Atheniella adonis

gatunek grzybów

Atheniella adonis (Bull.) Redhead, Moncalvo, Vilgalys, Desjardin & B.A. Perry – gatunek grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales)[2].

Atheniella adonis
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

grzybówkowate

Rodzaj

Atheniella

Gatunek

Atheniella adonis

Nazwa systematyczna
Atheniella adonis (Bull.) Redhead, Moncalvo, Vilgalys, Desjardin & B.A. Perry
Index Fungorum 14: 1 (2012)[1]

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: AtheniellA, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1791 r. J.E Bulliard nadając mu nazwę Agaricus adonis. W 1821 r. S.F. Gray przeniósł go do rodzaju Mycena. W 2012 r. mykolodzy Moncalvo, Vilgalys, Desjardin i B.A. Perry stwierdzili jednak, że pewne cechy wskazują na przynależność tego gatunku do rodziny twardzioszkowatych. Utworzyli nowy rodzaj Atheniella i nadali gatunkowi obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę[1].

Synonimy naukowe[3]:

  • Agaricus adonis Bull. 1793
  • Agaricus adonis Bull. 1793 var. adonis
  • Agaricus adonis var. viridis Pers. 1801
  • Agaricus floridulus Fr. 1838
  • Collybia floridula (Fr.) Gillet 1876
  • Hemimycena adonis (Bull.) Singer 1943
  • Marasmiellus adonis (Bull.) Singer 1951
  • Marasmiellus floridulus (Fr.) Singer 1951
  • Mycena adonis (Bull.) Gray 1821
  • Mycena adonis (Bull.) Gray 1821 var. adonis
  • Mycena adonis var. variegata Singer 1947
  • Mycena floridula (Fr.) Quél. 1877
  • Mycena floridula f. evanida Malençon ex Robich 2009
  • Mycena floridula (Fr.) P. Karst. 1877 f. floridula
  • Mycena rubella Quél. 1884

Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował nazwę grzybówka pomarańczowoczerwona[4]. Jednak po przeniesieniu taksonu do rodzaju Atheniella nazwa polska stała się niespójna z nazwą naukową.

Morfologia edytuj

Kapelusz

Średnica 0,5–1,2 cm, wysokość 0,4–0,8 cm. Kształt początkowo dzwonkowato=-stożkowaty, potem spłaszczony, zazwyczaj z niewielkim garbkiem. Powierzchnia naga, gładka. higrofaniczna. W stanie wilgotnym jest różowokoralowa i błyszcząca, w stanie suchym matowa, wyblakła i różowopomarańczowa. U młodych okazów barwa jest intensywniejsza, niż u starych. Brzeg równy, prosty lub odgięty i do połowy kapelusza słabo prążkowany[5].

Blaszki

Dość gęste, wąskie, nierównej długości, przy trzonie zatokowato wycięte. Blaszek głównych est ich 14-16, pomiędzy nimi występują krótsze międzyblaszki. Barwa bladoróżowa, ostrza białe[5].

Trzon

Wysokość 2–4 cm, grubość 0,1–0,2 cm, cylindryczny, pusty w środku, prosty, kruchy. Jest przezroczysty, barwy białawej, tylko pod kapeluszem zaróżowiony. Pokryty jest skąpo drobnymi białymi włoskami[5].

Miąższ

Bardzo cienki i wodnisty, bez smaku i bez zapachu[5].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki wąskoelipsoidalne, nieamyloidalne, o rozmiarach 6–7 × 3–3,5 μm, Podstawki 4–zarodnikowe o rozmiarach 20–22 × 6–7 μm. Obficie występują cheilocystydy i pleurocystydy. Są podobne kształtem i mają rozmiar 40–58 × 10–15 μm[6].

Występowanie i siedlisko edytuj

Zanotowano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie, Azji i Australii[7]. W Polsce podano liczne stanowiska na terenie całego kraju[4], ale jest rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[8].

Owocniki pojawiają się pojedynczo lub w niewielkich grupkach od lipca do listopada. Rośnie w lasach iglastych i liściastych wśród mchów i torfowców, głównie pod świerkami, sosnami i modrzewiami[4].

Gatunki podobne edytuj

Wśród gatunków występujących w Polsce najbardziej podobna jest grzybówka różowawa (Mycena rosella). Rośnie głównie na igliwiu i ma jaśniejszą barwę, w odcieniu różowym[5].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-10-18] (ang.).
  2. CABI databases [online] [dostęp 2020-10-18] (ang.).
  3. Species Fungorum. [dostęp 2016-10-16]. (ang.).
  4. a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  5. a b c d e M. Lisiewska, K. Kochman, A. Skirgiełło, Grzybówka (Mycena). 17. Podstawczaki (Basidiomycetes), bedłkowe (Agaricales), gąskowate I (Tricholomataceae), Kraków: PWN, 1987.
  6. Smith AH. (1947). North American species of Mycena. Ann Arbor: University of Michigan Press.
  7. Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-10-16].
  8. Zbigniew Mirek. Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006 ISBN 83-89648-38-5.