Bioarcheologia − dziedzina nauki, stanowiąca dział archeologii środowiskowej, zajmująca się badaniem resztek organicznych, zarówno ludzkich, zwierzęcych jak i roślinnych uzyskanych w wyniku wykopalisk archeologicznych. W amerykańskim i brytyjskim środowisku naukowym termin oznacza wyłącznie studium szczątków ludzkich.

Historia

edytuj
 
Badanie mumii w centrum medycznym w San Diego w 2011

Na początku XX w. przedmiotem bioarcheologii było rozpoznawanie różnych gatunków, pomocne w poznaniu i znalezieniu właściwych narzędzi do badań nad ewolucją, zasięgiem występowania i migracjami flory i fauny, bądź też określenie kontekstu środowiskowego w osadnictwie człowieka. Wraz z rozwojem archeologii i biologii zaczęto podkreślać także inne aspekty poznawcze, związane z demografią i naukami społecznymi, jak np. udomowianie niektórych gatunków roślin i zwierząt, stopień urbanizacji itp. Podstawową metodą w bioarcheologii jest konfrontacja z istniejącymi atlasami i kolekcjami, chociaż w ostatnich dziesięcioleciach, dzięki rozwojowi biologii molekularnej, poprzez ekstrakcję DNA, uzyskuje się dużo lepsze wyniki, jeśli chodzi o identyfikację odnalezionych szczątków organicznych.

Klasyfikacja

edytuj

Jako podrzędne dziedziny bioarcheologii, bądź też jako należące do innych dziedzin naukowego poznania, ale służące jako niezbędne w badaniach bioarcheologicznych, wyróżnia się następujące nauki: paleobotanikę (zajmuje się rekonstrukcją starożytnego środowiska florystycznego, zarówno jeśli chodzi o rośliny uprawne jak i samosiewne, dzieli się na karpologię, archeobotanikę (zajmującą się opisem związków pomiędzy roślinami a człowiekiem) i antrakologię), palinologię (badanie pyłków kwiatowych i zarodników w celu poznania zmian klimatycznych i ilościowych, w zależności od np. wycinki lasów czy uprawy zbóż), archeozoologię (studium kości zwierzęcych mające na celu poznanie diety człowieka, hodowli, ilości zwierząt oraz innych informacji związanych z ekosystemem i ekonomią), paleoantropologię oraz paleopatologię[1][2][3].

Przypisy

edytuj
  1. Bioarcheologia. www.usosweb.uj.edu.pl. [dostęp 2011-06-04].
  2. Zakład Bioarcheologii. www.archeo.uw.edu.pl. [dostęp 2011-06-04].
  3. Francesco Bandini: Breve guida all'archeologia: dispense sulla metodologia e le tecniche dello scavo. Florencja: Alinea Editrice, 2005, s. 80. ISBN 88-8125-759-9.

Bibliografia

edytuj
  • Bioarcheologia. W: L. Motta: Dizionario di Archeologia. Rzym: Laterza, 2004.