Wikipedia

Bornheim (Nadrenia Północna-Westfalia)

miasto w Niemczech

Bornheim – miasto w zachodnich Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, w rejencji Kolonia, w powiecie Rhein-Sieg.

Bornheim
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Nadrenia Północna-Westfalia

Rejencja

Rejencja Kolonia

Powiat

Powiat Rhein-Sieg

Zarządzający

Christoph Becker↗

Powierzchnia

82,70 km²

Wysokość

46,6-164,8 m n.p.m.

Populacja (31 grudnia 2010)
• liczba ludności
• gęstość


48 531
587 os./km²

Nr kierunkowy

02222, 02227, 02236

Kod pocztowy

53332

Tablice rejestracyjne

SU

Położenie na mapie Nadrenii Północnej-Westfalii
Mapa konturowa Nadrenii Północnej-Westfalii, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Bornheim”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, po lewej znajduje się punkt z opisem „Bornheim”
Ziemia50°46′N 7°00′E/50,766667 7,000000
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Geografia edytuj

Miasto położone jest nad Renem, w regionie Zatoka kolońska (niem. Kölner Bucht), w obszarze metropolitarnym Ren-Ruhra, ok. 20 km na południe od Kolonii i ok. 10 km na północny zachód od Bonn.

Bornheim ma 82,70 km² powierzchni i zamieszkuje je 48 531 mieszkańców (2010), co wiąże się z faktem, iż, ma status średniego miasta należącego do powiatu (niem. mittlere kreisangehörige Stadt), co daje drugi rezultat w powiecie.

Miasto otaczają wyżyny Vorgebirge, na wschodzie oraz Ville na zachodzie. Najwyższym punktem jest Hennesenberg w dzielnicy Brenig o wysokości 164,8 m n.p.m., najniższym zaś Ren w Widdig (46,6 m n.p.m.).

Dzielnice edytuj

W skład gminy wchodzi 14 dzielnic:

Dzielnica Ludność[1]
Bornheim 7870
Brenig 2328
Dersdorf 1212
Hemmerich 1498
Hersel 4527
Kardorf 1803
Merten 5565
Roisdorf 5996
Rösberg 1444
Sechtem 5243
Uedorf 951
Walberberg 4761
Waldorf 3368
Widdig 1920

Demografia edytuj

Data Liczba ludności
17 maja 1939 39 348
29 października 1946 37 250
31 grudnia 1973
(przed reformą administracyjną)		 41 961
1 stycznia 1974
(po reformie administracyjnej)		 56 818
31 grudnia 2007 48 530

Struktura wiekowa edytuj

Przedział wiekowy Liczba osób Udział w %
poniżej 5 lat 2771 5,55
od 6 do 16 6176 12,50
od 17 do 62 30 590 63,29
powyżej 63 lat 8914 18,66

Historia edytuj

Dzisiejsze tereny miasta zostały zasiedlone już w czasach prehistorycznych. Na terenach między dzisiejszymi Bornheim i dzielnicą Sechtem odkryto duże pokłady lessu. Zostały tutaj odnalezione kurhany z kamiennymi narzędziami, które udowadniają zasiedlenie tych terenów w przeszłości. W dzielnicy Hersel została zlokalizowana zagroda z czasów epoki żelaza.

Później w pobliżu odkryto dwa grody. Były one właściwie tylko ogrodzeniami wzniesionymi przez Germanów lub Celtów by chronić mieszkańców siedliska.

Także obecność Rzymian w okresie od 50 p.n.e. do 450 n.e. poparta jest budynkami. W Bornheim znajdują się pozostałości po akwedukcie Eifel biegnącego od Eifel do Kolonii. W czasach rzymskich na okolicznych terenach znajdowały się sady dla miast Bonna (Bonn) i Colonia Claudia Ara Agrippinensium (Kolonia).

Wiele nazw miejscowości wywodzi się od Franków. Merowingowie często do nazw dołączali przyrostek Heim (pol. dom). Np. Bornheim, Mehlheim, Mülheim (Bonn), Schweinheim, Stockheim, Holzem, Nieder-/Oberbachem, Ließem, Hochheim, Stockem.

