednik |
Piotr Przetacki |
Życiorys edytuj
W 1981 roku obok Bogdana Byrzykowskiego i Adama Gmurczyka wziął udział w założeniu Narodowego Odrodzenia Polski (początkowo pod postacią „forum dyskusyjnego młodzieży o poglądach narodowych”[8]).
Należał do sformowanej w czerwcu 1990 roku przez Bolesława Tejkowskiego zjednoczonej partii neofaszystowskiej o zabarwieniu panslawistycznym, antyglobalistycznym, ekologicznym i antyklerykalnym pod nazwą Polska Wspólnota Narodowa – Polskie Stronnictwo Narodowe (PWN–PSN), która wychodziła od tradycji endeckich[9]. W imieniu zarządu wojewódzkiego PWN–PSN w Warszawie, niezadowolonego z poczynań przywódcy, próbował 15 września 1990 roku w asyście Mariusza Kopczyńskiego i Bogdana Kozieł-Salskiego wymusić przy użyciu pistoletu gazowego przekazanie władzy przez Zarząd Naczelny, po czym 29 września tegoż roku został wydalony ze stronnictwa z resztą opozycji[10].
Wraz z NOP przeszedł w 1992 roku pod wpływem Roberto Fiore i Derka Hollanda na reprezentowane wówczas przez Brytyjską Partię Narodową pozycje międzynarodowej trzeciej drogi, obejmujące tradycjonalizm katolicki i legionaryzm[11] w ramach realizacji „idei sojuszu nacjonalizmów przeciw globalnej dominacji liberalizmu”[12]. W 1996 roku Szablak napisał na łamach „Szczerbca”: „Jesteśmy ruchem katolickim, a poglądy rasistowskie nijak się mają do chrześcijaństwa. Według nauki katolickiej pogląd, że jedna rasa jest lepsza od drugiej jest herezją i uważam, że nic nie stoi na przeszkodzie, abyśmy wydali ulotki-plakaty jednoznacznie potępiające rasizm, nazizm i hitleryzm”[13]. Reprezentował NOP na Konferencji Narodowej w Poznaniu w 1998 rok, gdzie opowiedział się za chrześcijaństwem przedsoborowym[14].
W toku pierwszej dekady XXI w. Szablak sprawował funkcję wiceprezesa NOP u boku Adama Gmurczyka. Po przystąpieniu przez NOP do Europejskiego Frontu Narodowego, zrzeszającego w latach 2003–2009 partie neofaszystowskie, takie jak Złoty Świt, Narodowodemokratyczna Partia Niemiec czy Ogólnoukraińskie Zjednoczenie „Swoboda”, został szefem Centrum Koordynacyjnego EFN[5].
Przed 2012 rokiem Szablak ustąpił z zarządu NOP, a 12 maja 2015 roku objął po Piotrze Przetackim prezesurę Stowarzyszenia Pamięci Żołnierzy Wyklętych[15][16][17]. W 2014 roku niezarejestrowane jeszcze Stowarzyszenie patronowało dwóm festiwalom muzyki spod znaku Krwi i Honoru w Ostródzie[18]. Szablak jako prezes Stowarzyszenia wygłosił publiczne prelekcje z okazji obchodów rocznic patriotycznych oraz rekonstrukcji historycznych – m.in. podczas uroczystości upamiętniających mjr. Mariana Bernaciaka w Rykach w 2016 roku[19] i podczas świętowania rocznicy powstania styczniowego w Fijałkowie koło Przasnysza w 2018 roku[20]. Był sygnatariuszem listu otwartego w sprawie Kwatery na Łączce w 2015 roku[21]. Stowarzyszenie znalazło się w 2016 roku w Społecznym Komitecie Obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”[22], a w 2018 roku współorganizowało obchody Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” w Jeleniej Górze[23].
Pogrzeb Szablaka odbył się 29 lipca 2022 roku w obrządku rzymskokatolickim[24] na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie[7]. Grecka partia neonazistowska Złoty Świt opublikowała własny nekrolog Szablaka, w którym poleciła go wiecznej pamięci NOP-u obok dwóch własnych aktywistów zastrzelonych w odwecie za zabójstwo rapera Pavlosa Fyssasa w 2013 roku[25].
Przypisy edytuj
- ↑ In Memoriam: Zmarł Artur Szablak [online], Narodowe Odrodzenie Polski.
- ↑ Sprawozdanie Rady Wykonawczej Narodowego Odrodzenia Polski za okres 31 maja 2001 r. do 31 grudnia 2001 r. o źródłach pozyskania środków finansowych [online], Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2023-12-01].
- ↑ Sprawozdanie Rady Wykonawczej Narodowego Odrodzenia Polski o źródłach pozyskania środków finansowych w roku kalendarzowym 2007 [online], Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2023-12-01].
