Attalos III
Attalos III Filometor Euergetes (stgr. Ἄτταλος Γ΄ Φιλομήτωρ Εὐεργέτης[1], ur. 170 lub 171 p.n.e., zm. 133 p.n.e.) – król (basileus) Pergamonu w latach 139 – 133 p.n.e., ostatni władca z dynastii Attalidów, syn Eumenesa II.
król Pergamonu | |
Okres |
od 139 p.n.e. |
---|---|
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data urodzenia |
170 lub 171 p.n.e. |
Data śmierci | |
Ojciec | |
Matka | |
Żona |
Berenika (?) |
Rodzina
edytujBył synem Eumenesa II i Stratonike, choć niektóre źródła[2] podają, że był synem z nieprawego łoża, adoptowanym tylko przez bezdzietną Stratonike. Po śmierci Eumenesa II został adoptowany przez swojego stryja Attalosa II, który objął tron i poślubił jego (przybraną?) matkę. Żona Attalosa miała na imię prawdopodobnie Berenika i była matką jedynego dziecka Attalosa, córki. Jego przyrodnim bratem był Aristonikos.
Rządy
edytujAttalos objął rządy po śmierci stryja. Nowy władca był niezrównoważony psychicznie, okazał się też człowiekiem próżnym i okrutnym. Skazał na śmierć wielu wybitnych ludzi i skonfiskował ich majątki, a potem pędził życie w odosobnieniu. Żyjąc jak samotnik, w cichym i opustoszałym pałacu, poświęcił się pracy naukowej. Uprawiał zioła lecznicze i trujące oraz sporządzał z nich wyciągi (ponoć badał ich skuteczność na skazanych na śmierć przestępcach). Interesował się również życiem zwierząt, w tym owadów. Czas wolny od badań naukowych spędzał modelując w wosku i odlewając lub wykuwając brązowe rzeźby. Właśnie w trakcie sporządzania pomnika matki doznał silnego porażenia słonecznego i zmarł po siedmiu dniach choroby.
Testament
edytujPozostawił zaskakujący testament, na mocy którego przekazywał cały swój majątek i królestwo Rzymowi, a zależne miasta greckie z Pergamonem na czele obdarzył wolnością. Do dziś brak odpowiedzi na pytanie, co skłoniło króla do tak niezwykłej decyzji. Wskazuje się na trzy ewentualne motywy:
- niechęć do Aristonikosa, drugiego syna Eumenesa II, z nieprawego łoża; Attalos III nie miał męskiego potomka, więc naturalnym pretendentem do władzy był właśnie Aristonikos;
- lęk przed wybuchem rewolty społecznej w królestwie (tylko Rzymianie byliby w stanie zabezpieczyć kraj przed narastającym buntem niewolników i biedoty);
- świadomość faktycznej zależności od Rzymu i pragnienie uchronienia poddanych od nieuniknionej wojny z ekspansywnym protektorem.
Przypisy
edytuj- ↑ Attalo III - it.LinkFang.org [online], it.linkfang.org [dostęp 2020-11-04] .
- ↑ patrz: Praca zbiorowa pod redakcją Aleksandra Krawczuka – "Wielka Historia Świata Tom 3 Świat okresu cywilizacji klasycznych", Oficyna Wydawnicza FOGRA, Warszawa 2005
Bibliografia
edytuj- publikacje:
- Iwaszkiewicz P., Łoś W., Stępień M., Władcy i wodzowie starożytności. Słownik, WSiP, Warszawa 1998, s. 70, ISBN 83-02-06971-X
- Jaczynowska M., Historia starożytnego Rzymu, PWN, Warszawa 1983, s. 153, ISBN 83-01-00268-9
- Praca zbiorowa pod redakcją Aleksandra Krawczuka, Wielka Historia Świata Tom 3 Świat okresu cywilizacji klasycznych, Oficyna Wydawnicza FOGRA, Warszawa 2005, s. 281-282, ISBN 83-85719-84-9
Linki zewnętrzne
edytuj- Attalos III i inni władcy hellenistyczni (ang.)
- Miasto słońca. O odwiecznym marzeniu i pierwszej rewolucji. nowyobywatel.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-19)].