Udokumentowane jest, że Bornheim jako Brunheim w Bonngau zostało pierwszy raz nazwane w 2 sierpnia 945. Wówczas miejscowość należała do hrabstwa Ehrenfried. Dzisiejsza ulica Königstraße była już we wczesnym średniowieczu ważnym szlakiem transportowym między Bonn a Akwizgranem. Została ona po raz pierwszy wspomniana w 1272 jako Connixstroß. Najstarsze wzmianki o jakiejkolwiek dzielnicy pochodzą z 804, jest to Wittheich (obecnie Widdig).

Prawie wszystkie wsie w X i XI wieku zostały włączone jako posiadłości do kapituł w Bonn i Kolonii.

Pod lennem arcybiskupstwa Kolonii na okolicznych terenach powstało wiele zamków i dworków z parkami. Do dzisiaj istnieje zamek Bornheim.

Zmiany administracyjne edytuj

Do czasów elektorskich utworzono pierwsze granice miasta, dzisiejsze tereny były podzielone na osiem części.

Z wkroczeniem do miasta francuskiej armii rewolucyjnej jego podział został zniesiony. Francuzi obiecywali dzięki temu zyski militarne i gospodarcze. Cała władza leżała po stronie obcokrajowców. W 1798 nadszedł czas podziału administracyjnego zajętych terenów, rokowano nadzieje na sprawniejsze działanie przyłączonej Nadrenii. Nowa granica między departamentem Ren-Mozela a departamentem Roer biegła na lewym brzegu Renu między Hersel a Bonnem i stamtąd w kierunku zachodnim do granicy Alfter i Rosidorf. Miejscowość Roisdorf została oddzielona od Alfter i tak Roisdorf stało się samodzielną gminą. Również Dingstuhl Waldorf zostało rozdzielne między gminy Waldorf i Kardorf Hemmerich.

Terytorium Bornheim pozostało niezmienione a później z niego i trzech innych gmin utworzono gminę Bornheim. Jej siedziba znajdowała się w Bornheim przy ulicy Burgstraße, w 1740 gmina miała 3633 mieszkańców. Merten, Rösberg, Sechtem i Walberberg zostały połączone w gminę Sechtem z 2880 mieszkańcami. Z Hersel, Uedorf, Widdig, Urfeld, Keldenich i Wesseling stworzono gminę Hersel z 2328 mieszkańcami. Te trzy gminy z łączną ilością 8841 mieszkańców należały do kantonu Brühl, w okręgu Kolonia, w departamencie Roer z prefekturą w Akwizgranie. Gminy Hersel, Sechtem i Bornheim w krótkim czasie zostały przemianowane na odpowiednio mairie: Hersel, Sechtem i Waldorf.

Podczas XIX wieku wielokrotnie przenoszono kancelarię wójta Waldorf ponieważ każdy nowy chciał mieć ją w swojej okolicy. Wszystkich jedenastu wójtów miało za urząd gminy inne miejsce, w burzliwej dyskusji większość przychylna była propozycji stałego urzędu w Bornheim, miejscowość ta była już wówczas największa i leżała w centrum gminy. Ostatecznie w 1883 wybudowano ratusz w Bornheim.

Podczas światowego kryzysu gospodarczego w 1929 większość miast i gmin zadłużyło się (np. Bonn, Hersel i Sechtem) ponieważ upadający przemysł generował bezrobotnych. Wyjątek stanowiło Bornheim (gmina Waldorf), gmina miała solidną politykę finansową, panowało względnie niskie bezrobocie a gmina miała duże oszczędności. W gminie Sechtem panowała trudna sytuacja gospodarcza, spowodowane było to przez niedawne wybudowanie ratusza w Merten (1927), kryzysy w większości fabryk, zamykanie kopalń i problemy firmy Berggeist AG. W sytuacji naglących oszczędności gmina Sechtem 16 maja 1931 zniosła unię personalną z urzędem w Waldorf. 20 czerwca 1931 interesy urzędu Sechtem przejął ówczesny burmistrz Bornheim, Ditz. W wyniku braku miejsca zakupiono willę obok ratusza i przebudowano ją do celów biurowych.

