Bój pod Milewem
Bój pod Milewem – starcie pomiędzy polskim 2 pułkiem ułanów a bolszewickim 29 pułkiem strzelców, rozegrane 13 sierpnia 1920 roku we wsi Milewo pod Płońskiem, w trakcie wojny polsko-bolszewickiej, zakończone polskim zwycięstwem i doszczętnym rozbiciem sowieckiego oddziału.
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| Czas |
13 sierpnia 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
doszczętne rozbicie bolszewickiego 29 pułku strzelców | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Polski w latach 1924–1939  | |||
 52°40′09″N 20°25′05″E/52,669167 20,418056
| |||
Preludium
edytujNa przełomie lipca i sierpnia 1920 roku 2 Grochowski pułk ułanów im. Dwernickiego dowodzony przez rtm. Wincentego Jasiewicza został przerzucony z Wołynia na północne Mazowsze. Wszedł tam w skład 8 Brygady Jazdy[1].
W tym czasie wojna z Rosją Sowiecką przybrała krytyczny obrót dla odrodzonego państwa polskiego. Wojska bolszewickiego Frontu Zachodniego przekroczyły linię Bugu i Narwi, zmierzając w kierunku Wisły. 8 Brygada Jazdy otrzymała zadanie osłony koncentracji nowo utworzonej 5. Armii gen. Władysława Sikorskiego[2]. W dniach 2–8 sierpnia 2 p.uł. wraz z resztą brygady toczył w rejonie Ostrołęki ciężkie walki obronne z bolszewickim 3 Korpusem Kawalerii, w których wyniku został zepchnięty w okolice Nowego Miasta[3].
Przebieg boju
edytuj13 sierpnia, w ramach przygotowań do kontrofensywy nad Wkrą[4], 2 p.uł. wyruszył z Nowego Miasta do Płońska, a stamtąd skierował się na Stare Koziminy i Smardzewo. W straży przedniej, którą dowodził ppor. Edward Ciszewski, szły dwa plutony 2. szwadronu[3].
Dotarłszy do wsi Milewo, ułani zorientowali się, że nieopodal młyna na jej południowo-zachodnim krańcu znajduje się bolszewicka placówka z ciężkim karabinem maszynowym. Polacy błyskawicznie przystąpili do ataku, zdobywając ckm i biorąc do niewoli jego obsługę. Gdy jednak oba plutony wjechały do wsi, zostały ostrzelane przez ukrytych za zabudowaniami bolszewickich piechurów z 29 pułku strzelców. Ciszewski i dwóch innych ułanów odnieśli ciężkie rany[3].
W międzyczasie pod Milewem pojawiła się jednak reszta polskiego pułku. Wieś-ulicówka została zaatakowana z dwóch stron. Od strony Starych Koźmin uderzyły dwa pozostałe plutony 2. szwadronu, a od strony Płońska – 3. szwadron i jeden pluton 4. szwadronu. Koncentryczny atak doprowadził do rozgromienia bolszewickiego pułku[5]. Jego wycofujące się resztki zostały pod Żelchami odcięte przez szwadron techniczny 2 p.uł.[4]
Bolszewicy stracili około 120 poległych, wśród których znalazł się także dowódca 29 ps. Ponadto ułani wzięli około 150 jeńców i zdobyli trzy ckm-y. Polskie straty wyniosły kilkunastu zabitych i rannych[4]. Bój pod Milewem został wspomniany w komunikacie Sztabu Generalnego WP nr 625 z 14 sierpnia 1920 roku[6].
Zwycięstwo wpłynęło pozytywnie na morale polskich żołnierzy[6], a 8 Brygadzie Jazdy umożliwiło przeprowadzenie w następnych dniach udanego wypadu na Ciechanów[4].
Upamiętnienie
edytujBój pod Milewem był jedną z bitew i potyczek wojny polsko-bolszewickiej upamiętnionych na okolicznościowych tablicach, które 10 czerwca 2020 roku prezydent Andrzej Duda wręczył przedstawicielom samorządów i instytucji z województw, na których terenie znajdują się miejsca związane z Bitwą Warszawską 1920 roku[7].
Przypisy
edytuj- ↑ Herkner 1929 ↓, s. 27.
- ↑ Rostworowski 1930 ↓, s. 10.
- ↑ a b c Herkner 1929 ↓, s. 28.
- ↑ a b c d Odziemkowski 1998 ↓, s. 98.
- ↑ Herkner 1929 ↓, s. 28–29.
- ↑ a b Herkner 1929 ↓, s. 29.
- ↑ „100-lecie Bitwy Warszawskiej ma charakter prowspólnotowy”. prezydent.pl, 2020-06-10. [dostęp 2020-08-04].
Bibliografia
edytuj- Władysław Seweryn Herkner: Zarys historji wojennej 2-go Pułku Ułanów Grochowskich im. gen. Józefa Dwernickiego. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914–1921. Pruszków: Wojskowy Instytut Historyczny AON i Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
- Stanisław Rostworowski: Zarys historji wojennej 27-go Pułku Ułanów (b. 203 Ochotniczego Pułku Ułanów). Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.