Brunatna plamistość łodyg łubinu
Brunatna plamistość łodyg łubinu lub zgorzel łodyg łubinu (ang. stem blight of lupin[1]) – grzybowa choroba roślin wywoływana przez Diaporthe leptostromiformis i Phomopsis rossiana[2].
Objawy i szkodliwość
edytujW Polsce chorobę tę po raz pierwszy stwierdził i opisał Józef Kochman w 1952 r.[3] Pierwszymi dostrzegalnymi jej objawami są białe plamki o średnicy ok. 3–4 mm tworzące się na dolnych częściach łodyg. Ulegają one stopniowemu wydłużaniu się, tak, że czasami ich długość przekracza połowę długości łodygi. Następnie w środkowej części plam tworzą się wzniesienia o średnicy około 0,3–2 mm i barwie szarej lub ciemnobrunatnej. Są to podkładki patogenu. Powstają w nich konidiomy wytwarzające zarodniki konidialne. Dokonują one infekcji wtórnych powodujących rozprzestrzenienie się choroby. W porażonych roślinach grzybnia wrasta do wiązek przewodzących łodygi, co skutkuje ich zatykaniem i zahamowaniem przepływu wody. Roślina więdnie, zamiera i zasycha. Najszybciej zamierają młode rośliny, które zostały zainfekowane przed kwitnieniem. Rośliny porażone później przeżywają, ale rosną gorzej, a na plantacji następuje obniżenie plonu[4]. Patogen atakuje rośliny we wszystkich ich stadiach rozwojowych, a w warunkach sprzyjających może porazić nawet 100% roślin na plantacji[3].
Porażone przez chorobę rośliny łubinu nie nadają się na paszę dla zwierząt. Patogeny wytwarzają bowiem mykotoksyny powodujące u zwierząt chorobę wątroby zwaną lupinozą[2].
Chorobę tę można pomylić z innymi chorobami łubinu: antraknoza łubinu, fuzaryjna zgorzel łubinu, zgnilizna twardzikowa[4].
Zapobieganie
edytujGłównym źródłem infekcji roślin patogenem wywołującym tę chorobę są resztki pożniwne. Sprzyja jej temperatura powyżej 20 °C, niska wilgotność gleby i okresowa susza. Najsilniejsze porażenia tą chorobą następują na glebach piaszczystych i suchych przy wysokich temperaturach. Nie stosuje się zwalczania chemicznego. Jedynym sposobem zapobiegania chorobie jest stosowanie płodozmianu, by zasiewy łubinu nie miały kontaktu z resztkami pożniwnymi porażonego tą chorobą łubinu[4]. Najważniejszym czynnikiem zmniejszającym natężenie choroby jest dobra żywotność roślin, odpowiednie nawożenie, a zwłaszcza zasobność wody w glebie[3].
Przypisy
edytuj- ↑ EPPO Global Database [online] [dostęp 2021-01-23].
- ↑ a b Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7.
- ↑ a b c J. Kochman, Badania nad plamistością łodyg łubinu powodowaną przez Phomopsis leptostromiformis (Kühn) Bubak [Studies on the Patchiness of Lupine Stems Caused by Phomopsis leptostromiformis (Kühn) Bubak, [w:] Acta Agrobotanica, vol. VI, 1957 [online] [dostęp 2021-01-23] (pol.).
- ↑ a b c red. Roman Krawczyk, Marek Mrówczyński, Metodyka integrowanej ochrony łubinu wąskolistnego, żółtego i białego dla doradców, Poznań: Instytut Ochrony Roślin. Państwowy Instytut Badawczy, 2012, ISBN 978-83-89867-86-5