W ostatniej, trzeciej gminie również postanowiono, że wybuduje się urząd gminy. Pytaniem pozostało czy urząd powinien być zlokalizowany w Hersel czy w gminie Wesseling, z którą Hesrel od kilku lat była w urzędzie (niem. Amt). Wesseling złożyło propozycję ponieważ wybudowano tam port rzeczny na Renie i miejscowość osiągnęła duże znaczenie przez rozwijający się przemysł.

Latem 1932 rozeszła się plotka, że gminy Wesseling i Keldenich powinny zostać oddzielone od wspólnoty Hersel w powiecie Bonn i zostać przyłączone do powiatu Kolonia. Informacja ta potwierdziła się i 1 października 1932 gminy Keldenich i Wesseling połączyły się z gminą Berzdorf z urzędem Brühl. W wyniku tych zmian powstał urząd Wesseling. Urząd Hersel pozostał w tej sytuacji bez budynku urzędu, burmistrza i personelu. Gminy Hersel, Uedorf, Widdig i Urfeld przeszły więc do urzędu Waldorf i były zarządzane przez Bornheim.

Dodatkowo rozwiązano urzędy stanu cywilnego w Sechtem, Waldorf i Hersel, w zamian powołano nowy w Bornheim. Czas ten można przyjmować za początkowe fazy formowania się dzisiejszego miasta.

Na wniosek członków pruskiego rządu 7 maja 1934 nazwa urzędu Waldorf została zmieniona na urząd Bornheim. Połączenie urzędów Bornheim i Sechtem zostało przyjęte przez władze z Kolonii 1 kwietnia 1935. Wszystkie te zabiegi przyczyniały się do zaoszczędzenia pieniędzy, a zarazem wzmocnienia pozycji Bornheim. Urząd Hersel został przyłączony do Bornheim 1 lipca, z dniem tym miejsce gmin Bornheim-Brenig, Kardorf-Hemmerich, Roisdorf, Dersdorf i Waldorf zajęła jedna Bornheim, z gmin Hersel, Uedorf, Widdig i Urfeld uformowano gminę Hersel, a z Merten, Rösberg, Sechtem i Walberberg gminę Sechtem.

Z trzech nowych gmin Bornheim, Sechtem i Hersel utworzono urząd Bornheim.

1 sierpnia 1969 nastąpiła reforma administracyjna w regionie Bonn (tzw. Bonn-Gesetz), w wyniku której gminy Bornheim, Hersel (bez dzielnicy Urfeld) i Sechtem zostały połączone pod nazwą tej pierwszej.

Prawa miejskie gminie Bornheim zostały nadane 1 stycznia 1981.

Herb edytuj

Na złotym tle czerwony pas w srebrną kratę, który przykrywa ognisty miecz.

Istnienie rodu Bornheim zostało po raz pierwszy udokumentowane w 1107. W roku 1147 wspomina się, że zamek Bornheim jest ich pierwszą siedzibą. Kraciasta belka jest herbem rodziny i od 1319 znajduje się w pieczęci ławnika Breniger.

Ognisty miecz z dzisiejszego herbu miasta był używany jako znak ławnika z Waldorf od 1380. Miecz jest symbolem patrona kościoła w Waldorf, Michała Archanioła.

Zabytki edytuj

 
Zamek Bornheim
  • zamek Bornheim – prawdopodobnie powstał w latach 1728–1732, został wybudowany w stylu barokowym, zbliżonym do maison de plaisance według projektów Johanna Conrada Schlauna. Z pozostałych budów pozostało jedynie przedzamcze, na którym nie zachowała się jednak brama wjazdowa i most zwodzony. W zamian została wybudowana nowa brama wjazdowa, kamienny most i dzwonnica. Reszta przedzamcza koło dzwonnicy spłonęła w pożarze 4 lutego 1972. Właściciele zamku w XIX wieku zmieniali się kilkukrotnie. Nabywcami byli: w 1826 Gerhard von Carnap, w 1859 Wenzel Graf von Boos-Waldeck i w 1872 Heinrich von Diergardt. Obecnie zamek Bornheim znajduje się w posiadaniu barona Diergardta.
 
