Bitwa pod Makowem

starcie militarne polskiej grupy ppłk. J. Błeszyńskiego z sowiecką 4 Dywizją Strzelców (II ofensywa Frontu Zachodniego M. Tuchaczewskiego, wojna polsko-bolszewicka; 1920)

Bitwa pod Makowem – walki polskiej grupy ppłk. Jerzego Błeszyńskiego z sowiecką 4 Dywizją Strzelców w czasie II ofensywy Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Bitwa pod Makowem
Wojna polsko-bolszewicka
Czas

9 sierpnia 1920

Miejsce

pod Makowem

Terytorium

Polska

Przyczyna

ofensywa Frontu Zachodniego

Wynik

zwycięstwo Sowietów

Strony konfliktu
 Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
Jerzy Ferek-Błeszyński
Siły
grupa ppłk. Błeszyńskiego 4 Dywizja Strzelców
Straty
około 300 poległych, rannych i zaginionych
brak współrzędnych

Sytuacja ogólna

edytuj

W pierwszej dekadzie lipca 1920 przełamany został front polski nad Autą, a wojska Frontu Północno-Wschodniego gen. Stanisława Szeptyckiego cofały się pod naporem ofensywy Michaiła Tuchaczewskiego[1]. Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego nakazało powstrzymanie wojsk sowieckiego Frontu Zachodniego na linii dawnych okopów niemieckich z okresu I wojny światowej[2]. Sytuacja operacyjna, a szczególnie upadek Wilna i obejście pozycji polskich od północy, wymusiła dalszy odwrót wojsk polskich[3]. 1 Armia gen. Gustawa Zygadłowicza cofała się nad Niemen, a 4 Armia nad Szczarę[4]. Obrona wojsk polskich na linii Niemna i Szczary również nie spełniła oczekiwań. W walce z przeciwnikiem oddziały polskie poniosły duże straty i zbyt wcześnie rozpoczęły wycofanie na linię Bugu[5][6].

Plan polskiego Naczelnego Dowództwa zakładał, że 1. i 4. Armia oraz Grupa Poleska powstrzymają bolszewików i umożliwią przygotowanie kontrofensywy z rejonu Brześcia[7]. Rozstrzygającą operację na linii Bug, Ostrołęka, Omulew doradzał też gen. Maxime Weygand[8].

Utrata twierdzy brzeskiej spowodowała, że plan Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego uderzenia znad Bugu w skrzydło wojsk Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego i rozegrania tam decydującej bitwy przestał być realny[9]. Wojska polskie cofały się nadal, a kolejną naturalną przeszkodą terenową dogodną do powstrzymania sowieckiej ofensywy była Wisła[10].

Działania wojsk w rejonie Makowa

edytuj

Na wschodnim brzegu Orzyca przedmoście Maków obsadziła, wycofująca się spod Ostrołęki, grupa ppłk. Jerzego Błeszyńskiego[11]. 8 sierpnia ugrupowana była w sposób następujący: batalion morski na lewym skrzydle, I/4 pułku pomorskiego na prawym, a w Makowie stanął 205 pułk piechoty im. Jana Kilińskiego. Ponadto dowódca grupy dysponował dwoma samochodami pancernymi i szwadronem 108 pułku ułanów. Na lewym skrzydle Grupy broniły się pododdziały grupy gen. Karnickiego, a na prawym grupy ppłk. Andrzeja Kopy[12]. 9 sierpnia w południe artyleria sowieckiej 4 Dywizji Strzelców rozpoczęła artyleryjskie przygotowanie ataku. Godzinę później od strony Jankowa i Obiecanowa ruszyło natarcie piechoty i kawalerzystów z 4 pułku kawalerii. Po trzech godzinach walki ppłk Błeszyński wydał rozkaz odwrotu, a sowiecka 4 DS przeszła do pościgu[12]. Wycofująca się na zachodni brzeg Orzyca bateria 17 pułku artylerii ciężkiej dostały się w krzyżowy ogień czerwonoarmistów. Dopiero kontratak III/205 pułku piechoty chwilowo zatrzymało przeciwnika i ocalił polskie armaty. Bateria przeprawiła się przez rzekę, zajęła stanowiska za mostem i otworzyła nadzwyczaj celny ogień. Dzięki wsparciu baterii, II i III batalion 205 pułku piechoty oderwały się od nieprzyjaciela i uniknęły rozbicia. Poniosły jednak duże straty w trakcie przechodzenia przez most[12].

Po opuszczeniu przedmościa Makowa grupa ppłk. Jerzego Błeszyńskiego otrzymała rozkaz przejścia w rejon Przewodowa[13].

Osobny artykuł: Bitwa pod Przewodowem.

Bilans walk

edytuj

Pod Makowem Polacy stracili około 300 poległych, rannych i zaginionych[12].

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj