Grzybówka różowawa
Grzybówka różowawa (Mycena rosella (Fr.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)[1].
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
grzybówka różowawa |
| Nazwa systematyczna | |
| Mycena rosella (Fr.) P. Kumm. Führ. Pilzk.: 109 (Zwickau, 1871) | |
| Zasięg | |
 Zasięg gatunku w Europie | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus rosellus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. P. Kumm., przenosząc go do rodzaju Mycena[1]. Synonimy[2]:
- Agaricus rhodellus Fr. 1815
- Agaricus rosellus Fr. 1821
- Agaricus rosellus var. rhodellus Pers.
- Agaricus roseus Pers. 1797
- Mycena rosea Sacc. 1915
- Mycena rosella var. albida Kühner 1959
- Mycena rosella (Fr.) P. Kumm. 1871 var. rosella
Nazwę polską podała Maria Lisiewska w 1987 r[3].
Morfologia edytuj
Średnicy 0,5-1,5 cm, za młodu półkulisty, potem stożkowato-dzwonkowaty. Nigdy nie staje się całkowicie rozpostarty. Powierzchnia gładka i matowa, na brzegach prążkowana. Kolor różowy z ciemniejszym środkiem, z wiekiem jaśnieje. Brzeg ostry i pofalowany[4][5].
Szerokie i szeroko przyczepione. Pomiędzy głównymi blaszkami występują dodatkowe, krótsze. Kolor od jasnoróżowego przez ciemnoróżowy i czerwony do brązowego lub oliwkowego[5].
Wysokość 2,5-5 cm, grubość 0,5-2 mm, walcowaty, pusty. Powierzchnia gładka, u podstawy trzonu wyraźnie widoczna filcowata grzybnia. Kolor od brudnobiałego do jasnobrązowego, zazwyczaj z różowym nalotem[5].
O kolorze bladoróżowym lub białawym, wodnisty. Smak i zapach nieokreślony[5].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 4-zarodnikowe, zgrubiałe. Zarodniki elipsoidalne, o rozmiarach 7,5–10 × 4–5 μm, gładkie, amyloidalne. Cheilocystydy o rozmiarach 25–80 × 4,5–18 μm, zgrubiałe, o kształcie wrzecionowatym, czasami nieregularnym, wypełnione czerwonawą treścią. Mają powierzchnię gładką, lub nieregularnie pokrytą cylindrycznymi, prostymi lub zakrzywionymi naroślami o rozmiarach 1,5–10 × 1,5–5,5 μm. Pleurocystydy wrzecionowate, gładkie z czerwoną zawartością. Trama w odczynniku Melzera wybarwia się na winno-brązowo. Strzępki skórki mają szerokość 2,5–10 μm i pokryte są brodawkami i cylindrycznymi naroślami o rozmiarach 1–2,5 × 1–2 μm. Strzępki warstwy korowej o szerokości 2–4,5 μm, gładkie, lub pokryte cylindrycznymi naroślami, Sprzążki o szerokości 5,5–12,5 μm, pokryte brodawkami lub cylindrycznymi naroślami. Występują we wszystkich strzępkach[6].
Występowanie i siedlisko edytuj
Występuje w Ameryce Północnej i Europie[7].
Rośnie w lasach iglastych, gromadnie na glebach kwaśnych, zawsze na ściółce iglastej, wyłącznie pod świerkiem. Owocniki wytwarza od sierpnia do listopada[8]. Jest dość pospolity, szczególnie w lasach górskich[9].
Znaczenie edytuj
Saprotrof, którego grzybnia rozkłada igliwie, wytwarzając z niego próchnicę[8]. Grzyb niejadalny.
Gatunki podobne edytuj
Bardzo podobna jest Atheniella adonis. Jest równie drobna, ale ma barwę pomarańczowo-czerwoną. Istnieje wiele grzybówek o różnych odcieniach czerwonego koloru. Podobna jest także grzybówka czerwonoostrzowa (Mycena rubromarginata), ale ma kapelusz o bardziej różowofioletowym kolorze i grzybówka krwawiąca (Mycena sanguinolenta) – rozróżnić ją można po tym, że po uszkodzeniu trzonu wydziela wodnistą, czerwoną ciecz. Grzybówka krwista (Mycena haematopus) rośnie na obumarłych drzewach i ma gęstsze blaszki, bez dodatkowych wstawek pomiędzy nimi[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).
- ↑ M. Lisiewska, Kochman & A. Skirgiełło: Grzybówka (Mycena). 17. Podstawczaki (Basidiomycetes), bedłkowe (Agaricales), gąskowate I (Tricholomataceae). Warszawa-Kraków: PWN, 1987.
- ↑ Andreas Gminder, Tanja Böhning, Soplówka jeżowata, w:, tenże, Jaki to grzyb? / Welcher Pilz ist das?, Warszawa, Wyd. Świat Książki, ss. 102, 2009, ISBN 978-83-247-1016-4
- ↑ a b c d e Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Mycena rosella. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-12-16].
- ↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.