Bateria Mistra
Bateria Mistra (malt. Batterija tal-Mistra, ang. Mistra Battery), poprzednio znana też jako Bateria Despirasse (malt. Batterija ta’ Despirasse, ang. Despirasse Battery)[1] jest to bateria artyleryjska nad zatoką Mistra Bay, w Mellieħa na Malcie. Zbudowana została przez Zakon Joannitów w XVIII wieku jako jedna z serii nadbrzeżnych fortyfikacji dokoła Wysp Maltańskich.
 Redan i blokhauzy baterii Mistra | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Typ | |
| Data budowy |
~1761 |
| Data eksploatacji |
~1761-1798 |
Położenie na mapie Malty  | |
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |
 35°57′30,5″N 14°23′41,9″E/35,958472 14,394972
| |
Bateria ta uznawana jest za najlepiej zachowaną z maltańskich baterii Zakonu, wciąż posiadając wszystkie oryginalne elementy. Wiele innych baterii zostało zburzonych lub w różnym stopniu zmodyfikowanych, i ledwie kilka przetrwało w oryginalnym stanie[2].
Historia edytuj
Pierwsze plany budowy baterii w Mistra Bay zostały wykonane w roku 1714, kiedy rycerz Mongontier podarował 133 scudi na jej budowę. Bateria nie figuruje na liście nadbrzeżnych fortyfikacji z lat 1715–1716, lecz prawdopodobnie platforma artyleryjska została zbudowana kilka lat później. Sama bateria, w kształcie, jaki dotrwał do dzisiaj, została zbudowana w czasie rządów Wielkiego Mistrza Manuela Pinto da Fonseca ponad 40 lat później, w roku 1761, w efekcie nalegań wojskowego inżyniera Bourlamaque’a.
Bateria ma platformę artyleryjską, o kształcie zbliżonym do półokrągłego, posiadającą od strony północnej parapet z trzema strzelnicami. Pozostała część platformy nie posiadała parapetu. Bateria jest częściowo otoczona przez nieukończony płytki rów, wykuty w skale. Uzupełnieniem baterii są dwa blokhauzy, połączone redanem z otworami strzelniczymi dla muszkieterów. W redanie znajduje się główne wejście, zwieńczone herbami Zakonu i Wielkiego Mistrza Pinto[3].
Kiedy w roku 1761 bateria została ukończona, jej uzbrojenie stanowiły trzy żelazne działa 24-funtowe oraz sześć 8-funtowych. Przed rokiem 1770 uzbrojenie zostało zredukowane do zaledwie jednego działa 8-funtowego[4], a i ono zostało usunięte przed rokiem 1785[5]. Bateria została później raz jeszcze uzbrojona w działa 18-funtowe. Zostały one jednak zabrane przez maltańskich powstańców podczas blokady Francuzów w latach 1798–1800, i przeniesione do baterii Għargħar[6].
Bateria Mistra została włączona do Antiquities List of 1925, i była jedyną baterią nadbrzeżną ujętą na tej liście[7].
Współcześnie edytuj
W którymś momencie parapet baterii ze strzelnicami został zburzony. Bateria była używana jako magazyn firmy rybackiej P2M Fisheries. Wykonała ona pewne modernizacje, w związku z którymi niektóre części baterii zostały zniszczone[8].
W roku 2012 firma rybacka nabyła nową posiadłość i, zanim oddała baterię rządowi, odnowiła ją. Pomimo tego, bateria i jej otoczenie wielokrotnie były niszczone przez wandali[9].
Od tego czasu Fondazzjoni Wirt Artna zaczęła odbudowę i odnawianie baterii. Zniszczone strzelnice oraz otwory strzelnicze dla muszkieterów zostały odbudowane, betonowa wylewka na platformie artyleryjskiej została usunięta. Sucha fosa baterii również została odnowiona. Aktualnie wykonywane są prace przy wykonaniu replik dział baterii. Bateria jest zamknięta dla publiczności, z powodu trwających ciągle prac konserwatorskich, chociaż Fondazzjoni Wirt Artna planuje jej otwarcie jako atrakcji kulturalnej w roku 2015[10]. Według stanu na kwiecień 2016 roku bateria jest w końcowej fazie odnowy, lecz nie jest jeszcze otwarta dla publiczności (wg informacji na głównej bramie).
Przypisy edytuj
- ↑ Louis de Boisgelin: Ancient and Modern Malta: Containing a Full and Accurate Account of the Present State of the Islands of Malta and Goza, the History of the Knights of St. John of Jerusalem, Also a Narrative of the Events which Attended the Capture of These Islands by the French, and Their Conquest by the English: and an Appendix, Containing Authentic State Papers and Other Documents – Volume II. London: Richard Phillips, 1805, s. 189. (ang.).
- ↑ Stephen C. Spiteri: Campaigning for Rihama Battery. MilitaryArchitecture.com, 2012-08-28. [dostęp 2015-01-30]. (ang.).
- ↑ Mistra Battery – 1714. Fondazzjoni Wirt Artna. [dostęp 2015-01-30]. (ang.).
- ↑ Charles Debono: Fortifications – Mistra Battery. Mellieha.com. [dostęp 2015-01-30]. (ang.).
- ↑ Mistra Battery. Malta Military. [dostęp 2015-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)]. (ang.).
- ↑ Stephen C. Spiteri. Maltese ‘siege’ batteries of the blockade 1798-1800. „Arx – Online Journal of Military Architecture and Fortification”, s. 39, 05.2008. [dostęp 2015-03-30]. [zarchiwizowane z adresu 2016-11-26]. (ang.).
- ↑ Protection of Antiquities Regulations 21st November, 1932 Government Notice 402 of 1932, as Amended by Government Notices 127 of 1935 and 338 of 1939.. Malta Environment and Planning Authority. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-20)]. (ang.).
- ↑ James Debono: From Pinto’s battery to fish farm store. [w:] Malta Today [on-line]. 2008-06-22. [dostęp 2017-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-22)]. (ang.).
- ↑ Stanley Farrugia Randon: The Mistra coastal battery. [w:] Times of Malta [on-line]. 2013-08-11. [dostęp 2017-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. (ang.).
- ↑ Special heritage day at Mistra Battery. [w:] Times of Malta [on-line]. 2015-01-29. [dostęp 2017-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-10)]. (ang.).