- ↑ Sprawozdanie Rady Wykonawczej Narodowego Odrodzenia Polski za okres 01.01.2011–31.12.2011 r. o źródłach pozyskania środków finansowych [online], Państwowa Komisja Wyborcza.
- ↑ a b Międzynarodowa Trzecia Pozycja – Europejski Front Narodowy [online], nacjonalista.pl, 30 lipca 2023 [dostęp 2023-12-01].
- ↑ Sprawozdanie Rady Wykonawczej Narodowego Odrodzenia Polski za okres 01.01.2014–31.12.2014 r. o źródłach pozyskania środków finansowych [online], Krajowy Rejestr Sądowy [zarchiwizowane z adresu 2015-09-23].
- ↑ a b Nekrolog Artur Szablak [online], AMENO Zakład Usług Pogrzebowych [dostęp 2023-12-10] (pol.).
- ↑ Tomasiewicz 2003 ↓, s. 59.
- ↑ Tomasiewicz 2010 ↓.
- ↑ Tomasiewicz 2003 ↓, s. 136–137.
- ↑ Karczewski 2015 ↓, s. 26–27.
- ↑ Jajecznik 2013 ↓, s. 469.
- ↑ Karczewski 2015 ↓, s. 123.
- ↑ Karczewski 2015 ↓, s. 80.
- ↑ Stowarzyszenie Pamięci Żołnierzy Wyklętych [online], Krajowy Rejestr Sądowy, 20 stycznia 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-05-30].
- ↑ Stowarzyszenie Pamięci Żołnierzy Wyklętych [online], Krajowy Rejestr Sądowy, 12 maja 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-09-23].
- ↑ Stowarzyszenie Pamięci Żołnierzy Wyklętych [online], Fundacja „Moje Państwo” [dostęp 2023-12-01], Cytat: Celem stowarzyszenia jest prowadzenie działalności edukacyjnej dotyczącej historii Polski i Europy, ze szczególnym uwzględnieniem walk podziemia niepodległościowego w latach 1944–1956.
- ↑ Robert Biedroń, Interpelacja nr 26507 do ministra spraw wewnętrznych w sprawie dwóch planowanych na 2014 r. festiwali propagujących ideologię neonazizmu [online], Sejm RP, 27 maja 2014.
- ↑ Ku czci „Orlika” [online], Nasz Dziennik, 15 czerwca 2016.
- ↑ Wojciech Ostrowski, Bez nich nie byłoby wolnej Polski [online], Gość Niedzielny, 12 lutego 2018 [dostęp 2023-11-30].
- ↑ Tadeusz Isakowicz-Zaleski, List otwarty do rodzin Żołnierzy Wyklętych-Niezłomnych warszawskiej „Łączki” cmentarza powązkowskiego [online], Rozmyślania w Blogu..., 16 września 2015 [dostęp 2023-11-30].
- ↑ Kalendarium uroczystości w ramach obchodów ogólnopolskich ku czci „żołnierzy wyklętych”, objętych patronatem narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy [online], Kuratorium Oświaty w Warszawie, 2016 [dostęp 2023-12-01].
- ↑ Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” – obchody w Jeleniej Górze [online], Oficjalna strona miasta Jelenia Góra, 2018 [dostęp 2023-12-01].
- ↑ Nasza pamięć. Pogrzeb Artura Szablaka [online], Narodowe Odrodzenie Polski, 2 sierpnia 2022 [dostęp 2023-11-30].
- ↑ Για τον Συναγωνιστή Artur Szablak [online], Χρυσή Αυγή, 26 lipca 2022.
Bibliografia edytuj
- Jarosław Tomasiewicz, Ugrupowania neoendeckie w III Rzeczypospolitej, Toruń: Adam Marszałek, 2003.
- Jarosław Tomasiewicz, Polska Wspólnota Narodowa – Polskie Stronnictwo Narodowe jako przykład nacjonalizmu świeckiego we współczesnej Polsce, [w:] Bogumił Grott (red.), Różne oblicza nacjonalizmów. Polityka - religia - etos, Kraków: Nomos, 2010, s. 221–241, ISBN 978-83-7688-236-9.
- Krzysztof Karczewski, Ani liberalizm, ani marksizm. Koncepcje ideowo-polityczne współczesnego polskiego narodowego radykalizmu na przykładzie Narodowego Odrodzenia Polski, Szczecin 2015.
- Konrad Jajecznik, Wizje Europy w polskiej myśli nacjonalistycznej po 1989 roku, [w:] Ewa Maj i inni red., Europejskie inspiracje myśli politycznej w Polsce od XIX do XXI wieku. Recepcja – kontynuacja – interpretacja, Lublin: UMCS, 2013, s. 441–475.