Zamek Hemmerich
 
Zamek Roesberg
 
Kościół pw. św. Idziego w Hersel
  • wyspa rzeczna Herseler Werth, rezerwat przyrody
  • pozostałości po akwedukcie rzymskim Eifel
  • kościół pw. św. Evergislusa (St. Evergislus) z 1895/1896 w Brenig, wybudowany na planach X-wiecznego kościoła
  • wieża ciśnień z 1908/1909 w Brenig
  • Schornshof
  • neobarokowy dom Haus Rankenberg
  • kościół pw. św. Alberta w Dersdorf
  • ruiny zamku Hemmerich
  • kościół pw. św. Idziego w Hemmerich
  • kościół pw. św. Idziego w Hersel
  • klasztor i szkoła urszulanek w Hersel
  • kościół pw. św. Wincentego w Merten
  • kaplica przycmentarna w Merten
  • kościół pw. św. Marka w Rösberg
  • wieża ciśnień w Rösberg
  • zamek Wolfsburg z XVII w.
  • Haus Wrede z 1873 w Roisdorf
  • willa Anna z 1870 w Roisdorf
  • kościół pw. św. Sebastiana w Roisdorf
  • dom Haus Custor w Roisdorf
  • kościół pw. św. Garwazego i Protazego w Sechtem
  • kaplica pw. św. Mikołaja w Sechtem
  • zamek Graue
  • zamek Weiße Burg, obecnie w prywatnym posiadaniu
  • zamek Rheindorf
  • zamek Kitzburg
  • Hexenturm (Wieża Czarownic)
  • kościół pw. św. Walpurgii w Walberbergu
  • rezerwat przyrody Schulwald
  • kościół pw. św. Jerzego w Widdig

Polityka edytuj

Rada miasta edytuj

CDU SPD FDP Zieloni UWG/Forum Razem
2004 20 12 5 2 5 44 miejsca

W radzie miejskiej wytworzyła się koalicja SPD, Zielonych i UWG, która wraz z głosem burmistrza ma większość nad opozycją.

Współpraca edytuj

Bornheim posiada trzy miejscowości partnerskie:

Komunikacja edytuj

Drogowa edytuj

Dzięki swojemu położeniu w obszarze metropolitarnym Ren-Ruhra miasto ma bardzo dobrze rozwiniętą komunikację. Przez teren miasta przebiega autostrada A555 (zjazd 5 Wesseling) i droga krajowa B9, dodatkowo miasto otaczają autostrady A553 (zjazd 3 Brühl/Bornheim) i A61 (zjazd '26 Swistall).

Kolejowa edytuj

Komunikacja kolejowa jest bardzo rozwinięta dzięki trzem liniom, wszystkie w kierunku Kolonia-Bonn. Zaczynając od wschodu (brzeg Renu) miasto przecina Rheinuferbahn, następnie Linke Rheinstrecke (Kolonia-Moguncja) i Vorgebirgsbahn. Najbardziej eksploatowana jest środkowa linia, po niej jeżdżą pociągi InterCity. Zewnętrzne linie administrowane są przez Kölner Verkehrs-Betriebe.

Na stacjach i przystankach zatrzymują się pociągi Regionalbahn, miasto obsługują również trzy linie kolei podmiejskich (Stadtbahn Köln i Stadtbahn Bonn). Są to linie 16, 18 i 68 przy czym dwie pierwsze obsługują dwa przedsiębiorstwa a linię 68 tylko S-Bahn Bonn.

 
Stacja kolejowa Sechtem
 
Stadtbahn

Vorgebirgsbahn

↑ Kolonia
↓ Bonn Hauptbahnhof

Linke Rheinstrecke

↑ Köln Hauptbahnhof
↓ Mainz Hauptbahnhof

Rheinuferbahn

↑ Kolonia
↓ Bonn Hauptbahnhof

Przedsiębiorstwa edytuj

W Bornheim znajduje się około 2600 zakładów trudniących się w zakresie handlu i rzemiosła.

W Roisdorf swoją siedzibę ma firma Landgard, jest ona największym sprzedawcą owoców, warzyw i kwiatów w Niemczech. W tej samej dzielnicy znajduje się źródło wód mineralnych, z tej wody produkuje się napoje.

Osoby związane z miastem edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Stan z 30 czerwca 2007.
  2. ↑ Zawiercie – Miasto Dobrych Połączeń.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bornheim_(Nadrenia_Północna-Westfalia)&oldid=73547204”