Wikipedia

Asmita

Asmita (dewanagari trl. asmitā) – termin z filozofii indyjskiej objaśniany jako świadomość „jestem”[1], stan „jestem”[2]. Stan „jestem” świadomości empirycznej, to szczególny stan ćitty[3] (czystego umysłu, wyższego umysłu) , który uzurpuje sobie pozycję, by pełnić rolę jaźni (faktycznego bytu podmiotowego jednostki). Polega na błędnym doświadczaniu braku oddzielności pomiędzy podmiotem widzenia i aktem widzenia[4].

Pośredni ewolut prakryti edytuj

Asmita, gdy przedstawiana jest[5] jako tattwa ahamkara, wyłania się z buddhi w momencie powstawania świadomości podmiotowej[6]. Guną przeważającą w niej jest radźas. W toku dalszej ewolucji prakryti, asmita jest podłożem dla powstawania:

  1. manasu, buddhindrija (psychicznych organów poznania), karmendrija (psychicznych organów działania)
  2. elementów typu tanmatra i mahabhuta.

Przypadek z punktu pierwszego ma miejsce przy poddominacji guny sattwa, przypadek drugi podczas poddominacji guny tamas w substancji (zasadniczo radźasowej) asmity.

Instynkt indywiduacji edytuj

W ujęciu C.G. Junga, asmita jest przedstawiana jako popęd do uformowania osobowości[7]. To instynkt różnicowania jako forma instynktu naturalnego człowieka. Zmierza, poprzez parcie (energii psychicznej, libido) na powstanie w jednostce formacji posiadającej centrum i równocześnie oddzielonej od innych istot, i dalej ku procesowi indywiduacji. Jung zaznacza, że człowiek od początku rozwoju posiada indywidualność (jest osobą, żyje jako pewne „ja”), jednak dokończenie procesu indywiduacji i urzeczywistnienie samych siebie zachodzi jedynie z udziałem świadomości[8].

Etap pośredni edytuj

  • Doświadczanie stanu „jestem” poprzez świadomość empiryczną u jogina, jest podstawą do rozwinięcia umiejętności osiągania i utrzymywania się w stanie medytacyjnym (samadhi) zwanym asmitasamadhi. Podporą dla tej medytacji jest ćitta. Jogin doświadcza w jego wyniku świadomość jaźni[9].
  • Religioznawca Georg Feuerstein przytacza[2] opinię, że stan medytacyjny sampradźńatasamadhi składa się wyłącznie z doświadczania asmity. Określany jest w takim przypadku terminem asmitasamapatti i objaśniany jako rodzaj świadomej ekstazy i najdoskonalsza z form utożsamienia „ja” przez jogina[10]
  • Waćaspatimiśra w Tattwawajśaradi (w strofie 1.44) omawia medytację sasmitasamapatti (zespolenie ze stanem świadomości „jestem”[11]). W sasmitasamapatti, będącym jedną z zaawansowanych odmian sampradźńiatasamadhi, jogin w sposób ekstatyczny doznaje bycia obecnym i poza tym doznaniem żadna inna mentalna treść się mu nie pojawia.
    • Następnym stopniem sampradźńiatasamathi w naukach Waczaspatimiśry jest nirasmitasamapatti, czyli zespolenie poza stanem świadomości „jestem”[12]

Etap końcowy edytuj

Asmita to druga z pięciu uciążliwości (kleśa) wymienianych w Jogasutrach (II.3). W terminologii używanej przez C.G.Junga: to kleśa zawierająca zarodek indywiduacji lub wprost kleśa indywiduacji[13]. Patańdźali naucza o konieczności osłabienia i usunięcia asmity i pozostałych błędów poznawczych. Jogin osiąga taką czystość poprzez medytację dharmameghasamadhi (spłukiwacz cech)[14].

