Bazyli Kuc
Bazyli Kuc (ur. 31 marca 1897 w Kućkach, zm. 17 listopada 1944 w Pawłodarze) – białoruski działacz polityczny okresu II RP, poseł na Sejm III kadencji z listy BBWR, członek Rady Głównej Centralnego Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych od 1934 roku[1].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Poseł III kadencji Sejmu (II RP) | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Ukończył szkołę rzemieślniczą w Petersburgu, później wszedł na ścieżkę kariery wojskowej (Szkoła Kadetów w Kazaniu). W latach 1915–1918 walczył w armii rosyjskiej, w 1918 pojmany i skazany na śmierć przez bolszewików w Piotrogrodzie, zbiegł by walczyć w białej gwardii. Córka Bazylego, Stanisława, wiele lat później opowiedziała o jego ucieczce: "Siedział w kazamatach. Na drzwiach celi karteczka z jego nazwiskiem. A wyrok śmierci wykonywany był tak, że w środku nocy wyprowadzali straceńca nad rzekę, strzelali i ciało wpadało do wody. Więzienny strażnik, który pilnował tatusia, miał to samo nazwisko. Zlitował się i mówi: "Ja oddam strzał, ty wpadniesz do rzeki i jeśli tylko umiesz pływać, uciekniesz". Po jakimś czasie tatuś wrócił do Kuciek"[2].
W 1921 osiadł w Polsce, w powiecie Wołożyn, gdzie prowadził własne gospodarstwo. Przez kilka kadencji piastował urząd wójta gminy Traby, zapisał się jako fundator licznych szkół ludowych i stypendiów dla uzdolnionej młodzieży białoruskiej (na które przeznaczał własną dietę poselską). Był prezesem Kasy Stefczyka w powiecie wołożyńskim.
W 1929 roku został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi za dokonania "na polu pracy społecznej i samorządowej"[3].
W latach 1930–1935 sprawował mandat z listy BBWR z okręgu Lida (nr 62), w Sejmie II kadencji (1928–1930) pełnił funkcję zastępcy posła z tego samego okręgu.
W 1939 mianowano go komisarzem terenowej obrony cywilnej, po wkroczeniu Armii Czerwonej na Nowogródczyznę został aresztowany przez NKWD i zesłany do Republiki Komi, gdzie zajmował się wydobywaniem ropy naftowej.
Zwolniony w wyniku układu Sikorski-Majski, pełnił funkcję męża zaufania Delegatury Ambasady Polskiej w Pawłodarze. W 1943 aresztowany i skazany na 10 lat więzienia, zwolniony do domu w czerwcu 1944 na parę miesięcy przed śmiercią.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Sprawozdanie Centralnego Towarzystwa Organizacyj i Kółek Rolniczych w Warszawie za 1934/5 Rok, Warszawa 1935, s. 17.
- ↑ Szymon Kozica: Wasze Kresy: Tatusia aresztowali natychmiast. 2015-08-09. [dostęp 2023-11-12]. (pol.).
- ↑ Hołd zasłudze. „Życie Nowogródzkie: tygodnik poświęcony sprawom województwa nowogródzkiego”. Nr 273, s. 3, 4 października 1929.
Bibliografia edytuj
- (red. Andrzej Ajnenkiel), Historia sejmu polskiego. Tom II, Warszawa 1989
- (red. naukowa Andrzej Krzysztof Kunert), Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny. Tom III, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2005
- Krystyna Gomółka, Białorusini w II Rzeczypospolitej, Gdańsk 1992