Bartłomiej (Riemow)

Bartłomiej, imię świeckie Nikołaj Fiodorowicz Riemow (ur. 21 września?/3 października 1888 w Moskwie, zm. 26 czerwca 1935 tamże) – rosyjski biskup prawosławny, a następnie katolicki obrządku bizantyjsko-rosyjskiego.

Bartłomiej
Nikołaj Riemow
Biskup siergijewski
ilustracja
Kraj działania

ZSRR

Data i miejsce urodzenia

3 października 1888
Moskwa

Data i miejsce śmierci

26 czerwca 1935
Moskwa

Biskup siergijewski (katolicki)
Okres sprawowania

1933–1935

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-rosyjskiego

Śluby zakonne

10 czerwca 1911

Diakonat

23 czerwca 1911

Prezbiterat

18 lutego 1912

Sakra biskupia

28 lipca 1921

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

28 lipca 1921

Konsekrator

Tichon

Życiorys

edytuj

Wczesna działalność

edytuj

Był synem kapłana prawosławnego. Wykształcenie teologiczne uzyskał w seminarium duchownym w Moskwie, a następnie w Moskiewskiej Akademii Duchownej, gdzie w 1912 obronił dysertację kandydacką. Wieczyste śluby mnisze złożył 10 czerwca 1911 w pustelni św. Zozyma i Smoleńskiej Ikony Matki Bożej przed rektorem akademii, biskupem wołokołamskim Teodorem. Był uczniem duchowym mnichów Pustelni - uznanych następnie za świętych ihumena Germana oraz hieroschimnicha Aleksego[1].

Święcenia diakońskie przyjął 23 czerwca tego samego roku, zaś 18 lutego 1912 został wyświęcony na kapłana. W 1913 obronił pracę magisterską poświęconą Księdze Habakuka i został zatrudniony w Moskiewskiej Akademii Duchownej jako docent w katedrze Pisma Świętego Starego Testamentu. Od 1916 profesor nadzwyczajny, był równocześnie dziekanem cerkwi w Siergijew Posadzie, zaś od 1919 - proboszczem akademickiej cerkwi Opieki Matki Bożej, wtedy też został archimandrytą[1].

Aresztowania, kierowanie tajną wspólnotą mniszą

edytuj

6 września 1920 został aresztowany pod zarzutem podburzania ludności wygłoszonym w III niedzielę Wielkiego Postu kazaniem oraz członkostwa w Związku Obrony Ławry Troicko-Siergijewskiej, który według oskarżycieli miał na celu przekształcenie klasztoru w centrum oporu przeciwko bolszewikom. W lutym 1921 zwolniono go z uwagi na zły stan zdrowia[1]. 28 lipca tego samego roku patriarcha Tichon wyświęcił go na biskupa siergijewskiego, wikariusza eparchii moskiewskiej[1].

Gdy w 1923 Ławra Troicko-Siergijewska została przez rząd zlikwidowana, biskup Bartłomiej stanął na czele wspólnoty Monasteru Wysoko-Pietrowskiego[1], od 1918 formalnie nieistniejącego[2]. W tajnej wspólnocie, którą zgromadził przy czynnych (jako parafialne) cerkwiach dawnego monasteru, zgromadził znaczną liczbę mnichów, przyjmując do niej m.in. zakonników zlikwidowanej Pustelni św. Zozyma i Smoleńskiej Ikony Matki Bożej[1]. Zyskał wśród wierzących sławę świętego starca, przyjmował do wspólnoty kolejnych kandydatów do życia zakonnego, założył także tajny monaster żeński[2].

W 1928 został aresztowany pod zarzutem ukrywania szpiega, w więzieniu zgodził się współpracować z OGPU. Po opuszczeniu więzienia został proboszczem cerkwi Narodzenia Matki Bożej w Moskwie w rejonie twerskim, przy której ponownie zgromadził nielegalną wspólnotę mniszą[1]. Była to największa taka nielegalna organizacja w ZSRR[2]. Krytycznie odnosił się do działalności zastępcy locum tenens Patriarchatu Moskiewskiego metropolity Sergiusza i jego polityki lojalności wobec władz radzieckich, twierdził, że działania Sergiusza inspirowały władze[1].

Duchowny katolicki

edytuj

Od 1928 znał katolickiego administratora apostolskiego w Moskwie, biskupa Pie'a Eugène'a Neveu. Postanowił przejść na katolicyzm, by nie wypełniać wcześniejszego zobowiązania do współpracy z OGPU. Konwersji dokonał w tajemnicy w 1932. W 1933 Kościół katolicki utworzył tytularne biskupstwo siergijewskie i potwierdził prawo Bartłomieja (Riemowa) do posługiwania się tym tytułem. Uczynił go biskupem pomocniczym administratora apostolskiego w Moskwie, odpowiedzialnego za opiekę nad katolikami obrządku bizantyjsko-rosyjskiego. W dalszej perspektywie przewidywano dla niego rolę patriarchy tegoż obrządku, pozostającego w unii z Rzymem[1]. Duchowny nadal kierował w Moskwie tajną wspólnotą zakonną[3].

21 lutego 1935 został aresztowany na terenie dawnego Monasteru Wysoko-Pietrowskiego i uwięziony na Butyrkach. Oskarżono go o zdradę i naruszenie obowiązków służbowych związanych ze współpracą ze służbami bezpieczeństwa, zarzucając, iż zamiast rozpracowywać katolickiego administratora apostolskiego przyłączył się do prowadzonej przez niego "walki z władzą radziecką". Jako dowody w sprawie potraktowano listy, które biskup wysyłał do Rzymu i stamtąd otrzymywał. W czasie śledztwa duchowny przyznał się do winy, złożył również zeznania obciążające część jego duchowych uczniów[1]. Został skazany na śmierć i rozstrzelany[1].

Przypisy

edytuj