Asmita pojmowana jest w wisznuizmie bengalskim jako pozostawanie w poglądzie, iż „ja” (jaźń) to ciało fizyczne i ciało lingaśarira[15].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Joga jako proces reintegracji. W: Małgorzata Sacha-Piekło: Tam gdzie pustka staje się światłem. Symbol światła w doktrynie i praktykach siddhajogi. Wyd. 1. Kraków: Zakład Wydawniczy >>NOMOS <<, 1999, s. 23. ISBN 83-85527-92-3. Cytat: stan lub świadomość 'jestem' w tłumaczeniu Cyborana.
  2. ↑ a b Asmita. W: Georg Feuerstein: Joga – Encyklopedia. Maria Kużniak (tłum.). Wyd. 1. Poznań: Wydawnictwo BRAMA, 2004, s. 32. ISBN 83-914652-5-X.
  3. ↑ Swami Sivananda: Sabija Samadhi. [w:] SAMADHI [on-line]. Akademia Kultury Duchowej. s. 7. [dostęp 2009-07-17].
  4. ↑ Leon Cyboran: Klasyczna joga indyjska. Jogasutry przypisywane Patańdżalemu i Jogabhaszja, czyli komentarz do Jogasutr przypisywany Wjasie. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 1986, seria: Biblioteka Klasyków Filozofii. ISBN 83-01-05354-2.
  5. ↑ b) Purusza (puruṣa) i prakriti (prakṛti), czyli o rzeczywistości. W: Agata Świerzowska: Joga. Droga do transcendencji. Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2009, s. 100, seria: Mała Biblioteka Religii. ISBN 978-83-7505-192-6. (pol.).
  6. ↑ b) Purusza (puruṣa) i prakriti (prakṛti), czyli o rzeczywistości. W: Agata Świerzowska: Joga. Droga do transcendencji. Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2009, s. 98, seria: Mała Biblioteka Religii. ISBN 978-83-7505-192-6. (pol.).
  7. ↑ Seminarium 1:12 października 1932. W: Carl Gustav Jung: Psychologia kundalini-jogi. Według notatek z seminariów (1932). Sonu Shamdasanie (opr.), Robert Reszke (prz.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2003, s. 77, seria: Carl Gustav Jung Seminaria. ISBN 978-83-89158-19-2.
  8. ↑ Seminarium 1:12 października 1932. W: Carl Gustav Jung: Psychologia kundalini-jogi. Według notatek z seminariów (1932). Sonu Shamdasanie (opr.), Robert Reszke (prz.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2003, s. 78, seria: Carl Gustav Jung Seminaria. ISBN 978-83-89158-19-2.
  9. ↑ Swami Sivananda: Asmita Samadhi. [w:] SAMADHI [on-line]. Akademia Kultury Duchowej. s. 3. [dostęp 2009-07-17]. Cytat: zagłębia się w Asmita Samadhi. Doświadcza świadomości Jaźni – Asmita.
  10. ↑ Asmita-smapatti. W: Georg Feuerstein: Joga – Encyklopedia. Maria Kużniak (tłum.). Wyd. 1. Poznań: Wydawnictwo BRAMA, 2004, s. 33. ISBN 83-914652-5-X.
  11. ↑ Sa-asmita-samapatti. W: Georg Feuerstein: Joga – Encyklopedia. Maria Kużniak (tłum.). Wyd. 1. Poznań: Wydawnictwo BRAMA, 2004, s. 248. ISBN 83-914652-5-X.
  12. ↑ Nirasmita-samapatti. W: Georg Feuerstein: Joga – Encyklopedia. Maria Kużniak (tłum.). Wyd. 1. Poznań: Wydawnictwo BRAMA, 2004, s. 201. ISBN 83-914652-5-X.
  13. ↑ Carl Gustav Jung: Psychologia kundalini-jogi. Według notatek z seminariów (1932). Sonu Shamdasanie (opr.), Robert Reszke (prz.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2003, s. 77–78, seria: Carl Gustav Jung Seminaria. ISBN 978-83-89158-19-2.
  14. ↑ Kleśa. W: Georg Feuerstein: Joga – Encyklopedia. Maria Kużniak (tłum.). Wyd. 1. Poznań: Wydawnictwo BRAMA, 2004, s. 156. ISBN 83-914652-5-X.
  15. ↑ Dżiwa jako siakti bhagawana. W: Robert Czyżykowski: Droga do doskonałości w tradycji Ćaitanji. Wybrane aspekty praktyki religijnej w wisznuizmie bengalskim. Wyd. 1. Kraków: Zakład Wydawniczy >>Nomos<<, 2004, s. 119, seria: Religiologica Juventa. ISBN 83-88508-63-6.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Asmita&oldid=69987560”